Sosyal Medya

Önemli Şahsiyetler

Zarif bir adam: Abdurrahman Cahit ZarifoÄŸlu

24-04-2019 11:59

1 Temmuz 1940’ta Ankara’da doğdu. Baba tarafından Kafkasya’dan gelip Maraş’a yerleşen bir aileye mensuptur. Babası Niyazi Bey hâkimdi. Annesi Şerife Hanım, Maraşlı Evliyazâdeler’dendir. Okuma yazmayı, resim yapmayı, Kur’an okumayı daha okula başlamadan annesi ve anneannesiyle mahalle hocalarından öğrendi. Babasının görevi sebebiyle çocukluğu Silvan, Baykan, Siirt, Siverek, Kızılcahamam ve Ankara’da geçti. Siverek’te başladığı ilk öğreniminin ardından orta öğrenimini 1951’de döndükleri Maraş’ta tamamladı.



Lisenin son sınıfında beklemeli olduÄŸu sırada bir ilkokulda vekil öÄŸretmenlik yaptı. Pilotluk hevesiyle bir yaz boyunca EskiÅŸehir’de Türk Hava Kurumu’nun uçuÅŸ kurslarına katılarak Millî Model Uçak B Sertifikası aldı (1961). Yüksek tahsilini, aynı yıl girdiÄŸi Ä°stanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi’nin Alman Dili ve Edebiyatı Bölümü’nde uzun süren bir öÄŸrenciliÄŸin ardından tamamladı (1971). 1967 ve 1973’te Almanya’ya gitti. Goethe Enstitüsü’nün dil kurslarına devam etti, belli baÅŸlı Avrupa ÅŸehirlerini dolaÅŸtı. ÖÄŸrencilik yıllarında Ä°stanbul’da gazetelerde sekreterlik, bazı kurumlarda çevirmenlik gibi iÅŸlerde çalıştı. Ä°stanbul’da özel bir lisede Almanca öÄŸretmenliÄŸi yaptı. 1973’te Sarıkamış’ta baÅŸladığı askerliÄŸini 1974 harekâtının ardından gönderildiÄŸi Kıbrıs’ta tamamladı (1975). DönüÅŸte Ankara’da bir kamu kuruluÅŸunda, Türkiye Radyo ve Televizyon Kurumu Genel MüdürlüÄŸü’nde çevirmenlik yaptı. Radyoda görevi raportör, araÅŸtırma görevlisi, uzman ve ÅŸef olarak sürdü. 1983’te Ä°stanbul’a taşındı.
 
MaraÅŸ Lisesi’nde okurken edebiyatla ilgilenen bir arkadaÅŸ grubuna dahil oldu. Erdem Bayazıt, Mehmet Akif Ä°nan, Rasim Özdenören ve Alaeddin Özdenören gibi ileride ÅŸair, hikâyeci ve yazarlar çıkaracak bu gruptaki arkadaÅŸlarıyla Hamle adlı okul dergisini yeniden çıkardı. Bir taraftan da MaraÅŸ’taki mahallî gazetelerde sanat-edebiyat sayfaları hazırlıyorlardı. 1962’de tek sayılık Açı dergisini çıkardı. Aynı yıl Ä°stanbul’da Sezai Karakoç’la tanıştı. Yeni Ä°stiklâl gazetesinin sanat-edebiyat sayfalarında Abdurrahman Cem adıyla ÅŸiirler yayımladı (1965). 1966’da DiriliÅŸ dergisinde ÅŸiirleri, “Ä°ns” adlı uzun hikâyesi yayımlandı. Åžiirleriyle Yeni Dergi, Soyut, Türk Dili, Papirüs gibi dergilerde de göründü. Edebiyat dünyasında tanınmaya baÅŸladığı bu yıllarda ilk kitabı Ä°ÅŸaret Çocukları’nı çıkardı. DiriliÅŸ’te yazmayı sürdürürken 1969’dan itibaren Ankara’da Nuri Pakdil’in çıkardığı Edebiyat dergisinde bazı ürünleriyle yer almaya baÅŸladı. Bu derginin yayınları arasında ÅŸiir ve hikâye kitapları çıktı. 1976’da arkadaÅŸları Rasim Özdenören, Erdem Beyazıt, Alaeddin Özdenören’le beraber Mavera dergisini kurdu. Bu verimli yeni çalışma döneminde derginin yönetimine katıldı, gençlerle yazışmalar yaptı, ÅŸiir ve yazılarını yayımlamayı sürdürdü. Dergiyle birlikte kurdukları Akabe Yayınları arasında ÅŸiirleri ve günlükleri kitap haline getirildi. Bunlara ardı ardına çıkan çocuk kitapları eklendi. YöneliÅŸler ÅŸiirlerinin yayımlandığı bir baÅŸka dergi oldu. 1984’te Türkiye Yazarlar BirliÄŸi’nce kendisine çocuk edebiyatı dalında ödül verildi. Ä°slâm coÄŸrafyasının deÄŸiÅŸik bölgelerinde müslümanlara uygulanan zulüm ve baskılar, yaÅŸanan acılar, savaÅŸ ve ölümler karşısındaki tepkileri ÅŸiir ve yazılarına yansıdı. Bir taraftan da Yeni Devir, Millî Gazete ve Zaman gazeteleriyle Ä°slâm ve Gülçocuk dergilerinde ZarifoÄŸlu, Ahmet SaÄŸlam, Vedat Can gibi adlarla yazılar yazdı. Son ÅŸiirlerinden birkaçı Yedi Ä°klim dergisinde çıktı. Son ÅŸiir kitabı Korku ve Yakarış yayımlandığında (1986) ÅŸair olarak ününün doruÄŸundaydı. Yakalandığı pankreas kanserinden kurtulamayarak 7 Haziran 1987’de öldüÄŸünde Ä°stanbul Radyosu’nda denetçi idi. Ölümünün ardından ÅŸairler, yazarlar ve bilginlerin de katıldığı bir cenaze merasimiyle Beylerbeyi Küplüce Mezarlığı’nda topraÄŸa verildi. Ardından ÅŸiirler yazıldı, eski geleneÄŸe uyularak ölümüne tarih düÅŸürüldü.
 
