İngiltere'ye BM'de büyük 'diplomatik yenilgi'

BM Genel Kurulu, Ä°ngiltere'nin, önemli bir ABD üssünü de barındıran Hint Okyanusu'ndaki Chagos Takımadalarının kontrolünü 6 ay içinde bırakarak ada devleti Morityus'a devretmesini talep eden kararı kabul etti. Ä°ngiltere'nin karşı çıkması sonrası bu ülkeye yalnızca ABD, Ä°srail, Macaristan, Maldivler ve Avustralya'nın da olduÄŸu 5 ülke destek verdi.

BM Genel Kurulu kararları "tavsiye" niteliÄŸinde olmasına ve yasal baÄŸlayıcılığı bulunmamasına raÄŸmen uluslararası arenada siyasi ağırlığı nedeniyle önemseniyor.

Ä°NGÄ°LTERE DAHA ÖNCE DE ELEÅžTÄ°RÄ°LMÄ°ÅžTÄ°

Uluslararası Adalet Divanı da 25 Şubat'ta İngiltere'nin Chagos Takımadalarını kontrol etmesinin yasa dışı olduğuna ve Chagos'u Morityus'a iade etmesine karar vermişti ancak yasal bağlayıcılığı bulunmayan Uluslararası Adalet Divanının kararları tavsiye niteliği taşıyor.

Ä°NGÄ°LTERE'NÄ°N MORÄ°TYUS'TAKÄ° VARLIÄžI

Ä°ngiltere, 1814 yılından beri kontrol ettiÄŸi Morityus'a BM'nin baskısı üzerine 1968'te bağımsızlığını verdi ancak bundan 3 yıl önce Chagos Takımadalarını ülkeden ayırarak elinde tutmaya devam etti.

ABD-Ä°NGÄ°LTERE ARASINDA KÄ°RALANAN ADA: DIEGO GARCIA

Chagos Takımadalarının en büyüÄŸü olan mercan ada Diego Garcia'yı da Ä°ngiltere, 1966'da ABD'ye kiraladı. ABD, üs olarak kullandığı bu adayı 2036 yılına kadar elinde tutabilecek. ABD'nin büyük bir deniz ve hava askeri üssü inÅŸa etmeye baÅŸladığı Diego Garcia ile Chagos Takımadalarında yaÅŸayan yaklaşık 2 bin kiÅŸi, 1967-1973 yıllarında zorla bölgeden çıkarıldı. Adaya turistlerin ve medya mensuplarının giriÅŸi de yasaklandı.

Diego Garcia Deniz Kuvvetleri Destek Tesisi adıyla 1977'de açılan askeri üste, büyük askeri kargo uçaklarının kullanabileceÄŸi 3 bin 600 metrelik bir pist ve ABD donanmasından 2 uçak gemisinin aynı anda demirleyebileceÄŸi bir liman bulunuyor. 

Hint Okyanusu'nun tam ortasında yer alan ve sadece askeri araçlarla ulaşılabilen Diego Garcia Üssü, SoÄŸuk SavaÅŸ'tan bugüne çok sayıda ABD operasyonunun da parçası oldu.

DIEGO GARCIA'NIN TARÄ°HÄ°

SoÄŸuk SavaÅŸ'ta Rusya tehdidini Hint Okyanusu'nda sınırlayan üs, Kuveyt'i iÅŸgal eden Irak'a karşı düzenlenen 1991'deki Çöl Fırtınası Operasyonu ile 11 Eylül'den hemen sonra Ekim 2001'de Afganistan'da Taliban'a yönelik hava saldırılarında önemli rol oynadı.

Üs, Orta DoÄŸu, Basra ve Yemen Körfezi'ne yakınlığı ve Hint Okyanusu'ndaki hidrokarbon yolları üzerinde bulunması nedeniyle halen önemini koruyor.