'Türkiye'den Arnavutluk ve Kosova için ortak bir politika talebimiz var'

Kosova Vetevendosje Hareketi Lideri Albin Kurti, Türkiye'nin, Balkanlara yönelik dış politikasında Arnavutluk'a ayrı Kosova'ya ayrı bir politika yürütmemesini talep ettiklerini belirterek, "Türk Hükümetinden Arnavutluk ve Kosova için ortak bir politika talebimiz var." dedi.

Geçen hafta bir heyetle Türkiye'yi ziyaret eden Kurti, Türkiye-Kosova iliÅŸkileri, Kosova'nın AB ve NATO üyeliÄŸi ile ülkedeki son geliÅŸmeleri AA muhabirine deÄŸerlendirdi.

Kurti, 1999 yılında Kosova savaşı sırasında Türkiye'nin NATO'yu harekete geçirerek, savaşın bitmesinde büyük rol oynadığını, bunun da Kosova halkı için son derece deÄŸerli olduÄŸunu söyledi.

Geçen günlerde Türkiye'ye bir ziyaret gerçekleÅŸtirdiklerini, hem hükümetten hem de muhalefet partisinden isimlerle görüÅŸmeler gerçekleÅŸtirdiklerini belirten Kurti, "Ziyaretimiz sırasında yaptığımız görüÅŸmelerden edindiÄŸim izlenim Türk siyasetçilerinin Kosova'daki siyasi geliÅŸmeleri takip ettikleri ve bu konuda çok bilgili oldukları. Aynı zamanda lideri olduÄŸum Kendin Karar Al Hareketini de çok yakından takip ettiklerini gördük. GörüÅŸmelerde ayırca Türk siyasetçilerle ikili iliÅŸkilerimizin geliÅŸmesi noktasında mutabık kaldık." diye konuÅŸtu.

Kurti, Almanya ve Ä°ngiltere'den sonra Kosova'da en fazla yatırım yapan üçüncü ülkenin Türkiye olduÄŸunu ancak daha çok yatırıma ihtiyaç duyduklarını vurgulayarak, ÅŸöyle konuÅŸtu:

"Daha fazla yatırım yapılması gerektiÄŸi inancındayım. Kosova'da ciddi anlamda iÅŸsizlik var. Çok sayıda insanımız iÅŸsiz. Buna raÄŸmen inanılmaz zeki ve akıllı gençlerimiz var. Kosova'da sekiz kadından sadece biri çalışıyor. Gençlerimizin yarısından fazlası iÅŸsiz. Türkiye'nin özellikle iÅŸsizliÄŸi yok edecek sektörlere odaklanması gerektiÄŸini düÅŸünüyorum. Kosova'daki iÅŸsizlik rakamlarını düÅŸürecek yatırımlar hem gelen ÅŸirketler için hem de bizim genç beyinlerimiz için istihdam fırsatı doÄŸurmuÅŸ olacak. 

Kosova Hükümetinin Sırp mallarına karşı koymuÅŸ olduÄŸu yüzde yüz vergi ile alakalı bir çalışma yapıldı. Bu çalışmanın sonucunda Türkiye, Ä°srail ve Slovenya bu vergiden en fazla kazançlı çıkan ülkeler arasında yer aldı. Kosova devleti olarak yılda yaklaşık yarım milyon avro ithalatı Türkiye ve diÄŸer ülkelerle yaptık."

Kurti, Türkiye'nin kendilerini parti olarak deÄŸil daha çok hareket olarak tanıdığını dile getirdi. Türkiye'nin Kosova'ya yardım ettiÄŸini aktaran Kurti, ÅŸunları anlattı:

"Bana göre Kosova Hükümetinde kim olursa olsun Türkiye desteÄŸine devam edecektir. Ä°ktidarda da olsak muhalefette de olsak biz Türkiye ile iyi iliÅŸki kurmak ve sürdürmek istiyoruz. Ziyaretimizde, Türkiye'den Balkanlar'a yönelik dış politikasında Arnavutluk'a ayrı Kosova'ya ayrı bir politika yürütmemesi, iki ülkeye yönelik ortak bir politika belirlemesi talebinde bulunduk. Ortak bir politika söz konusu olduÄŸunda Kosova da yatırımlardan yeterince faydalanacaktır. Kosovalılar olarak Türkiye'deki Arnavut ve Türk asıllı iÅŸ adamlarının Kosova'ya gelip daha fazla yatırım yapmalarına ihtiyacımız var."

"Arnavutluk tarihi için Osmanologları finanse edeceÄŸiz"

Kurti, Türkiye'de yaklaşık 5 milyon Arnavut yaÅŸadığını, iktidara gelmeleri halinde diasporada olan Arnavutlara tekrar pasaport vereceklerini ve vatandaÅŸlığa geçmeleri için gerekli kanunları çıkaracaklarını ifade etti.

