Burhanettin Duran / Yeni bir savaş mı geliyor?

ABD ile Ä°ran arasındaki gerilim son haftada tehlikeli bir tırmanışa geçti.
Her iki taraftan "savaÅŸ olmayacak" açıklamaları gelse de gidiÅŸatın bir savaÅŸla sonuçlanması ihtimali giderek güçleniyor.
En son açıklama Ä°ran Devrim Muhafızları Genel Komutanı General Hüseyin Selami'den geldi.
Selami ülkesinin, ABD ve müttefikleri ile "topyekün bir savaşın eÅŸiÄŸinde" olduÄŸunu söyledi.
Washington, 120 bin asker gönderme hazırlığında olduÄŸu haberini yalanlamıştı.
Ancak hem BaÅŸkan Trump'ın hem de Dış iÅŸleri Bakanı Pompeo'nun gerekirse bölgeye bundan daha büyük bir güç göndermekte tereddüt etmeyeceklerini söylemesi iÅŸin vahametini gösteriyor.
Ä°ki ülkeyi bu eÅŸiÄŸe getiren gerilim, Washington'un 2 Mayıs'tan itibaren yaptırımları daha da ağırlaÅŸtırmasıyla ivme kazandı.
8 ülkeye Ä°ran'la petrol ticareti için tanınan muafiyetleri kaldırdı.
Halbuki Tahran, kendisi petrol satamadığı durumda Hürmüz BoÄŸazını kilitleyeceÄŸi tehdidinde bulunmuÅŸtu.
Nitekim, BAE'nin petrol tankerlerine ve Suudi Arabistan'da petrol boru hattına sabotajların yapılması gözleri Tahran'a çevirdi.
Avrupa baÅŸkentlerinden istediÄŸi desteÄŸi göremeyen Tahran, nükleer anlaÅŸmadan ksımi çekilme kararı aldı.
Washington da, Irak'taki acil görevde bulunmayan tüm personelini geri çağırdı.

Washington ve Tahran arasındaki gerginliÄŸin taÅŸları aslında Trump'ın baÅŸkan olmasıyla döÅŸendi.
Trump daha seçim döneminde, Obama'nın Ä°ran ile yaptığı nükleer anlaÅŸmayı kafasına koymuÅŸtu.
Göreve baÅŸlar baÅŸlamaz da Riyad'a giderek meÅŸhur "küre buluÅŸması" ile Ä°ran karşıtı bloÄŸun temelini attı.
Ä°srail, Suudi Arabistan ve BAE'yi aynı safta birleÅŸtirdi.
Sonra Mayıs 2018'de anlaÅŸmadan çekilerek yaptırımları ağırlaÅŸtırdı.
İran'a kabul edemeyeceği ağırlıkta 12 şart dayatmasında bulundu.
En son da Devrim Muhafızlarını terör örgütü ilan etti.
GeldiÄŸimiz nokta Selami'nin deyiÅŸiyle "topyekun karşı karşıya gelmenin en üst noktası."
Peki gerilim nereye gider?
Bir savaşa mı İran'ın pes ederek masaya oturmasına mı?

Aslında Trump'ın isteÄŸi yeni bir müzakere.
Bunu Ä°ranlı yetkililere telefon numarası vererek dahi gösterdi.
Ancak BaÅŸkanın A takımının niyeti, Ä°ran'ı güçlü bir ÅŸekilde sınırlandırmak.
Trump'ın müttefikleri Ä°srail, Suudi Arabistan ve BAE de ABD'nin Ä°ran'ı kendi adlarına iyi bir sopalamasını istiyor.
Yani Trump'ın iç ve dış ekibi, BaÅŸkan istemese de Ä°ran ile savaÅŸ çıkarabilecek bir yerde.
Ä°srail, yayılmacılığını devam ettirebilmek için OrtadoÄŸu'da kendisine karşı konumlanmış saÄŸlam bir devlet istemiyor.
Irak ve Suriye'nin baÅŸarısız devlet haline gelmesinden sonra Ä°ran'ın da türbülansa girmesini tercih ediyor.
Yine de Ä°ran ile savaşın büyük riskleri sebebiyle Hamas ve Hizbullah'ın ABD eliyle tasfiye edilmesini önceliyor.

Ä°ran karşıtı bloÄŸun tercihinin, Ä°ran ekonomisini yaptırımlarla çökertmek, bölgedeki vekillerini tasfiye etmek ve rejim deÄŸiÅŸikliÄŸi yapmak olduÄŸu söylenebilir.
Ancak bu sürecin nereye gideceÄŸini gören Ä°ran eliti, son sabotajlarla görüldüÄŸü gibi harekete geçebilir.
Ne de olsa 40 yıldır hazırladıkları bir direniş hattına sahipler.
Bu direnç, ABD ve müttefiklerinin askeri güç kullanımı seçeneÄŸini öne almasını getirebilir.
Ä°ÅŸte bu tırmanma bir savaşı bölgemize getirebilir.
Ä°ran'ın toptan iÅŸgali seçeneÄŸi, Irak ve Vietnam'a bile benzemeyecek ölçüde maliyetli olacaktır.
Trump'ın bu denli maliyeti üstlenmesi mümkün deÄŸil.
Ancak Washington ya da Tel aviv'de "Tahran'a taktik nükleer bomba atılmasını" önerenlerin olduÄŸunu da varsaymalıyız.