Cahit ZarifoÄŸlu’na ÅŸiiri için elveriÅŸli bir dilin kapısını açan Ä°kinci Yeni ÅŸairleri olmuÅŸ, kiÅŸiliÄŸi üzerinde belirleyici rolü Necip Fazıl Kısakürek ve Sezai Karakoç oynamıştır. Åžiir tekniÄŸi bakımından belli bir ÅŸaire baÄŸlanamayacak olan ZarifoÄŸlu daha ilk ÅŸiirlerinde kendi sesini bulmuÅŸ, kendi kuÅŸağı içinde ÅŸiirde yapı sorununu en iyi kavramış bir ÅŸair olarak görülmüÅŸtür. Nitekim ölümünün ardından yazılan bazı yazılarda “bir gün keÅŸfedilecek özel bir ada” diye nitelenmiÅŸtir. Ä°lk kitabı Ä°ÅŸaret Çocukları’nda yer alan ÅŸiirlere çevresindeki tabiat öÄŸeleri, hayatta gözlediÄŸi her türlü canlılık belirtisi, kımıldanış ve kıpırtı, mâsumluÄŸun birer simgesi olan su, aÄŸaç, anne, çocuk vb. ÅŸaire verdiÄŸi hayret duygusuyla girer. Bu özellikleriyle ÅŸiirleri, yaÅŸamaya dayanak olan yeni bir hikmetin arandığı, yer yer de hikmet özlerinin yakalandığı ÅŸiirler olarak deÄŸerlendirilir. Åžiirinde ve sanatındaki içsellik boyutunda Alman ÅŸiiriyle ve Rainer Marie Rilke ile kesiÅŸir. Yer yer ilk kitabında görülen “tahkiye”, ikinci ÅŸiir kitabı Yedi Güzel Adam’ın destansı bir tona bürünen dili içinde belirgin hale gelir. Bu ÅŸiirlerdeki iri ve adaleli erkek figürü estetik bir halde ÅŸekillenir. Onun sanatında fiziksel irilik seçkinlik, mânevî güç, aÅŸk gibi içe ait deÄŸerlerin de bir ifadesidir. Menziller’de baÅŸlangıçtaki psikolojik yoÄŸunluÄŸun kısmen gevÅŸeyerek rahatladığı ÅŸiirleri yer almaktadır. Son ÅŸiir kitabı Korku ve Yakarış’ta ÅŸairin özlü bir söyleyiÅŸe ulaÅŸtığı, ilk ÅŸiirlerindeki içselliÄŸin toplumsal sorumluluk boyutuyla da birleÅŸen mânevî bir kıvama kavuÅŸtuÄŸu görülür. Yedi Güzel Adam’la aynı verim evresinin eseri olan Ä°ns’te ÅŸairi bir kültür mirası devralmamış, henüz kendisine kelime de verilmemiÅŸ ilk insanı, yaratılıştaki gizli sebebi araÅŸtırarak yeryüzünde hayret ve merakla yürürken buluruz. “Ne çok acı var!” cümlesiyle baÅŸlayan YaÅŸamak adlı günlükleri Türk edebiyatında bu türde yazılmış en orijinal eserlerden biridir. ZarifoÄŸlu, SavaÅŸ Ritimleri adlı romanında Afganistan’ın iÅŸgal günlerini on dört yaşındaki bir çocuÄŸun aÄŸzından anlatmaktadır. Ölümünden sonra yayımlanmış, bir savaÅŸ pilotunun romanı olan Anne’de derin psikolojilerle iç içe geçmiÅŸ bir uçma serüveni anlatılır. Çocuk romanlarında insanî deÄŸerleri ve sorunları hayvanlar dünyasına aktararak hem çocukların hem de yetiÅŸkinlerin kendilerine göre tatlar bulduÄŸu bir dil ve anlatım oluÅŸturur.
 
