Özel / Analiz Haber
Nevzat Tarhan: Antidepresanlar tehlikeli mi? Nasıl kullanmalı?
Follow @dusuncemektebi2
Prof. Dr. Nevzat Tarhan, 'Antidepresanlar değil, yanlış kullanımı tehlikeli' diyerek, antidepresan kullanımını anlattı...
Antidepresanların bilinçsiz ve yanlış kullanımının çok önemli ve hayati sonuçlar doÄŸurabileceÄŸini vurgulayan Psikiyatrist Prof. Dr. Nevzat Tarhan, bu durumun antidepresanlardan deÄŸil yanlış ve bilinçsiz kullanımdan kaynaklandığına dikkat çekiyor. Prof. Dr. Tarhan, “Yanlış kullanım sonucu ortaya çıkan durumları antidepresanlara fatura etmek son derece zihinsel bir çarpıtmadır” diye konuÅŸtu.
Üsküdar Üniversitesi Rektörü, Psikiyatrist Prof. Dr. Nevzat Tarhan, son dönemlerde medyada yer alan antidepresan kullanımıyla ilgili tartışmalara iliÅŸkin açıklamalarda bulundu.
Depresyon, ciddi bir hastalık
“Depresyon hastalığı bütün dünyada artıyor, bu bilinen bir gerçek” diyen Prof. Dr. Nevzat Tarhan, “Dünya SaÄŸlık Örgütü, 2020 yılında önlem alınmazsa dünyanın en önemli saÄŸlık sorunu olacağı uyarısında bulunuyor. Depresyonda duyu yitimi yapan bir durum ortaya çıkıyor. Hastalık ölüme yol açmıyor ama kiÅŸileri çalışamaz hale getiriyor. KiÅŸinin iÅŸlevselliÄŸini bozuyor, fonksiyonsuz hale getiriyor. Bu nedenle çok daha büyük bir risk taşıyor.
Son günlerde yer alan tartışmalarda bir bilgi çarpıtması söz konusu. Åžöyle bir söz vardır; ‘En tehlikeli yalan abartılmış doÄŸrulardır’ diye. Burada antidepresanlar peynir ekmek gibi kullanılıyor demek doÄŸru. Benim halamın oÄŸlu antidepresanlar yüzünden öldü demek ise kanıtsız konuÅŸmak. Bir bilim kadınına yakışmayacak bir durum var ortada. Söylenenlerin kanıta dayanması gerekiyor. 99 araÅŸtırma olumlu sonuç verir bir araÅŸtırma bu sonuca uymazsa o araÅŸtırmayı alıp kesin kanıt diye sunmak algıları bozar. Tıpkı ÅŸeker ÅŸurubu kokain kadar zararlıdır demek gibi. ” diye konuÅŸtu.
Ä°laç kanıt düzeylerini belirleme çalışmaları yıllarca sürüyor
Antidepresan ilaçların piyasaya çıkmadan önce çok detaylı inceleme ve araÅŸtırmalardan geçtiÄŸini, ilaç kanıt düzeylerinin belirlenmesi için yapılan çalışmaların yıllarca sürdüÄŸünü belirten Prof. Dr. Nevzat Tarhan, ÅŸunları söyledi: “Antidepresanlar çıkmadan önce birinci faz çalışmalar yapılır, hatta faz öncesi çalışmalar yapılır. Daha sonra hayvan deneyleri yapılır. Hayvan deneylerinden sonra saÄŸlıklı gönüllüler üzerinde denenir. Bu da yeterli deÄŸil, hasta gönüllüler üzerinde denenir. Bunlar denendikten sonra artık üçüncü faza geçilir. Bundan sonra piyasada kullanılırken etkisine bakılır. Bir ilaçla ilgili tüm bu aÅŸamalar 15-20 sene sürüyor. Bu süreç içerisinde bazı yayınlar oluyor, bu konuda 95 olumlu yayın var, 5 olumsuz yayın varsa o 5 bilgiyi alıp 95 bilginin yerine koymak son derece hatalı bir bakış açısı.”
Antidepresanların kanıt düzeyi yıllarca süren çalışmalarla belirleniyor
Antidepresan ilaçlar için kanıt düzeyinin de çeÅŸitli aÅŸamalarla belirlendiÄŸini ifade eden Prof. Dr. Tarhan, “Birinci alt seviyede kanıt vardır. Klinik olgular vardır, ÅŸu ilacı kullandım, bu kiÅŸiye iyi geldi der, herkes bunu yayınlar. Daha sonra bu klinik seri haline gelir onlarca kiÅŸi üzerinde uygulanır, bu da yeterli deÄŸildir. Daha sonra klinik araÅŸtırmalar yapılır: Açık ölçekli, plasebo kontrollü çift yön çalışmalar yapılır. Bu çalışmalarla bu ilacın, maddenin ya da bitkinin iÅŸe yarayıp yaramadığına bakılır. EÄŸer oradan da olumlu çıkarsa daha geniÅŸ ölçekli daha büyük çalışmalar yapılır. Ondan sonra meta analizler oluÅŸur, 4 bin kiÅŸilik. Artık kanıt düzeyi yükselmiÅŸtir denir” diye konuÅŸtu.
