Sosyal Medya

Güncel

Yasin Aktay: ABD İran’la hangi gerekçeyle savaşacak?

24-06-2019 07:42

Yasin Aktay- Yeni Åžafak


Ä°ran’ın ABD’ye ait bir Ä°nsansız Hava Sahası’nı Hürmüz BoÄŸazı’nda vurmasıyla birlikte Körfez’de son zamanların Ä°ran-ABD soÄŸuk savaşında heyecanlandıran yeni bir aksiyon sahnesine ÅŸahit olduk. Bu sahnenin arkasından ABD’nin hemen bir karşı hamle yapması yönünde özellikle Ä°srail’den ve tabii ki ABD’yi Ä°ran’la bir an önce savaÅŸta görmek isteyen SA ve BAE cephesinde bir beklenti oluÅŸtu. Trump ilk anda bu beklentiye sözleriyle cevap verse de kısa süre içinde bu sahneyi bir ABD saldırısının izlemesinin çok da gerçekçi olmayacağı görüldü.
 
Neticede Ä°ran tarafından düÅŸürülen Ä°HA’nın Ä°ran hava sahasında bir casusluk faaliyeti içinde olduÄŸu net olarak görülüyordu. Uluslararası kurallara göre ihlali yapan taraf ABD idi ve bu uçağın düÅŸürülme hakkı da ülkesini casusluk faaliyetlerine karşı koruma çerçevesinde Ä°ran’a aitti. ABD kamuoyuna olay aynen bu ÅŸekilde yansıdı.
 
Ä°ran Genelkurmay BaÅŸkanlığı Sözcüsü TuÄŸgeneral Ebulfazl Åžikarçi, Ä°ran’a yönelik muhtemel askeri saldırının Washington’un bölgedeki çıkarlarını ve müttefiklerini “ateÅŸe atacağını” söyleyerek, Ä°ran’a yönelik askeri saldırının sonuçları konusunda uyarıda bulundu. Buna karşılık, Åžikarçi, ülkesinin hiçbir ülkeye karşı savaÅŸ baÅŸlatmayacağını dile getirdi ama, saldırılara çok sert yanıt vereceklerini de ifade etti.
 
Ancak, bu olay üzerine ABD’de giderek ABD’nin Ä°ran’a neden savaÅŸ açması gerektiÄŸi hususu daha fazla sorgulanmaya baÅŸladı. Bir televizyon programında Ä°ran’ın etrafındaki ülkelerde, yani Ä°ran’ı kuÅŸatan bir coÄŸrafyada bulunan ABD üslerinin ürkütücü çokluÄŸuna dikkat çekilirken, buna karşılık ABD’ye makul yakınlıkta bile hiçbir yerde bir Ä°ran üssünün bulunmadığı ifade ediliyordu. Bu durumda Ä°ran’ın ABD’ye nasıl bir tehdit oluÅŸturuyor olabileceÄŸi sorulurken tam aksine ABD’nin Ä°ran’a tacizkar bir tehdit oluÅŸturduÄŸu gerçeÄŸi gözler önüne seriliyordu.
 
Bu sorunun uyandırdığı karşılaÅŸtırmalı bakış açısı giderek ABD kamuoyunda daha fazla dikkat çekiyor ve ABD’nin OrtadoÄŸu’da neyin savaşını verdiÄŸi bizzat ABD vatandaÅŸları tarafından soruluyor.
 
Tam da bu sorunun sorulduÄŸu yerde tabii ki gündeme ABD’nin kimin peÅŸine takılıp kendi çocuklarını ölüme sürüklemek zorunda bırakıldığıyla ilgili çarpıcı gerçek de gündeme geliyor.
 
ABD’nin aslında Ä°ran’la savaÅŸmasını gerektirecek gerçek bir sebebi yok. Ä°ran ABD’yi hiçbir ÅŸekilde tehdit etmiyor, edebilecek gerçekçi bir coÄŸrafi mesafesi veya gücü de yok.
 
