Güncel
Afganistan'da Hasta oğulları için 5 yaşındaki kızlarını 3.500 dolarlık başlık parasına evlendirdiler
Follow @dusuncemektebi2
Nazenin beş yaşında nişanlandı. 10 yaşına geldiğinde, birinin karısıydı artık. 12 yaşındaki kocasının ailesi, altı yıl önce Nazenin'i 3 bin 500 dolara satın almıştı.
Anne ve babası, hasta oÄŸullarını, Nazenin'in kardeÅŸini tedavi ettirmek için onu satmıştı.
Afganistan'ın batısındaki Herat kenti yakınlarında bulunan Åžakrak e Sabz mülteci kampında yaÅŸayan Nazenin'in annesi "OÄŸlumun acısı katlanılmazdı. Yüzüne baktığımda, parayı almam gerektiÄŸini düÅŸündüm. Nazenin'in babası isteksizdi ama onu kızımız karşılığında parayı alması için ikna ettim." diyor.
Nazenin'in anne ve babasının üçü kız, dördü erkek yedi çocukları var. Hiç okula gitmemiÅŸler ve okuma yazma bilmiyorlar. Paraları ve iÅŸleri yok.
BBC Dünya Servisi'nden Ä°nayetulhak Yasini, anne ve babayla kızlarını satma kararlarını konuÅŸtu.
Aile, oÄŸullarını kurtarmak için çaresiz kalınca, kızlarını satmaya karar verdi.
Anne "Parayı aldım ve en büyük çocuÄŸum Nazenin'i evlendirmeyi kabul ettim. Parayı oÄŸlumun tedavisi için kullandım. Ama oÄŸlum iyileÅŸmedi, kızımı da elimde tutamadım." diyor.
Baba ise araya girip "Birisi küçük çocuÄŸunu satarsa, elbette piÅŸmanlık olur. Ben de piÅŸmanım ama bir faydası yok." diye konuÅŸuyor.
Çocuk yaÅŸta evlilikler
Afganistan'da yasal evlilik yaşı kızlarda 16, erkeklerde ise 18. Ancak birçoÄŸu daha ufak yaÅŸta evleniyor.
Genç kızların yüzde 76'sının 18 yaşına gelmeden evlendirildiÄŸi Nijer ise bu alanda en kötü ülke. Rapora göre, son yıllarda önemli bir ekonomik ilerleme kaydeden BangladeÅŸ'te ise bu oran yüzde 56.
'Başlık parası'
Afganistan on yıllardır süren bir savaşın pençesinde ve yakın geçmiÅŸte büyük bir kuraklık da yaÅŸadı. Bu nedenle birçok aile herhangi bir iÅŸ yapamaz hale geldi ve büyük bir sefalet yaÅŸamaya baÅŸladı.
Nazenin'in annesi "Bizim aÅŸiret geleneklerimizde, çocuklarımız çok küçükken bile bir evlilik anlaÅŸması yapmak tabu deÄŸil. Ancak çoÄŸu, sadece kızlar 18 yaşına geldiÄŸinde evlenir." diyor.
2018'teki bir Unicef raporuna göre, Afgan kızların yüzde 35'i 18 yaşına gelmeden, yüzde 9'u da 15 yaşından önce evlendiriliyor.
Afganistan Analistler BirliÄŸi'nden araÅŸtırmacı Faysal Muzhari'ye göre baÅŸlık parası bir Afgan geleneÄŸi ve Ä°slam hukukunda yeri yok.
Ä°stenen para, ailenin statüsü, gelinin güzelliÄŸi, yaşı ve eÄŸitimi gibi farklı faktörlere göre deÄŸiÅŸiyor. Birkaç yüz dolardan, 100 bin dolara kadar çıkabiliyor.
KiÅŸi başına düÅŸen milli gelirin 600 dolardan az olduÄŸu bir ülkede, baÅŸlık parası bazı aileler için çok büyük bir öneme sahip olabiliyor.
