Sosyal Medya

Güncel

Rasim Özdenören: Türkiye’de seçmen davranışı ve dış etkenler

27-06-2019 07:18

Rasim Özdenören- Yeni Şafak


Tümüyle kiÅŸisel izlenimlerimizi öne alarak konuÅŸursak ülkemizde de seçmen dünyanın baÅŸka yerlerinde olduÄŸu gibi hizmeti esas alıyor. Altyapı yatırımları yanında gündelik iÅŸlerinin kolaylaÅŸtırılmasını saÄŸlayan hizmetlerin yerine getirilmesini istiyor. Bunların yanında manevi yaÅŸantısının dikkate alınmasına da önem veriyor. Ve bunların hepsini göz önünde bulunduran hizmet sunucusuna raÄŸbet ediyor.
 
Ancak ülkemizde bütün bu hizmetleri yerine getirmeye çalışan iktidarlara seçmen iradesi dışında kalan güçler tarafından müdahale edildiÄŸine de tanık oluyoruz. ÖrneÄŸin 27 Mayıs (1960) hükümet darbesi, 12 Mart (1971) Muhtırası, 12 Eylül (1980) darbesi, 28 Åžubat (1997 vd.) süreci gibi... Perde arkasında hazırlanması uzun sürse de, halk nezdinde birdenbire patlak veren bu kesintiler, seçmen davranışının nesnel tutumunu da etkileyen faktörler olmuÅŸtur. Åžöyle ki, her darbeden sonra yapılan seçimlerde seçmen maÄŸdur edilenden yana tutumunu ortaya koyarak tepkisini göstermek istemiÅŸtir. Fakat her ÅŸeye raÄŸmen seçmenin kaideten yatırıma ve hizmete öncelik verdiÄŸini ileri sürmemiz mümkün görünüyor. Genel eÄŸilim hizmetten yana olsa da, iktidarın seçmenin manevi eÄŸilimine verdiÄŸi deÄŸerin ihmal edilemez bir faktör olarak öne çıktığına da kuÅŸku yok...
 
Genel eÄŸilimin bu yönde seyrettiÄŸini söyleyebilsek de seçmen tutumunun her zaman sabit biçimde aynı trendde tezahür ettiÄŸini ileri sürmek mümkün görünmüyor. Her seçim, ister yerel ister genel seçimler olsun, kendi özgül koÅŸullarıyla gerçekleÅŸiyor.
 
Akla gelebilir, acaba seçmen kısa vadedeki çıkarını mı öne alıyor? ÖrneÄŸin bazı vergilerin oranlarında indirim yapılması, kredi kolaylıkları saÄŸlanması, memura, emekliye ikramiye vaadinde bulunulması ve benzeri türden yaklaşımlar seçmenin gönlünü almakta bir faktör müdür? Evet, bu türden vaatler de bir faktör olabilir fakat kesin gözüyle bakılamaz. Çünkü her siyasal parti benzer vaatlerde bulunmaktan geri durmuyor. Bunların dışında kayırmacılık, rüÅŸvet, emniyeti suiistimal gibi kamuoyunu rahatsız edici faaliyetlerle mücadele edeceÄŸini ileri sürenlerin de sempati topladıkları bilinmektedir.
 
Bu açılardan bakıldığında Batı ülkelerinin yerleÅŸik köklü demokrasilerindeki seçmen tutumuyla ülkemiz seçmen tutumu arasında benzerlikler tespit edilebilir. Fakat her ÅŸeye raÄŸmen Batı ülkeleriyle aramızda dramatik bir farklılığın bulunduÄŸu da gözden kaçırılmamalıdır. Genel seçimlerle gerçekleÅŸen iktidar deÄŸiÅŸiklikleri Batı ülkelerinde köklü deÄŸiÅŸikliklerin olacağına iÅŸaret etmiyor; siyasal partilerin nöbet deÄŸiÅŸimi olarak kabul görüyor. Oysa bizim ülkemizde yatırımlardan baÅŸlayarak yaÅŸam tarzı farklılıklarına kadar gündelik yaÅŸantıyı etkileyen sonuçlar söz konusu edilebiliyor.
 
O halde nasıl bir sonuca varılabilir?
 
Ülkemizde demokrasilerin dış faktörlerle kesintiye uÄŸratıldığına deÄŸindim. Ä°ÅŸbu dış faktörler salt ülke içi dış faktörler olarak ortaya çıkmıyor. Ülke dışından da bu dış faktörler rol oynuyor.
 
Son Ä°stanbul yerel seçiminde seçmenin hizmet ve yatırım faktörü dışında kalan etkiyle oy kullandığı gözlemleniyor. EÄŸer hizmet ön alınarak oy kullanılsa idi Ak Parti adayının banko olarak ön alması beklenirdi. Öyle olmadı. Bu Ä°stanbul yerel seçiminin dünyanın her tarafından ilgi çekmesi manidar görünüyor. Son Ä°stanbul belediye baÅŸkanı seçimi dış dünyada önceki seçimlerde rastlamadığımız bir ilgiye mazhar oldu. ABD’den, Avrupa Konseyi’nden gelen açıklamalar, tebrikler, ABD’nin, Avrupa’nın ünlü gazetelerinin, son tahlilde, bir ilçe belediye baÅŸkanıyken Ä°stanbul belediye baÅŸkanlığına aday olan bir ismin övgülere ve tebriklere mazhar kılınması nesnel gerekçelerle izah edilemeyeceÄŸine göre, bu seçimde dış faktörün görünür bir rol oynadığına delalet etmelidir. Dış faktör, yani uluslararası sermaye... 1994’te Tayyip ErdoÄŸan’ın Ä°stanbul belediye baÅŸkanı seçilmesi çok daha beklenmedik bir olay iken dünyanın hiçbir yerinde böyle bir alayiÅŸ görülmedi... Ä°mamoÄŸlu’nun böylesi bir ilgiye ve raÄŸbete mazhar kılınması calibi dikkat bir durum...
 
ALAEDDÄ°N ÖZDENÖREN’Ä°N ÖLÜM YILDÖNÜMÜ
 
Dün, 26 Haziran, ikiz kardeÅŸim, edebiyatımızın has ÅŸairlerinden Alaeddin Özdenören’in 16. ölüm yıl dönümü idi. Kendisine rahmet dileklerimizi iletirken, hatırlayanlara teÅŸekkür ediyorum.

Etiketler :

Henüz yorum yapılmamış.

* İşaretli tüm alanları doldurunuz.