Yurt dışında yaÅŸayan Arnavutların çifte vatandaÅŸlıklarını zorlaÅŸtıran her tür engeli de kaldıracaklarını söyleyen Kurti, "Devletten kaynaklanan bürokratik engeller mevcuttur. Ortada var olan bütün yasal ve hukuki engellerin kaldırılmasından yanayız. Ayrıca Türkiye'de okuyan çok sayıda Kosovalı öÄŸrencimiz var. Onların da Kosova'da pratik yapmaları için olanak saÄŸlayacağız." ÅŸeklinde konuÅŸtu.

Arnavut tarihine dair tüm belgelerin Türkiye'deki arÅŸivlerde olduÄŸunu aktaran Kurti, ÅŸunları anlattı:

"Türkiye'de bulunan Arnavut tarihi ve medeniyeti ile alakalı arÅŸivlerin açılmasını saÄŸlayacağız. Bu konuda araÅŸtırma yapacak Osmanolog ve tarihçilere finans saÄŸlayacağız. Ä°nanıyoruz ki eÄŸer bu arÅŸivler açılırsa Arnavutların Sırbistan'a karşı eli çok daha fazla güçlenecek. Ä°stanbul'da ve Türkiye'de Arnavutluk tarihi ile ilgili arÅŸivlerin yalnızca beÅŸte birinin bilindiÄŸini çok yakından bildiÄŸim bir üniversite hocası dostum söylemiÅŸti.

Osmanlı Ä°mparatorluÄŸu'nun 1908 yılında yaptığı nüfus sayımında köpekteki tüy sayısının bile kayda geçtiÄŸi söyleniyor. Dolayısıyla Sırbistan'ın Kosova ve Arnavutlarla ilgili yürüttüÄŸü bir sürü iddianın gerçek olmadığını, mitolojik birer yalandan ibaret olduÄŸunu biz bu arÅŸivleri açıkladığımızda ortaya çıkacaktır. Bağımsızlık ve egemenlik bizim için ne kadar önemliyse aynı zamanda dekolonizasyon da gerçekleÅŸtirmeliyiz."

"Kosova'nın fakir bir ülke olduÄŸuna asla inanmıyorum"

Kurti, Kosova'da iktidara geldiklerinde kötü yönetime, yolsuzluÄŸa son vereceklerini ifade ederek, bu konuda Kosova halkının da kendilerine destek verdiÄŸini savundu.

Kosova'da, siyasi ve ekonomik bir kriz yaşandığını belirten Kurti, şu değerlendirmelerde bulundu:

"Devlet kurumlarında ciddi yolsuzluk var. EÄŸer iktidara gelirsek ilk sorumluluÄŸumuz yolsuzlukla mücadele olacak. Bizi çok fazla iÅŸ bekliyor. Biz de bunun bilincinde ve sorumluluÄŸundayız. Kosova halkının devlet kurumlarına güven duymalarını yeniden saÄŸlamalıyız. Aynı zamanda ekonominin yeniden canlanması için yurt dışından yatırımları getirmemiz gerekiyor. Küçük, orta ve büyük ölçekli ÅŸirketlerin sayısını da artırmayı hedefliyoruz. Åžu an ülkede en büyük iÅŸveren devletin kendisi. Biz ailevi kayırmacılığa izin vermeyeceÄŸiz. Gerek devlet bürokrasisine gerek kamu ÅŸirketlerine iÅŸ alımı yaparken liyakatı esas alacağız.

Öbür yanda Kosova'nın yurt dışında bulunan diasporası Kosova devlet bütçesinin yarısı kadar da bu imkanları ülkeye getiriyor. Ancak yurt dışından gelen bu paralar cari açıktan dolayı hemen yurt dışına kaçıyor. Asıl ihtiyacımız, ithalatı azaltmak ihracatı arttıracak alanlara yatırım yapmak. Bu kadar teknolojik geliÅŸmeye raÄŸmen Çin'den sarımsak, Brezilya'dan tavuk satın alıyoruz. Bu kabul edilemez bir durum. Kosova verimli tarım arazileri olan bir ülke. Bir Kosovalı olarak, siyasi bir lider olarak Kosova'nın fakir bir ülke olduÄŸuna asla inanmıyorum. Tek sorun kötü yönetim, kötü ekonomik politikalar, dışa bağımlılık, yolsuzluk ve yıllarca sömürge ülkesi olarak kalmamız."

"En büyük destekçimiz gençler"

Kurti, Kosova'da sistemi deÄŸiÅŸtirmeye yönelik umutlarını gençlerden aldıklarını söyledi.

