İstanbul'un 15 asırlık afet bilançosu

Afet ve Acil Durum Yönetimi BaÅŸkanlığı (AFAD) tarafından hazırlanan "Osmanlı ArÅŸiv Belgelerinde DoÄŸal Afetler" kitabı, Ä°stanbul'un yaklaşık 15 asırlık afet karnesini belge, fotoÄŸraf ve döneme ait haritalarla ortaya koyuyor.

DoÄŸal Afet Sigortaları Kurumunun (DASK) katkılarıyla hazırlanan eser, Ä°stanbul'da 377-1894 yılları arasında meydana gelen doÄŸal afetlere iliÅŸkin bilgi ve belgeler içeriyor.

Eserde, Osmanlı döneminde arÅŸivlenmiÅŸ deprem, salgın hastalıklar, yangın, meteorolojik afetler, kıtlık ve Ä°stanbul'da göçlerin orijinal kayıtları ve Latin alfabesine çevrilmiÅŸ hali bulunuyor.

Prof. Dr. Fatma Ürekli, Yrd. Doç. Dr. RaÅŸit GündoÄŸdu ve Ebul Faruk Önal tarafından kaleme alınan ve 488 sayfadan oluÅŸan kitap, Ä°stanbul'un yaklaşık 15 asırlık afet karnesini belge, fotoÄŸraf ve döneme ait haritalarla ortaya koyuyor.

Eserde, 4 bin arÅŸiv belgesinin arasından titizlikle seçilen 170 belgenin görüntüsü, özeti ve transkripsiyonu (çeviri yazı) yer alıyor.

Ayrıca gerçekleÅŸen afetlerden sonra göç politikası, kurulan yardım noktaları ve iÅŸleyiÅŸleri, hükümetin konuyla ilgili aldığı ve uyguladığı kararlar, enkaz altında kalıp ölen insanlar, afet bölgelerinde yapılan masraflar, zarar gören yapılar, deprem bölgesindeki çalışmalarından dolayı ödüllendirilen kiÅŸiler ve daha birçok kayıt belgeleriyle birlikte kitapta yer alıyor.

'BÜYÜK Ä°STANBUL DEPREMÄ°'

Kitaptaki deprem cetveline göre, Ä°stanbul'da 377-1894 yılları arasında 61 deprem kayıt altına alınabildi.

Ä°stanbul'da kayıt altına alınan ilk deprem, 26 Ocak 377 yılında gerçekleÅŸti. Cetvelde, kayıt altına alınan son deprem ise miladi takvime göre 10 Temmuz 1894 yılında meydana geldi. Çok sayıda kiÅŸinin hayatını kaybettiÄŸi ve yapının zarar gördüÄŸü söz konusu deprem, "Büyük Ä°stanbul Depremi" olarak adlandırıldı.

KARA ÖLÜM KOLERA

Kitapta, kara ölüm olarak nitelendirilen kolera hastalığının bulaşıcılığı ve 1831'de Ä°stanbul halkına bulaÅŸtığında yarattığı etki de kayıt altına alındı. Günde 200 kiÅŸinin ölmesinden dolayı Osmanlı devrinde ilk karantina uygulamasına gidildi.

Hastalığın Kırım Savaşı'nda Ä°stanbul halkına tekrar bulaÅŸtığı, sonrasında ise aralıklı olarak hastalığın kent içinde görüldüÄŸü de kayıtlarda yer aldı.

YaÅŸanan afetlerin detaylı bir ÅŸekilde kayıt altına alınması Ä°stanbul'un sadece konumundan dolayı deÄŸil, ÅŸehirde yaÅŸanan olaylar açısından da önemli bir yer tuttuÄŸunu gösteriyor.