Reuters: Esed Suriye Savaşı'nda duvar'a çarptı!

Sekiz yıldır devam eden savaÅŸtan sonra, ABD, Rusya, Türkiye ve Ä°ran arasında nüfuz alanlarına bölünmüÅŸ Suriye'nin yakın bir zamanda tekrar bütünleÅŸmesi mümkün görünmüyor.  Adının açıklanmasını istemeyen Batılı bir diplomat, “Rejim ve müttefiklerinin bir zamanlar gösterdiÄŸi iÅŸtah ve kabiliyeti ÅŸu anda direniÅŸçiler cephe hatlarında gösteriyor” diyor. 

Reuters Haber Ajansı, Ä°dlib'deki son geliÅŸmelerle ilgili bir analize imza attı. Analiz ÅŸöyle:
Suriye Devlet BaÅŸkanı BeÅŸar Esed'in Suriye'nin kuzeybatısında gerçekleÅŸtirdiÄŸi saldırılar, rejim karşıtı savaÅŸçıların acı veren sert bir darbesi ile karşılık buldu. Bu durum Türklerin bu bölgeyi onun elinden almak için ne kadar kararlı olduÄŸunu, Esed'in da Suriye'nin çoÄŸunu askeri güçle tekrar geri almak için çabalayacağını gösteriyor. 

Ä°ki aydır Ä°dlib içinde ve çevresinde devam eden Rusya destekli operasyonların Esed için çok az ya da hiçbir getirisi olmadı. Bu Rusya'nın 2015'de müdahale etmesinden beri yolunda gitmeyen nadir askeri kampanyalardan biri. 

Hükümetin saldırılarına karşı koyan muhalif savaÅŸçılar, muhalefet ve diplomatik kaynakların da söylediÄŸine göre Türkiye tarafından verilen güdümlü tanksavar füzeler kullanarak küçük ilerlemeler de kaydettiler

Ä°sminin açıklanmasını istemeyen bir muhalif savaÅŸçı, “Bu füzelerle personel dahi hedef alınabiliyor. Bu da kolaylıkla tedarik edilebildiklerini gösteriyor” diyor. Konuyla ilgili olarak Türkiye DışiÅŸleri Bakanlığı isyancılara silah tedarik edip etmediklerine dair iddialara herhangi bir cevap vermedi. 

Ülkenin kuzeybatısında devam eden Türkiye destekli savaÅŸla, bir yıl önce Batılı ülkelerle Arapların desteklediÄŸi ancak Esed'e karşı kaybeden ülkenin güneybatısındaki muhaliflerin verdiÄŸi savaÅŸ taban tabana zıt. 

Rusya'nın son savaÅŸa verdiÄŸi desteÄŸe raÄŸmen, Rusya ve Ä°ran'la yapılan anlaÅŸma çerçevesinde Türkiye'nin asker sevk ettiÄŸi ülkenin kuzeybatısında Esed ile müttefiklerinin aynı safta olup olmadıklarına yönelik sorular artmaya baÅŸladı.
 
Esed'i desteklemek için bombardıman gerçekleÅŸtirse de Rusya, Türkiye ile iliÅŸkilerini korumaya çalışıyor: Türkiye, Suriye hükümetinin Türk güçlerine yönelik saldırılarının durdurulması için Rusya'nın devreye girdiÄŸini belirtiyor. 

Suriye'nin Irak, Lübnan ve Ä°srail'e yakın bölgelerini de içeren, Ä°ran'ın daha fazla çıkarına olan bölgelerde Esed güçlerine yardım eden Ä°ran destekli Åžii güçlerin bu kez kuzeybatıda büyük bir rol oynadığına dair bu kez herhangi bir iÅŸaret yok. 

Bir yıl önce güneybatının ele geçirilmesi Esed için en son kazanımdı. Suriye güçlerinin ilerleyiÅŸinin durmasında sadece Türkiye'nin kuzeybatıdaki çıkarları engel olmadı, ayrıca ABD'nin kuzeydoÄŸu ve doÄŸudaki varlığı da diÄŸer bir etken. 

ABD BaÅŸkanı Donald Trump'ın geçtiÄŸimiz Aralık ayında çekeceÄŸini öne sürdüÄŸü Amerikan askerleri hala Kürt destekli direniÅŸçileri destekliyor.  

Sekiz yıldır devam eden savaÅŸtan sonra, ABD, Rusya, Türkiye ve Ä°ran arasında nüfuz alanlarına bölünmüÅŸ Suriye'nin yakın bir zamanda tekrar bütünleÅŸmesi mümkün görünmüyor. 

Adının açıklanmasını istemeyen Batılı bir diplomat, “Rejim ve müttefiklerinin bir zamanlar gösterdiÄŸi iÅŸtah ve kabiliyeti ÅŸu anda direniÅŸçiler cephe hatlarında gösteriyor” diyor. 