Kosovalı gençlerin ülkede olup biten her ÅŸeyi çok iyi gözlemlediÄŸini belirten Kurti, ÅŸunları anlattı:

"Kosova'da hükümet geniÅŸliyor, büyüyor, devlet ise giderek daralıyor. Gençler bunu görüyor ve deÄŸiÅŸtireceÄŸimize inanıyor. Biz eÄŸitimle ekonomi arasında köprü kuracağız. Özellikle teknik ve iktisadi eÄŸitime yani meslek okullarına ağırlık vereceÄŸiz. Gençlerimiz daha öÄŸrenciyken ekonomiye kanalize edeceÄŸiz. Gençlerin iyi eÄŸitim veren liselerden mezun edeceÄŸiz. Önem verdiÄŸimiz diÄŸer bir konuda da uzmanlık. Bunun için çocuklarımızı yurt dışında göndereceÄŸiz ve seçtikleri alanlarda profesyonelleÅŸmelerine destek saÄŸlayacağız."

Kurti, baÅŸörtüsü konusunun hükümetlerin sorunu olmaması gerektiÄŸini, bireysel veya dini bir tercihin iktidarlar tarafından yasaklanmasının doÄŸru olmadığını vurgulayarak, "BaÅŸörtüsü insan hak ve özgürlükleriyle ilgili bir ÅŸey. Dolayısıyla biz iktidara geldiÄŸimizde Kosova'da bu sorun da ortadan kalkacak. Bir Arnavut yazarın dediÄŸi gibi 'Biz terzi deÄŸiliz ki insanların ne giyeceklerine, ne takacaklarına vaya uzunluÄŸuna, kısalığına karar verelim." dedi.

"Türkiye'nin AB'ye girmesini destekliyoruz"

Kurti, Yunanistan, Slovakya, Romanya ve Güney Kıbrıs'ın Kosova'nın AB'ye entegrasyonuna karşı olduÄŸu gibi NATO'ya giriÅŸi konusunda da sürekli engeller çıkardığını kaydetti.

Türkiye'nin AB'ye üyelik süreci ile ilgili görüÅŸlerini de dile getiren Kurti, sözlerini ÅŸöyle sürdürdü:

"Bu ülkeler Kosova'yı bağımsız bir devlet olarak da tanımıyor. Tüm engellemelere raÄŸmen biz ülkemizin kalkınma sorununa odaklanmak istiyoruz. Her ÅŸeyden önce Kosova'da demokratik bir devlet yapısı, saÄŸlam bir iktisadi kalkınmayı saÄŸlamak ve en önemlisi savunma ve askeri kapasitemizi güçlendirmek ve geniÅŸletmek zorundayız. Bunun için çabalıyoruz. Ä°mkanlarımız nispetinde Kosova'nın yurt dışında tanınması için lobicilik yapmaya çalışıyoruz.

Prensip olarak AB'nin geniÅŸleme politikasını durdurmamasından yanayım. 5 yıl önce AB Komisyonu BaÅŸkanı Jean Claude Juncker, önümüzdeki 5 yılda AB'nin geniÅŸlemeyeceÄŸini ilan ederken Brexit olayı ortaya çıktı. Yani eÄŸer geniÅŸlemezsen daralırsın. Biz parti olarak baÅŸta Türkiye olmak üzere Balkanlar'da 6 ülkenin AB'ye entegre olması gerektiÄŸini düÅŸünüyoruz."

Balkanlardaki siyasi kaosun halen devam ettiÄŸini aktaran Kurti, sözlerini ÅŸöyle tamamladı:

"Siyasi krizler etnik nedenlerden ziyade dinsel nedenlere dayanıyor. Bölge bir BoÅŸnak-Sırp çatışması yaÅŸadı ve bölge tarihinin en trajik olaylarından biridir. Kosova'da Sırp-Arnavut çatışması bugün bile düÅŸünsel olarak devam ediyor. Bence Balkanlar'ın ÅŸu anda en büyük sorunu Sırbistan'dır. Çünkü giderek küçülse bile Sırbistan hala büyük Sırbistan hayalini kuruyor.

Sırbistan'ın BoÅŸnaklar ve Arnavutlar ile ilgili potansiyel düÅŸmanlığı hala devam ediyor. Ve bu da bölgenin sürekli bir gerilim içinde yaÅŸamasına neden oluyor. Büyük Sırbistan hayali ile Yugoslavya'nın parçalanmasından sonra kurulan tüm küçük devletleri yok etmeye çalışıyor. Potansiyel düÅŸmanlığı ise hala içten içe yanıyor. Sırbistan, KaradaÄŸ ve Kuzey Makedonya'da darbe giriÅŸimlerinde bulunmak istedi ama baÅŸarılı olmadı. Burada darbe giriÅŸimlerinde Rusya ile hareket etti üstelik. Åžimdi kısmen zayıf olan Kosova ve Bosna'yı yok etmek istiyor. Dolayısıyla Kosova olarak bölgede en büyük problemimiz Sırbistan'ın saldırgan tavırları. Ben Sırp halkına karşı deÄŸilim. Ama Sırbistan bize karşı. Bu anlamda biz Arnavutluk'la çok daha yakın iliÅŸkiler kurmak ve iÅŸ birliÄŸi yapmak istiyoruz. Biz her ne kadar iki farklı ülke olsak da tek bir ulusuz."