Genelleme yapmak son derece sakıncalı
Antidepresanların 30-40 yıl önce ortaya çıktığını belirten Prof. Dr. Nevzat Tarhan, “Antidepresanlar boÅŸuna kullanılıyor. Antidepresanlar iÅŸe yaramıyor demek doÄŸru deÄŸil. burada abartılmış doÄŸru diyebileceÄŸimiz yalan var. Birkaç örnek vakadan hareketle genelleme yapmak son derece sakıncalı.
Antidepresan kullanımı kiÅŸiye özel olmalı
Doktor önerisi olmadan eÅŸ dost tavsiyesiyle antidepresan kullanımının yanlışlığına da dikkat çeken Prof. Dr. Nevzat Tarhan, kiÅŸiye özel tedavinin önemini vurguladı. Prof. Dr. Tarhan, ÅŸunları söyledi: “Depresyon bir beyin hastalığıdır. Depresyon kiÅŸinin beynindeki kimyasal iletimin bozulmasıyla ilgili bir hastalık, bu sadece serotoninle ilgili deÄŸil. 10’a yakın kimyasal sorumlu tutuluyor. Birisi olmazsa nöroadrenalin oluyor, dopamin oluyor, endorfin oluyor. Birçok kimyasalların rolü var beyindeki. O nedenle ÅŸimdi kiÅŸiye özel tıp üzerinde duruluyor. Precision Medicane olarak geçiyor. Mükemmel tıp bulunmaya çalışılıyor. KiÅŸiye özel tedavi, o kiÅŸinin bireysel ihtiyaçlarına göre, genetik profilini çıkarıyoruz. Genetik profiline göre en doÄŸru, en uygun, doÄŸru doz, doÄŸru ilaç, doÄŸru süreyi tayin etmeye çalışıyoruz.”
Yanlış kullanımın sonuçlarını antidepresana fatura edemezsiniz
Bunlar yapılmadan, tanıdıkların tavsiyesiyle rastgele ilaç alınırsa hayati derecede yan etkilerin oluÅŸabileceÄŸini vurgulayan Prof. Dr. Nevzat Tarhan, “Üç antidepresanı bir arada alan kiÅŸinin beynindeki serotoninler aşırı artar, kiÅŸi maniye girebilir. KiÅŸide ölüm düÅŸünceleri oluÅŸmaya baÅŸlayabilir. KiÅŸide intihar düÅŸünceleri oluÅŸabilir. Bunların hepsi antidepresanların yanlış kullanılmasıyla ilgili. Antidepresan kullanımıyla deÄŸil. Yanlış kullanım sonucu ortaya çıkan durumları antidepresanlara fatura etmek son derece zihinsel bir çarpıtmadır. Son derece yanlış bir davranıştır. Toplumu yanlış etkileyecek bir durumdur. Antidepresanlar kimyasal silah gibi ilaçlardır, hastalığı yok etmek için üretiliyor. Bu silah yanlış kullanılırsa rastgele kullanılırsa tabii ki bir bedeli olacaktır. Bu nedenle ilaçları evlerde rastgele kullanım ciddi risklidir ve tehlikelidir” uyarısında bulundu.
Doktor kontrolünde kullanılmalı
Antidepresan ilaçların doktor kontrolünde bırakılması gerektiÄŸine de dikkat çeken Prof. Dr. Nevzat Tarhan, “Hekimler olarak ilacın türüne göre ilaç kesmede çapraz yöntemler vardır. Bunun yerine geçecek ilaç konulur, biri azaltılırken diÄŸeri artırılır. Genellikle en çok kullanılan yöntem budur. Bu, kiÅŸinin bireysel ihtiyacına göre, vücudun ihtiyacına göre, yan etkilerine göre verilir. Ä°lacı alırsa kazanacağı, kaybedeceÄŸi ÅŸey, almazsa kazanacağı ve ya kaybedeceÄŸi ÅŸey, ona bakılır. EÄŸer almazsa kaybedeceÄŸi ÅŸey daha fazlaysa, risk yönetim, yapılır. O riskler takip altına alınır. Bu nedenle ilaçlar kademeli bir ÅŸekilde bırakılmalıdır. Ä°laçlar aniden bırakılırsa ribaund etki dediÄŸimiz, geri tepme gibi baÅŸka yan etkiler ortaya çıkıyor. Sonuçta bu ilaçlar bıçak gibidir. Ä°yi kullanılırsa ekmeÄŸi keser, yanlış kullanılırsa adamı yaralar” diye konuÅŸtu.
Henüz yorum yapılmamış.