Kuraklık
Nazenin'in ailesi, geçen yıl Afganistan'ın büyük kısmına hakim olan kuraklıktan etkilendi.
Baba "Tarlalarda çalışıyorduk. Birkaç hayvanımız da vardı. Ama her ÅŸeyi bırakmak zorunda kaldık." diyor.
Hayvanları susuzluktan öldü ve aile kuzeybatı Afganistan'daki Badghis bölgesinde bulunan köylerini terk etti ve Herat yakınlarındaki kampa yerleÅŸti.
BM'ye göre Afganistan'ın batısında 275 bin kiÅŸi, kuraklık nedeniyle evlerinden oldu. Birçok yerel ve uluslararası yardım kuruluÅŸu bölgede faal, ancak Nazenin'in babası hala önemli bir yardım alamadıklarını söylüyor.
Borç batağına saplanan anne ve babanın henüz 10 yaşına girmemiÅŸ diÄŸer iki kızının da geleceÄŸi belirsiz.
Nazenin'in babası "Sefaletim devam ederse ve diÄŸer iki kızım için de para verecek birilerini bulursam, aynısını yaparım. Alacaklılarım günde iki üç kez arayıp, para istiyor. Kızlarım ÅŸu anda sahip olduÄŸum tek varlık" diyor.
Mutsuz evlilik
Kuraklık ve evlerinden olmaları nedeniyle, aile yiyecek masraflarını kısmak için Nazenin'i erkenden evlendirmeyi seçti.
Nazenin geçen yıl 10 yaşına girdiÄŸinde evlendirildi ve düÄŸüne 100'den fazla konuk geldi.
Baba "Kızıma verebileceÄŸim ne varsa verdim. Aldığımız baÅŸlık parası da o kadar çok deÄŸildi." diyor.
Ancak düÄŸün, mutlu bir olay olmaktan çok uzaktaydı.
Baba "O kadar çaresiz durumda olmasanız, bu kadar küçük yaÅŸta bir kızı evlendirmeye razı olmazsınız. Yemin ederim yapmazdım, ama paraya ihtiyacım vardı. Ä°htiyaçlar nedeniyle mecbur kaldım. Ne yapabiliriz ki? Tek seçeneÄŸim buydu. Bir tek ben de deÄŸilim, kuraklık ve mali sorunlar yüzünden birçok kiÅŸi aynı ÅŸeyi yaptı." diyor.
Risk altındaki grup
Norveç Mülteci Konseyi'nin 2015'teki bir araÅŸtırmasına göre, özellikle evlerinden olmuÅŸ ve kentsel bölgelerdeki kayıt dışı alanlarda yaÅŸayan kadınlar, baÅŸlık parasını ödeme imkanı daha çok olan daha yaÅŸlı erkeklerle evlendirilme riski taşıyor.
Ancak ÅŸimdi 11 yaşında olan Nazenin, daha yaÅŸlı bir erkekle evlendirilmedi. Belki de bu küçük bir teselli.
Annesi "Kocasının ailesiyle birlikte iki ay kaldı. Kendi kızları gibi davrandılar. Kocası da 12 yaşında. O da çok utangaç ve pek konuÅŸmuyor." diyor.
Rızası yok
Nazenin'e evlenmek isteyip istemediÄŸi hiç sorulmamış. Annesi ve babası evlilikte oynaması gereken rolleri ve sorumlulukları hakkında ona hiçbir ÅŸey söylememiÅŸ. Sonuçta hiç de sürpriz olmayan bir ÅŸekilde, Nazenin evlilik hayatına uyum saÄŸlamakta sorlanmış.
Annesi "Hiçbir ÅŸey söylemiyor. Bizi özlediÄŸinden mutsuz olduÄŸunu düÅŸündük. Kızımızın bir kaç yıl daha bizimle kalmasına izin vermelerini istedik." diyor.
