Güncel
2018’in en İslami ülkeleri listesi açıklandı: İlk 40’ta Müslüman ülke yok
Follow @dusuncemektebi2
Her yıl açıklanan İslamilik Endeksi’nde ilk 20’de Kuzey Avrupa ülkeleri ağırlıkta, ilk 50’de yalnızca 4 Müslüman ülke var. Türkiye 95. sırada
ABD'deki George Washington Üniversitesi’nden iki akademisyen Åžeherazade Rahman ve Hüseyin Askari 2010 yılında “Ä°slam Ülkeleri Ne Kadar Ä°slami?” baÅŸlıklı bir araÅŸtırma yayımladılar.
AraÅŸtırmada Ä°slam Ä°ÅŸbirliÄŸi TeÅŸkilatı’na üye olan ülkelerin Ä°slami öÄŸretilerle uygun politikalar izleyip izlemediklerini bulmaya çalıştılar.
Daha sonra bu çalışmayı her yıl yaparak ve Müslüman olmayan ülkeleri de araÅŸtırmaya dahil ederek Ä°slamilik Endeksi’ni açıklamaya baÅŸladılar.
GeçtiÄŸimiz günlerde de Ä°slamilik Endeksi’nin 2018 yılı listesi açıklandı.
En Ä°slami ülke Yeni Zelanda
153 ülkenin yer aldığı listenin ilk sırasında, 15 Mart’ta iki camiye düzenlenen saldırılarda 51 kiÅŸinin hayatını kaybettiÄŸi Yeni Zelanda var. Saldırılardan sonra özellikle BaÅŸbakan Jacinda Ardern’in söylemi, açıklamaları, baÅŸörtüsü takarak Müslüman toplumla dayanışma göstermesi takdir toplamıştı.
Yeni Zelanda 2017 yılında da Ä°slamilik Endeksi’nde en yüksek puanı alan ülke olmuÅŸtu.
Yeni Zelanda’yı Ä°sveç, Hollanda, Ä°zlanda, Ä°sviçre ve Ä°rlanda izliyor. Danimarka 7, Kanada, 8, Avustralya 9, Norveç de 10. sırada yer alıyor.
Ä°lk 20’de Kuzey Avrupa ülkelerinin haricinde Malta ve Japonya da bulunuyor.
Ä°lk 50'de sadece 4 Müslüman ülke var
BAE’nin ardından Arnavutluk 46, Malezya 47, Katar da 48. sırada yer bulan ve ilk 50 içinde olan diÄŸer Müslüman ülkeler.
60. sırada bulunan Bosna Hersek’in ardından listede yer alan diÄŸer Müslüman ülkeler sırasıyla Umman, Endonezya, Kuveyt, Bahreyn ve Ürdün. 153 ülkenin sıralandığı listede verilerine ulaşılabilen 40 müslüman ülke var.
Listenin son iki sırasında da Müslüman ülkeler Sudan ve 2015 yılından bu yana iç savaÅŸ ve Suudi Arabistan öncülüÄŸündeki Arap koalisyonunun müdahalesine maruz kalan Yemen bulunuyor.
Türkiye 2018 Ä°slamilik Endeksi’nde hangi sırada?
Türkiye ise genel endekste 95. olarak listede yer alıyor. Ä°slamilik Endeksi 4 farklı endeksin bileÅŸiminden oluÅŸuyor, bunlar ekonomi, hukuk ve yönetiÅŸim, insan hakları ve siyasi haklar ve uluslararası iliÅŸkiler.
Türkiye’nin Ä°slamilikte en güçlü olduÄŸu alan ekonomi. Ekonomi endeksinde 70. sıradayken, en zayıf olduÄŸu uluslararası iliÅŸkilerde 153 ülke arasında 148 sırada. Ä°nsan hakları ve siyasi haklar sıralamasında da Türkiye listede 100. sırada bulunuyor.
Ä°slamilik Endeksi nedir?
