Sosyal Medya

Medreselerde haftanın hangi günleri tatildi?

26-04-2019 11:27

Medreselerin Müslümanların ilim tahsil ettiği çok önemli müesseseler olduğunu çoğumuz biliriz. Lakin medreselerde nasıl bir metodolojinin takip edildiğini, nelerin öğretildiğini, haftanın hangi günlerinde müderrislerin, âlimlerin ders verdiklerini bilenlerimiz epeyce azdır galiba.



Bu haberimizde, Makdisi’nin Klasik Yayınları’ndan çıkmış bulunan OrtaçaÄŸda Yüksek ÖÄŸretim kitabından faydalanarak muhtemelen yüzyıllar boyunca süren ve gelenekselleÅŸen tatil uygulamalarına deÄŸineceÄŸiz.
 
360 gün ders veren âlim!
 
Anlaşıldığı kadarıyla ders yapılmayan günler salı ve cuma günleridir. Bu iki günün tatil olduÄŸu genel kabul görmüÅŸ gibidir. Fakat bu iki günde ve hatta Kurban Bayramı’nın son üç gününde ders yapan Kemaleddin b. Zemlekani ( ö. 727/1327 ) gibi müstesna isimler de vardır. Benzeri çok zor görülebilecek bu zatın uygulamasına ve çalışkanlığına kimse karşı çıkmamış gibi görünüyor. Esasen tatil denilen kelime ataletin yani boÅŸluÄŸun kardeÅŸi olduÄŸu için tatil ideolojisine teslim olunmadığını da keÅŸfetmek mümkün Osmanlı'da. Yani iÅŸ Hocanın kararına bakıyor.
 
Osmanlı'da tatil var mıydı, tatil yoksa ne vardı?
 
Herkes bayram yaparken ders yapan olduÄŸu gibi bunun tam tersi durumlar da yaÅŸanmıştır. Hicri IV./ miladi 10. yüzyılda yaÅŸamış olan el-Muammeri yalnızca çarÅŸamba günleri ders yapıyordu.
 
TaÅŸköprüzade’nin yaÅŸadığı 16.  yüzyıl Osmanlısında da öÄŸrenciler salı ve cuma günü derse gitmiyorlardı. TaÅŸköprüzade bu günlere pazartesiyi de ekleyerek medreseye gitmeme gününü üçe çıkarıyordu. Çünkü pazartesi günleri Taftazani’nin kitapları üzerinde çalışıyordu.
 
Cuma günü âlimler ne yapıyorlardı?
 
Cuma günleri her ne kadar medreselerde ve diÄŸer eÄŸitim kurumlarında ders yoksa da hiç bir âlim boÅŸ durmuyordu. Bu güzel ve mübarek gün  verimli münazaralara, vaazlara ve fetvalara hasredilmiÅŸti. Mesela Ä°mam Åžafii cuma gününü ilmî tartışmalara ayırmıştı. Ebu Ya’la b. el-Ferra ve Ebü’l-Hasan b. ez-ZaÄŸuni de cuma günlerini münazara ve vaaza ayırmışlardı.
 
Åžehr-u Ramazan mı, ÅŸehr'ül bitale mi?
 
Peki, kapımıza vurup bizi diriliÅŸe hazırlayan Ramazan ayında durum nasılmış acaba? Efendim Ramazan ayına, bir fetvada ‘ÅŸehrü’l-bitale’ deniyor. Yani tatil ayı… Hatta baÅŸka bir fetvada üç aylar için ‘örf haline gelmiÅŸ tatil dönemi’ deniyor.
 
BaÅŸka bir haberimizde ise, inÅŸallah hem okutulan ve önerilen derslerden, müfredattan hem bazı âlimlerin okudukları derslerden sizleri haberdar etmek istiyoruz.
 
Dünya Bizim

Etiketler :

Henüz yorum yapılmamış.

* İşaretli tüm alanları doldurunuz.