Nazenin ÅŸimdi yine annesi ve babasıyla beraber. Kocasının ailesi, biraz daha büyüdüÄŸünde, iki ya da üç yıl sonra Nazenin'i geri almaya söz vermiÅŸ.
Babası "Kayınvalidesi ve kayınpederine, kocasına nasıl davranacağını bilmiyordu, çünkü yaşı çok küçüktü. Nimruz bölgesinde yaşıyordu. 10 gün önce damadımız geldi ve bizimle birkaç gün kaldı." diyor.
Çocuk yaÅŸta evliliklerde artış
Unicef, geçen yıl Temmuz ve Ekim ayları arasında Herat ve Baghdis'te 161 çocuk evliliÄŸini belgeledi. Bunların 155'i kız, altısı ise erkekti.
Unicef Sözcüsü Alison Parker "Çocuk yaÅŸta evlilikler, ülkenin bazı bölgelerinde iyice yerleÅŸmiÅŸ bir norm. Bu durum savaÅŸ ve kuraklıkla daha da kötüleÅŸti." diyor.
Parker ayrıca "Temmuz'dan Ekim'e dek çocuk yaÅŸta evliliklerde büyük bir artış vardı. Ama o dönemden bu yana hükümet de güçlü bir ÅŸekilde müdahale etti ve bu evliliklerde büyük bir düÅŸüÅŸ oldu." diye de ekliyor.
Afgan hükümeti, tüm küçük yaÅŸtaki ve zorla evlilikleri 2021'e dek sona erdirmeyi amaçlıyor. Kızların minimum evlenme yaşını 18'e yükselten bir yasa tasarısı da parlamentoda.
Yardım
Yardım kuruluÅŸları, yerlerinden olan insanların geçim kaynaklarını yeniden oluÅŸturmaya çalışıyor. BM Gıda ve Tarım Örgütü, birçok bölgede tarımı yeniden baÅŸlaltmak için bedava tohum dağıtıyor.
Unicef Çocuk Koruma Görevlisi Alfred Mutiti "40 yıl süren iç savaÅŸ, baÅŸka ülkelerde göreceÄŸiniz temel sosyal yapıları tahrip etti. Ülkenin birçok kesiminde kırsal kesimin krediye eriÅŸimi yok. Çalkantılı bir ortam ve kimse yatırım yapmak istemiyor." diyor.
Mutiti ayrıca "Evlerinden olan ailelerin çoÄŸu büyük borç batağında. Borçlarını ödeyecek durumda deÄŸiller. Nakit para versek bile iÅŸe yaramayacak. Okyanusta bir damla olacak. " diye konuÅŸuyor.
Akıllı kız
Nazenin'in ailesi kampta hala hükümetten veya yardım kuruluÅŸlarından yardım almayı bekliyor. Tüm bunların tek iyi yanı, kampta öÄŸrenme fırsatlarının da olması.
Anne ve baba en büyük kızlarının hem kendi ismini hem de babasının ismini yazabilmesinden gurur duyuyor.
Annesi "Nazenin akılıl bir kız. Alfabeyi biliyor." diyor.
Ayrıca oğullarından ikisi de okula gidiyor.
Umutla yaÅŸamak
Ancak aile mutlu olmaktan çok uzakta ve kimsenin onlara destek vermediÄŸini söylüyorlar. Bu, çocuk gelini üzüyor.
Annesi "Nazenin bana 'Anne, beni ufakken evlendirdin ama kardeÅŸim iyileÅŸmedi' diyor. Ama aynı zamanda 'KardeÅŸim iyileÅŸecek ve ben de büyüyeceÄŸim' de diyor. Onu evlendirdiÄŸime piÅŸmanım ama hala iyi bir gelecek umut ediyorum." diye konuÅŸuyor.
(Nazenin'in ismi, kimliÄŸini korumak için deÄŸiÅŸtirildi)
Henüz yorum yapılmamış.