Çalışmada Kuran-ı Kerim’de ilgili ayetler ve Hz. Muhammed’in yaÅŸamı, uygulamaları ve sözleri Ä°slami öÄŸretilere baÄŸlılığın referansı olarak kabul ediliyor. ÇeÅŸitli göstergelerin kullanıldığı ekonomi, hukuk ve yönetiÅŸim, insan hakları ve siyasi haklar ve uluslararası iliÅŸkiler olmak üzere dört alt daldan oluÅŸan bir Ä°slamilik Endeksi oluÅŸtu.
Yani ülkeler ekonomi, hukuk ve yönetiÅŸim, siyasi haklar ve insan hakları ve uluslararası iliÅŸkiler bakımından Ä°slami kriterlerle ne kadar uyumluluk gösteriyor, ne kadar “Ä°slami” yaşıyor sorularının yanıtı aranıyor. Burada ülkenin Müslüman olması ya da olmaması dikkate alınmıyor.
Müslüman ülkeler nasıl belirlendi?
2010 yılındaki ilk çalışmada sadece Ä°slam Ä°ÅŸbirliÄŸi TeÅŸkilatı üyesi ülkelerin verileri deÄŸerlendirildi.
Daha sonraki çalışmalarda verilen bilgiye göre Müslüman ülkelerin nasıl kategorilendirildiÄŸi ÅŸöyle açıklanıyor: Kendini Ä°slam cumhuriyeti olarak ilan eden, Ä°slam’ı devletin resmi dini olarak tanıyan, Ä°slam’ın ülkedeki birincil din olduÄŸu veya dikkate deÄŸer bir Müslüman nüfusa sahip ülkeler.
Kriterler neler?
Endeks oluÅŸturulurken namaz veya oruç gibi kiÅŸisel ibadetler deÄŸerlendirilmeye alınmıyor. ÖrneÄŸin hukuk ve yönetiÅŸim alt endeksinde; hukuksal bütünlük, yolsuzluÄŸun önlenmesi, güvenlik endeksi ve devlet etkinliÄŸine bakılıyor. Buradaki amacın yolsuzluÄŸun yaygınlığını, mülkiyet haklarının güvenliÄŸini, hesap verebilirliÄŸi, hukukun üstünlüÄŸünü ve yönetiÅŸim yapılarının etkinliÄŸini ölçmek olduÄŸu belirtiliyor.
Ä°nsan hakları ve siyasi haklar konusunda da medeni ve siyasi haklar ve sosyal refah ölçüsü, sosyal sermaye, kiÅŸisel özgürlük, medeni ve siyasi haklar, kadın hakları, eÄŸitime eriÅŸim, saÄŸlık hizmetine eriÅŸim ve demokrasi düzeyi verilerinin deÄŸerlendirildiÄŸi belirtiliyor.
DoÄŸruluk Payı’nda yer alan bir makaleye göre, endeksi somut hale getiren göstergelerin her birinin, Ä°slami öÄŸretilerle birebir iliÅŸkisinin kurulmasındaki zorluk endekse yönelik en büyük eleÅŸtirilerin de başında geliyor.
Fakat endeksin amaçlandığı gibi Ä°slamiliÄŸi yansıtıp yansıtmadığı tartışmaları bir yana, ölçmeye çalıştığı ÅŸeyin çok boyutlu olarak ideal bir ülkeyi önceliklendirdiÄŸi söylenebilir.
Dünyanın en huzurlu ve mutlu ülkeleri listelerinde de ilk sıralarda yer alan Yeni Zelanda, Kanada ve Kuzey Avrupa ülkelerinin en Ä°slami ülkeler listesinde de ilk sıralarda olmasının bu sonucu doÄŸruladığı görülebilir.
2018 Ä°slamilik Endeksi'nin basın duyurusunda Türk kökenli Mısırlı alim Muhammed Abduh'un 100 yıl önce söylediÄŸi bir söze atıf yapılıyor:
"Batı’ya gittim, Ä°slam’ı gördüm ama Müslüman yoktu; DoÄŸu’ya döndüm, Müslümanları gördüm ama Ä°slam yoktu.”
Independent Türkçe
Henüz yorum yapılmamış.