Kazakistan yeni cumhurbaşkanını seçiyor

Kazakistan'da ülkeyi 28 yıl yöneten kurucu CumhurbaÅŸkanı Nursultan Nazarbayev'in istifasının ardından 9 Haziran'da yapılacak seçimlerde 7 aday yarışacak.

Kazakistan, Nazarbayev'in 19 Mart'ta istifa etmesinin ardından yapılacak cumhurbaÅŸkanlığı seçimlerine hazırlanıyor.

9 Haziran'da yapılacak seçimlere, Merkez Seçim Komisyonu'na (MSK) kaydolan Kazakistan Komünist Halk Partisi'nden Jambıl Ahmetbekov, Ult taÄŸdırı (Millet Kaderi) Ulusal Yurtseverlik Hareketi'nden Amircan Kosanov, Avul (Köy) Halk Demokratik Yurtsever Partisi'nden Toleutay Rakhimbekov, Kazakistan Cumhuriyeti Sendikalar Federasyonu'ndan Amangeldi Taspihov, Nur Otan Partisi'nden Kasım-Jomart Tokayev, Uly Dala Kırandarı (Ulu Bozkır Kartalları) hareketinden SadÑ–-Bek Tügel, Ak Jol (Ak Yol) Kazakistan Demokrat Partisi'nden ise Daniya Yespayeva katılacak.

Seçimin resmi sonuçları, 16 Haziran'da ilan edilecek.

ÜLKE SÄ°YASÄ° HAYATININ EN ÖNEMLÄ° OLAYLARINDAN

Kazakistan'ın Ankara Büyükelçisi Abzal Saparbekuly, konuya iliÅŸkin yaptığı yazılı açıklamada, seçimleri, Kazakistan siyasi yaÅŸamının en önemli olaylarından biri olarak tanımladı. 

Büyükelçi Saparbekuly, seçimlerin, bağımsız Kazakistan tarihindeki en rekabetçi seçimler olacağı umudunu verdiÄŸini ve 7 adayın yarışacağı cumhurbaÅŸkanlığı koltuÄŸu için Ak Jol Partisi'nin temsilcisi Daniya Yespayeva ile ilk kez bir kadın adayın seçimlere katıldığı bilgisini verdi.

Kazakistan'da uzun süredir cinsiyet eÅŸitliÄŸini geliÅŸtirmek ve kadınların iÅŸ ve politikadaki rolünü artırmak için adımlar atıldığını belirten Saparbekuly, "Åžu an bu emeÄŸin meyvelerini topluyoruz. Sayın Yespayeva dışında, kadınlar Kazakistan'da Parlamento Senatosu BaÅŸkanlığı, BaÅŸbakan Yardımcılığını ve EÄŸitim ve Bilim Bakanlığını yürütmekte ve ayrıca Parlamento üyelerinin üçte biri kadınlardan oluÅŸmaktadır." ifadelerini kullandı.

REKABETÇÄ° VE ADÄ°L SEÇÄ°M VURGUSU

Saparbekuly, ülkesindeki seçimlerin rekabetçi ve adil olacağının altını çizerek, "Bölgemizde seçimlerin adaletli ve açık olmasını saÄŸlayan demokratik kurumlar geliÅŸiyor. Kazakistan bir kez daha tüm beklentileri karşıladığını gösteriyor." deÄŸerlendirmesinde bulundu.

Ülkede geçici cumhurbaÅŸkanlığı görevini yürüten Kasım-Jomart Tokayev'in, en yüksek uluslararası standartları karşılayacak ÅŸeffaf seçimler için söz verdiÄŸini hatırlatan Saparbekuly, bu vaatlerin samimiyetini gösteren bazı somut örneklerin de bulunduÄŸuna iÅŸaret etti.

Saparbekuly bu kapsamda, 20 yıla yakındır muhalefet saflarında bulunan Amircan Kosanov'un CumhurbaÅŸkanı adayı olduÄŸunu belirterek, Kosanov dahil CumhurbaÅŸkanı adaylarının tümünün seçim kampanyalarını ÅŸeffaflıkla düzenlediÄŸini kaydetti.

"SEÇÄ°MLER, KOMÅžULARIMIZ VE ORTAKLARIMIZ Ä°ÇÄ°N DE ÖNEMLÄ°"

Büyükelçi Saparbekuly, Kazakistan'ın, seçim gözlemcileri ve yapıcı yorumlarına her zaman açık olduÄŸunun altını çizerek, ÅŸöyle devam etti:

"Bu kez ülkemizdeki seçimleri takip edecek 10 uluslararası kuruluÅŸtan ve birçok yabancı ülkeden binden fazla uluslararası gözlemci bekliyoruz. Kazakistan hükümetinin davetiyle seçimler; AGÄ°T'in Demokratik Kurumlar ve Ä°nsan Hakları Ofisi (ODIHR), Bağımsız Devletler TopluluÄŸu, Türk Konseyi ve diÄŸer pek çok kuruluÅŸun temsilcileri tarafından izlenecek."