Ä°ran’la nükleer anlaÅŸmadan da bizzat ABD çekilmiÅŸ olduÄŸuna göre Ä°ran’a aslında bu konuda istediÄŸi gibi hareket etme imkanı da tanımış oluyor. Öyle, ya, nükleer anlaÅŸmadan çekilmiÅŸ ABD bu konuda Ä°ran’ın ne yaptığına artık karışacak pozisyonunu da kaybetmiÅŸ oluyor. Belki Avrupa ile bu anlaÅŸma hala sözkonusu olduÄŸuna göre Avrupa’nın Ä°ran’dan anlaÅŸmaya sadık kalmakla ilgili talepleri olabilir, ancak ABD’nin böyle bir hakkı yok.
 
Buna mukabil Ä°ran’ın bir nükleer güce sahip olmasından Ä°srail’in kendi adına bir tehdit hissetmesi mümkün ama Ä°srail tehdit hissediyor diye ABD’nin Ä°ran’a bir savaÅŸ açmasını ABD baÅŸkanlarının kendi halklarına anlatması da o kadar kolay deÄŸil.
 
Bu açmazı geçtiÄŸimiz günlerde, Ä°ran’ın Ä°HA’yı düÅŸürdükten sonra ABD Kongresi’nin güçlü ismi Nancy Graham’a yöneltilen bir soruya verdiÄŸi cevap çok iyi ortaya koyuyordu. Graham açıkça ABD’nin kendi iliÅŸkileri çerçevesinde ÅŸu anda Ä°ran’a bir savaÅŸ açması için bir sebep olmadığını, ancak Ä°srail’in Ä°ran’a, nükleer silahlanma dolayısıyla hissettiÄŸi tehdit dolayısıyla savaÅŸ açtığı takdirde ABD’nin de müttefiki olan Ä°srail’e destek için bu savaÅŸa dahil olacağını söylüyordu.
 
Biraz tuhaf ama Graham Ä°ran’ın nükleer zenginleÅŸtirme programını devam ettirdiÄŸi taktirde Ä°srail’in bu tehdidi hissetmesinin kaçınılmaz olacağı ve bu savaÅŸa girmesinin de kaçınılmaz olacağını, dolayısıyla ABD’nin de bu dolaylı yolla Ä°ran’a savaÅŸ açmış olacağını söylüyordu. Yani Cumhuriyetçilerin en makul ve en güçlü ismi Ä°ran’ı ABD adına deÄŸil Ä°srail adına uyarmış oluyor.
 
Aslında ABD’nin en önemli sorununun nasıl Ä°srail olduÄŸunun çok açık bir resimlerinden birini veriyor bu ifadeler. ABD halkına ve bütün dünyaya karşı sergilenen bir tiyatronun kime ne anlattığı da kime çalıştığı da çok açık deÄŸil. Bunun ABD’nin uzun vadeli çıkarlarına çalışmayacağı da açık.
 
Öbür yanda belki ABD’nin Ä°ran’a karşı hareketi Ä°srail adına deÄŸil de SA adına olacak olsa da durum deÄŸiÅŸmiyor. Buradan gelecek olan petro-dolar kaynaklarının peÅŸine takılmış bir ABD’nin koca ABD liderliÄŸini üstlenmiÅŸ olacağı bodyguardlık görüntüsü ile çok ucuza satmış olacağı çok açık.
 
Bu iliÅŸkilerin elbette baÅŸka düzeylerde köklenmiÅŸ anlamları da var elbet. Ama iÅŸin neticesinde hiçbir düzeydeki hiçbir anlam, bütün bu iliÅŸkilerin ABD’yi yavaÅŸ yavaÅŸ tüketiyor olduÄŸu gerçeÄŸini deÄŸiÅŸtirmiyor.

Etiketler :

Henüz yorum yapılmamış.

* İşaretli tüm alanları doldurunuz.