Eserleri. Åžiir: Ä°ÅŸaret Çocukları (1967); Yedi Güzel Adam (1973); Menziller (1977); Korku ve Yakarış (1986); Åžiirler (1989; burada daha önce kitaplaÅŸmış olanlarla hiçbir kitabına girmemiÅŸ ÅŸiirleri bir araya getirilmiÅŸtir). Hikâye: Ä°ns (1974); Hikâyeler (1996; Ä°ns’teki hikâyelerle daha önce kitaplarına girmemiÅŸ bazı hikâyelerinden oluÅŸmaktadır). Roman: SavaÅŸ Ritimleri (1985); Romanlar (1991; SavaÅŸ Ritimleri’ni ve yazarın saÄŸlığında yayımlayamadığı Anne romanını içermektedir). Deneme: Bir DeÄŸirmendir Bu Dünya (1986); Zengin Hayaller PeÅŸinde (1999); Çocuk Edebiyatı: SerçekuÅŸ (uzun hikâye, 1983); AÄŸaçkakanlar (roman, 1983); Katıraslan (uzun hikâye, 1983); Yürek Dede ile PadiÅŸah (masal, 1987); MotorlukuÅŸ (uzun hikâye, Ä°stanbul 1987); Küçük Åžehzade (masal, 1987); Gülücük (ÅŸiir, 1989); KuÅŸların Dili (Mantıku’t-tayr’dan hareketle yazılmış hikâyeler, Ä°stanbul 1989); AÄŸaç Okul (ÅŸiir, 1990); Çocuklarımızla Atlara Biniyorduk (toplu çocuk kitapları, Ä°stanbul 2006). Mektup: Okuyucularla (Ä°stanbul 2009); Mektuplar (Ä°stanbul 2010). Bunların dışında günlüklerini YaÅŸamak (1980), konuÅŸmalarını KonuÅŸmalar (ts.) adlı eserinde toplamış, Sütçü Ä°mam adıyla bir tiyatro eseri yazmıştır (1987). Eserleri ölümünden sonra “Cahit ZarifoÄŸlu / Bütün Eserleri” baÅŸlığı altında külliyat halinde çıkmıştır.
 
Åžair hakkında ölümünden sonra Yedi Ä°klim (nr. 5-6, Temmuz-AÄŸustos 1987), Mavera (nr. 129, Eylül 1987), Kitap / Haber (nr. 15, Åžubat-Mart 2003), Hece (nr. 126-128, Haziran-Temmuz-AÄŸustos 2007) gibi dergilerce özel sayılar, Bürde (nr. 3, Haziran 1991) dergisi tarafından özel bölüm hazırlanmıştır. Adına ÅŸiir ödülü konmuÅŸ (2003), üç yıl bu ödül verilmiÅŸtir. Ayrıca Nazım Elmas, Mustafa YeÅŸilkaya, Ali Pulat, Hüseyin Çolak, Rıdvan Çınar gibi araÅŸtırmacılar tarafından hakkında yüksek lisans tezleri hazırlanmıştır.

Etiketler :

Henüz yorum yapılmamış.

* İşaretli tüm alanları doldurunuz.