Ä°dlib bölgesini, daha önceki ismi Nusra Cephesi olan Heyet-ü Tahrir EÅŸ-Åžam (HTÅž) kontrol ediyor. BM tarafından terör örgütü olarak adlandırılan örgüt, ülkenin bu kuzey batısını savunmak için Türkiye destekli muhaliflerle çatışmasını bir kenara bıraktı. 

Ä°dlib'de Esed rejimine karşı savaÅŸan muhalif gruplardan CeyÅŸ el Ä°zze komutanlarından Albay Mustafa Bakur, rejim saldırılarını boÅŸa çıkarmakta aralarındaki koordinasyonun büyük bir rol oynadığını belirtiyor. 

Reuters'in yazılı sorusuna, “Bu savaÅŸ bir süre daha devam edecek, çünkü bu bir kemik kırma savaşına dönüÅŸtü” ÅŸeklinde cevap veriyor. 

Hükümet güçlerinin hava saldırıları ve varil bombaları ile Nisan ayı sonunda baÅŸlattığı savaÅŸta ilk etapta 20'ye yakın köy ele geçirildi. Akabinde, haziran ayı başında hükümet güçlerinin karşı koyamadığı, muhalif savaÅŸçıların baÅŸlattığı karşı saldırıları beraberinde getirdi. 

Hükümet, operasyonlarını muhalif savaÅŸçıların varılan anlaÅŸmayı ihlal etmelerine bir cevap olarak tanımlıyor. Rusya ise, üssüne yönelik drone saldırıları da dahil Ä°dlib'den gerçekleÅŸtirilen eylemleri durdurmak amacıyla operasyonların gerçekleÅŸtirildiÄŸini söylüyor.

Rusya Devlet BaÅŸkanı Vladimir Putin, Nisan ayında yaptığı açıklamada büyük çaplı bir saldırının mantıksız olduÄŸunu söylemiÅŸti. 

Her ne kadar Suriye hükümeti savaşın amacını açıklamasa da muhalif savaÅŸçılar amacın Ä°dlib'den geçen iki otoyolun kontrol edilmesi olduÄŸuna inanıyor. 

Nisan ayından beri yaklaşık 300 bin kiÅŸi bombardımanlardan kaçarak Türkiye sınırına yakın yerlere yığılmış durumda. BM, Ä°dlib'de insani bir felaketin kapıda olduÄŸu uyarısında bulunuyor. 

Ankara için, muhalefetin desteklenmesinin diÄŸer önemli sebebi de diÄŸer bir mülteci akınının önüne geçmek. Türkiye hali hazırda 3.6 milyon Suriyeliye ev sahipliÄŸi yapıyor. 

Suriye hükümetini, sivilleri ve Ä°dlib'deki kontrol noktalarını hedef almakla suçlayan Türkiye, Rusya'ya ise herhangi bir ithamda bulunmuyor, tam tersine Suriye'nin kuzeybatısında Rusya ile iÅŸbirliÄŸine devam edeceÄŸini söylüyor. 

Reuters'in sorusuna Türk DışiÅŸleri Bakanlığı verdiÄŸi yazılı cevapta, “Kontrol noktaları ve sivillere yönelik saldırılarla ilgili Rusya'ya gerekli mesajlar iletilmiÅŸtir” dedi. 

Suriye Ä°nsan Hakları Gözlemevi'ne göre, her iki taraftan savaÅŸçıların yanı sıra yüzlerce sivili hayatını kaybetti. 

Gözlemevi Direktörü Rami Abdurrahman operasyonu, Rusya ve Åžam için her seviyede bir fiyasko olarak tanımlıyor. 

Ä°dlib'de konuÅŸlu bir Rus özel askeri güvenlik ÅŸirketi temsilcisi, Ä°dlib'deki isyancıların düÅŸmanlarından çok daha profesyonel ve motive olduklarını söylüyor. Temsilci, Rusya olmadan Suriye'nin bu savaşı kazanmasının mümkün olmadığını belirtiyor. 

Batılı bir diplomat Suriye ordusunun küçük bazı kazanımlara karşı can sıkıcı büyük zayiatlar verdiÄŸini söylüyor. Aynı diplomat, “Türkiye, 'siz burayı askeri olarak ele geçiremezsiniz, masaya oturmalısınız' demek istiyor” ÅŸeklinde konuÅŸuyor. 

Åžam'a yakın bir kaynak ise Nisan ayından beri devam eden operasyonun sınırlı bir çatışma olduÄŸunu, Rusya'nın Türkiye ile iliÅŸkilerinden dolayı tüm bölgeyi ele geçirmek için geniÅŸ çaplı bir operasyondan kaçındığını belirtiyor. 

Aynı kaynak, “Tabi ki rejim Ä°dlib'i güç kullanarak ele geçirmek istiyor, fakat Rusya olmadan bunu yapamaz çünkü pek çok direniÅŸçi ve Rusya, Türkiye'ye bakıyor. Ä°dlib'deki durumun çok daha uzun bir süre aynı ÅŸekilde kalacağını tahmin ediyoruz” diyor.