"Önümüzdeki seçimler sadece Kazakistan için deÄŸil, aynı zamanda komÅŸularımız ve dünyadaki ortaklarımız için de önemli." ifadesini kullanan Saparbekuly, Kazakistan'ın Suriye ihtilafının çözümü gibi küresel meseleleri çözme konusunda da aktif olduÄŸuna dikkati çekti.

TÜRKÄ°YE-KAZAKÄ°STAN Ä°LÄ°ÅžKÄ°LERÄ°

Saparbekuly, ekonomik açıdan hükümetin, ülkenin yatırım ortamını iyileÅŸtirerek Kazakistan'ı bölgedeki bir numaralı yatırım merkezi haline getirdiÄŸini belirterek, bu kapsamda Türkiye ile iliÅŸkilere de büyük önem atfedildiÄŸini belirtti.

Kazak Büyükelçi, "Bağımsızlığımızı kazandığımızdan beri Kazakistan olarak kalkınma projelerinden eÄŸitime, siyasi iliÅŸkilerden kültürel iÅŸ birliÄŸine tüm alanlarda kardeÅŸ Türkiye'nin desteklerini görmekteyiz. Biz de her zaman Türkiye'nin yanında bulunmaya devam ettik ve edeceÄŸiz." ifadelerini kullandı.

Stratejik ortaklık düzeyinde geliÅŸen Kazak-Türk iÅŸ birliÄŸinin diÄŸer ülkeler için örnek teÅŸkil edebilecek mahiyette olduÄŸuna iÅŸaret eden Saparbekuly, 2019'da iki ülke arasında Stratejik Ortaklığın tesis edilmesinin 10. yılı olduÄŸunu da anımsattı.

EKONOMÄ°K Ä°LÄ°ÅžKÄ°LER

Saparbekuly, Türkiye ve Kazakistan arasında Mayıs 2012'de Yüksek Düzeyli Stratejik Ä°ÅŸbirliÄŸi Konseyi (YDSK) kurulduÄŸuna dikkat çekerek, bu mekanizmayla iki ülke arasındaki stratejik iliÅŸkilerin, kurumsal bir çerçeveye oturtulduÄŸunu belirtti.

YDSK'nin 3. Toplantısı'nın 13 Eylül 2018'de dönemin CumhurbaÅŸkanı Nazarbayev'in Türkiye'ye yaptığı resmi ziyareti kapsamında gerçekleÅŸtiÄŸini hatırlatan Saparbekuly, ÅŸunları kaydetti:

"Ziyaret esnasında Kazakistan ve Türkiye, toplam deÄŸeri 1,7 milyar dolar olan yatırım ve ticaret anlaÅŸmalarına da imza atmıştır. Bu yüzden gelecek birkaç yılda Türk yatırımcıların, Kazakistan'da kimya sanayi, tarım, metalürji, makine endüstrisi, enerji, altyapı gibi yenilikçi alanlarda yeni yüksek teknolojili projeleri hayata geçireceÄŸi beklenmektedir."

"ÜLKELERÄ°MÄ°Z ARASINDAKÄ° Ä°Åž BÄ°RLİĞİNÄ°N SÜRDÜRÜLECEĞİNE Ä°NANCIM TAM"

Saparbekuly, Türkiye ile Kazakistan arasında 1992'de 30 milyon dolarla baÅŸlayan ikili ticaret hacminin 2 milyar doları aÅŸtığına vurgu yaparak, "Halbuki iki ülkenin potansiyeli, bu rakamın ötesindedir. Nitekim her iki ülkenin liderleri, ticaret hacmini önce 5 milyara, sonra 10 milyar dolara çıkarma hedefini belirlemiÅŸlerdir." deÄŸerlendirmesinde bulundu.

Kazakistan'ın, 2002-2018 döneminde 590 milyon dolarlık yatırımla, Türkiye'nin toplam dış yatırımında yüzde 1,3'lük paya sahip olarak Türkiye'den en fazla yatırım çeken ülkeler listesinde 11. sırada yer aldığına iÅŸaret eden Saparbekuly, hali hazırda Kazakistan'da faaliyet gösteren Türk ÅŸirket sayısının 1900 olduÄŸunu bildirdi.

Saparbekuly, Türkiye'nin bu sayıyla, Kazakistan'da yabancı ÅŸirket sayısı göstergesinde ikinci sıraya yerleÅŸtiÄŸini kaydetti. Kazak Büyükelçi, ülkesindeki Türk giriÅŸimcilerin özellikle gıda sektörü, ilaç-kimya sanayii, inÅŸaat, otelcilik ve imalat alanlarında öne çıktığını belirtti.

Büyükelçi Saparbekuly, açıklamasını ÅŸöyle tamamladı:

"Seçimin resmi sonuçları 16 Haziran'dan önce ilan edilecek. Ardından, Kazakistan ile Türkiye arasındaki yakın iliÅŸkilerin daha da geliÅŸtirilmesi konusunda aktif çalışmalar sürdürülecektir. Ülkemizin geleceÄŸine ve ülkelerimiz arasındaki iÅŸ birliÄŸinin sürdürüleceÄŸine inancım tamdır."