'BM Myanmar'da sistematik başarısızlığa uğradı'

BM Cenevre Ofisi'nde devam eden Ä°nsan Hakları Konseyinin 41. oturumunda Myanmar'daki insan hakları ihlalleri görüÅŸüldü.

47 üyeli Konseye hitap eden Özel Raportör Lee, Myanmar ordusu ile Budistlerden oluÅŸan Arakan KurtuluÅŸ Ordusu arasında Arakan eyaletinin kuzeyi ve Åžan eyaletinin güneyinde birkaç aydır devam eden çatışmaların siviller üzerinde yıkıcı etkisi olduÄŸu uyarısında bulundu.

Lee, her iki tarafı da insan haklarına saygı göstermeye ve uluslararası hukuka uymaya davet ederek, "Tatmadaw (Myanmar ordusu) ve Arakan Ordusunun birçok eylemi uluslararası insancıl hukuka aykırıdır, insan hakları ihlallerinin yanı sıra savaÅŸ suçları kapsamına da girebilir." ifadelerini kullandı.

Arakan eyaletinden bazı sivillerin, Arakan Ordusu ile baÄŸlantılı oldukları gerekçesiyle Myanmar ordusu tarafından gözaltına alındığını ve sorgulandığını belirten Lee, bu sivillerin bazılarının gözaltı sırasında öldüÄŸünü aktardı.

Lee, Myanmar genelinde yaÅŸayan Müslümanların aşırı milliyetçi grupların taciz ve tehditlerine maruz kalmaya devam ettiÄŸini vurguladı.

Ayrıca Lee, ramazan ayı sonunda Müslümanlara destek vermek için bir Budist rahip tarafından baÅŸlatılan "Beyaz Gül Kampanyası"na destek olmak için yakasına beyaz gül taktığını dile getirdi.

Konseyin mart oturumundaki çaÄŸrısını yineleyen Lee, Myanmar'daki insan hakları durumunun Uluslararası Ceza Mahkemesine havale edilmesini ve alternatif olarak da suçluların yargılanabileceÄŸi uluslararası bağımsız bir mahkeme kurulmasını istedi.

Lee'nin konuÅŸmasının ardından bazı üye ülke temsilcileri ve BM'ye akredite sivil toplum kuruluÅŸları söz alarak Myanmar'daki insan hakları ihlallerini kınadı.

Soruları cevaplamak üzere tekrar söz alan Lee, Guatemala eski DışiÅŸleri Bakanı Gert Rosenthal'ın BM'nin talebiyle yazdığı bağımsız Myanmar raporuna deÄŸindi.

"Bu rapor, aynı zamanda BM'nin Myanmar'da sistematik baÅŸarısızlığını da kabul ediyor." diyen Lee, dünya genelindeki kurbanların aynı baÅŸarısızlığın tekrarlanmaması için BM'den cevap beklediÄŸini ifade etti.

Özel Raportör Lee, "Rosenthal'ın raporunda da gördüÄŸümüz gibi Myanmar'da BM'nin baÅŸarısızlığı vardı. Bu yeni bir bilgi deÄŸil daha önce gündeme getirmiÅŸtim. Rapora göre, BM'nin baÅŸarısızlığı ayrıca üye ülkelerin de baÅŸarısızlığı olarak deÄŸerlendiriliyor. BM üyesi tüm ülkelere soruyorum: Myanmar halkının tamamını korumakta baÅŸarısız olmaya devam mı edeceksiniz?" diye konuÅŸtu.

ARAKANLI MÜSLÜMANLARA SOYKIRIM

Myanmar'da Müslüman nüfusun yoÄŸun yaÅŸadığı Arakan eyaletinde sınır karakollarına 25 AÄŸustos 2017'de düzenlenen eÅŸ zamanlı saldırıları gerekçe gösteren Myanmar ordusu ve Budist milliyetçiler, yerel halka karşı kitlesel ÅŸiddet eylemlerini baÅŸlatmıştı.

BM'ye göre, 25 AÄŸustos 2017'den sonra Arakan'daki baskı ve zulümden kaçıp BangladeÅŸ'e sığınanların sayısı 745 bine ulaÅŸtı. Uluslararası insan hakları kuruluÅŸları, yayımladıkları uydu görüntüleriyle yüzlerce köyün yok edildiÄŸini kanıtladı.

BangladeÅŸ, ülkedeki Arakanlı mültecilerin yurtlarına dönüÅŸü için Myanmar ile vardığı anlaÅŸmayı uygulamaktan vazgeçerken, uluslararası medya ve yardım kuruluÅŸlarının Arakan bölgesine giriÅŸini ciddi oranda kısıtlayan Myanmar hükümeti ise Arakanlı Müslümanların dönüÅŸlerine iliÅŸkin verdiÄŸi sözleri yerine getirmedi.

BM ve uluslararası insan hakları örgütleri, Arakanlı Müslümanlara yönelik ÅŸiddeti "etnik temizlik" ya da "soykırım" olarak adlandırıyor.

Ä°nsan hakları örgütleri, Arakanlı Müslümanların güvenli ortam saÄŸlanmadan Myanmar'a dönmelerinin yeni bir etnik temizlik kampanyasına yol açacağı endiÅŸesini taşıyor.