Ä°spanya'da zafer sosyalistlerin

BaÅŸbakan Pedro Sanchez'in lideri olduÄŸu Ä°spanyol Sosyalist Ä°ÅŸçi Partisi yüzde 29 oy alarak birinci parti oldu.

123 sandalye kazanan Sosyalistlerin, hükümeti kurmak için bir önceki hükümette ortaklarından biri olan ve bu seçimde 42 sandalye kazanan merkez sol parti Podemos ya da özerk bölgelerden çıkan siyasi partilerin desteÄŸine ihtiyacı olacak.

Sosyalist Parti ve Podemos'un bir araya gelmesi halinde de, hükümet kurmak için gerekli olan 176 sandalyeye ulaşılamıyor. 11 milletvekilinin daha koalisyona katılması gerekiyor.

Sanchez, Bask milliyetçileri ya da Katalonya'daki bağımsızlık yanlısı partilerin kapısını çalabilir. Ancak geçen ay hükümete verdikleri desteÄŸi çekip erken seçime giden yolu açan da, Katalonya partileri olmuÅŸtu.

Katalan merkez sol ERC, Katalonya'dan en fazla oyu alan parti oldu. 15 sandalye kazanan ERC'nin lideri Oriol Junqueras, Ekim 2017'de bağımsızlık ilan ettiÄŸi için ÅŸu an cezaevinde.

Ä°spanya'da ayrılıkçı Katalan liderlerin yargılandıkları dava Madrid'de baÅŸladı

Jonqueras ve diÄŸer Katalan yöneticilerin yargılanması sürecinde Katalan bağımsızlık yanlısı partiler hükümetten çekilmiÅŸ ve böylece erken seçim kararı alınmıştı.

Sanchez, yaptığı zafer konuÅŸmasında partisinin "eÅŸitsizlikle ve yolsuzlukla mücadele ve bir arada yaÅŸamayı güçlendirme" yolunda çalışacağını söyledi. "GeçmiÅŸ kaybetti, gelecek kazandı" dedi.

1975 yılında diktatör Francisco Franco'nun ölümüyle demokrasiye geçiÅŸin saÄŸlanmasından beri ilk kez aşırı saÄŸ bir parti de parlamantoya giriyor.

Oyların yüzde 10'undan fazlasını alan aşırı saÄŸ Vox partisi çok kültürlülüÄŸe, feminizme ve göçmenlere karşı bir politika izliyor.

Oyların neredeyse tümünün sayıldığı seçimin sonucuna göre Vox, 350 sandalyeli parlamentoda 24 sandalye kazanıyor.

Seçimin bir diÄŸer sürpriz sonucu ise, saÄŸcı Halk Partisi'nin oylarının yüzde 16,7'ye düÅŸmüÅŸ olması. Mayıs 2018'deki güven oylamasına kadar ülkeyi yöneten parti, diÄŸer saÄŸ partilerin desteÄŸini alsa bile koalisyon kuracak sandalye sayısına ulaÅŸamıyor.

Tarihindeki en düÅŸük oyu alan Halk Partisi'nin 65 sandalyesi var. Bir önceki dönem ise 137 sandalyesi vardı.

Diğer bir sağ parti olan Ciudadanos (Vatandaşlar Partisi) ve aşırı sağ Vox ile bir araya gelse bile, Halk Partisi sağ partilerden ittifak oluşturacak sandalye sayısına ulaşamıyor.

Seçime katılım oranı yüzde 75,8 oldu. Son yıllardaki en yüksek katılım oranı, 2016'daki seçime kıyasla yüzde 9 daha fazla.

VOX NASIL GÜÇLENDÄ°?

Halk Partisi'nin eski üyelerinden Santiago Abascal'ın lideri olduÄŸu Vox, "Ä°spanya'yı yeniden büyük yapma" sloganıyla birkaç ay içinde etkisini artırdı.

Bu slogan, ABD BaÅŸkanı Donald Trump'ın seçim kampanyasında kullandığı "Amerika'yı yeniden büyük yap" sloganıyla aynı.

Endülüs'teki yerel seçimlerde ilk kez yerel parlamentoya giren Vox, genel seçim sonrasında da Halk Partisi ve Ciudadanos ile birlikte kurulacak bir saÄŸ ittifaka destek vereceÄŸini duyurmuÅŸtu.

Parti aşırı saÄŸ etkietini reddetse de, göçmenlere ve Müslümanlara yönelik politikaları, Avrupa'daki diÄŸer aşırı saÄŸ partilerle benzerlik gösteriyor.

Cinsiyet eÅŸitliÄŸi ve erkek ÅŸiddetiyle ilgili yasaların kaldırılmasını, kürtajın ve eÅŸcinsel evliliklerin yasaklanmasını istiyor. Partiye muhalif olanlar, Vox'un dictator Franco dönemine dönüÅŸü simgelediÄŸi iddiasında.

Ä°spanya'da resmi olarak yaÅŸamaya hak kazanmış göçmenlerin suç iÅŸlemesi halinde geri gönderilmesini savunan Vox, yasadışı göçmenlerin ise ülkeye hiç alınmaması gerektiÄŸi görüÅŸünde.

SANCHEZ HÜKÜMET KURABÄ°LÄ°R MÄ°?

Sanchez koalisyon hükümeti için sol partilerin de merkez saÄŸ partilerin de kapısını çalabilir.

Bir önceki hükümette koalisyon ortağı Podemos'un lideri Pablo Iglesias, Pazar akÅŸamı yaptığı konuÅŸmada, yeni bir koalisyonun mümkün olabileceÄŸini duyurdu.

Ancak iki partinin kuracağı koalisyon, Katalan bağımsızlık yanlısı partilerin vereceği desteğe bağlı.

Sanchez doÄŸrudan 57 sandalye kazanan merkez saÄŸ Ciudadanos'un kağısını da çalabilir. Ancak partinin lideri Albert Rivera, Sanchez'in daha önce Katalan ayrılıkçılarla kurduÄŸu ittifaktan dolayı BaÅŸbakan'ı sert ÅŸekilde eleÅŸtiriyor.

Sanchez zafer konuÅŸmasını yaparken destekçileri de "Rivera'ya hayır" diyerek Ciudadanos'la kurulacak bir ittifaka karşı olduÄŸunu daha seçim gecesi dile getirdi.

KATALONYA NEDEN BU KADAR ÖNEMLÄ°?

Ä°spanya'nın kuzey doÄŸusundaki yarı özerk Katalonya bölgesinin geleceÄŸi, seçimin en önemli gündem maddelerinden biriydi.

Ekim 2017'de bağımsızlık referandumu yapılan bölgede katılım yüzde 50'nin altında kalsa da büyük oranda 'evet' çıkmış, Katalan liderler bağımsızlık ilan etmiÅŸti.

Ä°spanya merkezi hükümeti bu çaÄŸrıyı yasadışı ilan etti ve Katalan liderlerin baÅŸkent Madrid'de yargılamasına baÅŸlandı. Junqueras da yakalandığında Katalonya'nın baÅŸkan yardımcısıydı.

Uzmanlara göre, aşırı saÄŸ Vox'a desteÄŸin artması da, bu bağımsızlık ilanına yönelik bir tepki. Vox, bağımsızlık yanlılarına hiçbir ÅŸekilde imtiyaz verilmemesi yönünde sert bir politikayı savunuyor.