Sosyal Medya

Güncel

İbrahim Kahveci: Ekonomik kriz daha ilk aşamasında olmasına rağmen işsizlik rekor kırdı

16-04-2019 08:32

Ä°brahim Kahveci- Karar


Ekonomik kriz daha ilk aÅŸamasında olmasına raÄŸmen iÅŸsizlik rekor kırdı. 2019 Ocak itibari ile 4 milyon 668 bin kiÅŸiye ulaÅŸan iÅŸsiz sayısı ile yüzde 14.7’ye çıkan iÅŸsizlik oranı rekor seviyeye ulaÅŸtı. 2001 krizinde dahi yüzde 13’ün altında kalan ve 2008-09 döneminde sadece bir kez yüzde 14.8’i gören iÅŸsizlik oranı bu sefer krizin henüz başında yakalanmış oldu.
 
2018 yılını yüzde 2,6 büyüme oranı ile kapatmamıza raÄŸmen yılın son çeyreÄŸinde yüzde 3,0 ekonomik küçülme yaÅŸadık. Hatta 2018 yılının 3. çeyreÄŸinde de yüzde 1,8 büyüme oranına raÄŸmen bu büyüme oranı iÅŸsizliÄŸin azalmasına yetmemiÅŸ ve iÅŸsizlik oranları yükselmeye baÅŸlamıştı.
 
Nitekim mevsim etkilerinden arındırılmış iÅŸsizlik oranı Mart 2018’de yüzde 9,9 ile tek haneden baÅŸladığı yükseliÅŸini nerede ise her ay hızla artırmış ve AÄŸustos 2018’de yüzde 11,3’e yükselmiÅŸti.
 
Eylül ayında yüzde 11,5’e ulaÅŸan arındırılmış iÅŸsizlik oranı, aralık sonunda yüzde 12,7’ye kadar çıktı. Ve ocak ayı ile bu oran yüzde 13,3 ile adeta 2008-09 küresel kriz seviyelerine yükselmiÅŸ oldu.
 
Mevsim etkilerinden arındırılmış iÅŸsizlik oranı Ocak 2018’de ise yüzde 9,8 düzeyindeydi.
 
Mevsim etkilerinden arındırılmamış, tarım ve turizm gibi mevsimsel etkilerle iÅŸsiz kalanlarında hesaba katıldığı iÅŸsizlik oranı ise 2019 ocak ayında yüzde 14,7 seviyesine yükselmiÅŸ oldu. Aynı oran, yani yine aynı mevsimsel etkiler içeren iÅŸsizlik oranı Ocak 2018’de ise yüzde 10,8 düzeyindeydi.
 
Mevsimsel etkilerden arındırılmamış iÅŸsizlik oranı rekoru ise 2008-09 krizinde Åžubat 2009 itibari ile yüzde 14,8 ile rekor kırmıştı. Oysa ülkemiz bu krizin henüz başında ve iÅŸsizlik oranı nerede ise 2009 rekor seviyesini çoktan yakalamış durumda.
 
Mevsim etkilerinden arındırılmış iÅŸsizlik rekoru ise Nisan 2009 tarihinde ulaşılan yüzde 13,9 seviyesidir.
 
O tarihlerde oluÅŸan iÅŸsiz sayısı ise bugüne göre çok daha düÅŸüktür. Nüfus artışı haricinde, iÅŸgücüne katılımın düÅŸük olmasının da etkisi ile o tarihlerde iÅŸsiz sayısı daha az olmasına raÄŸmen, iÅŸsizlik oranı daha yüksektir.
 
Mesela 2009 ÅŸubat ayında normal iÅŸsiz sayısı 3 milyon 331 bin kiÅŸidir. Oysa bu iÅŸsiz sayısı Ocak 2019 itibari ile 4 milyon 668 bin kiÅŸiye çıkmıştır.
 
Yine mevsim etkilerinden arındırılmış iÅŸsiz sayısı Nisan 2009’da 3 milyon 254 bin kiÅŸidir. Ama artık bu iÅŸsiz sayısı da Ocak 2019 itibari ile 4 milyon 295 bin kiÅŸiye yükselmiÅŸtir.

NÜFUSA GÖRE Ä°ÅžSÄ°ZLÄ°K REKORDA

19-04/15/rap.png

Ä°ÅŸsizlik rakamlarına 15+ yaÅŸ üstü kurumsal olmayan nüfus açısından baktığımızda karşımıza çok daha ilginç sonuçlar çıkmaktadır. ÖrneÄŸin 2009 yılında 3 milyon 095 bin ortalama iÅŸsiz sayısı 15+ yaÅŸ üstü nüfusun yüzde 5,97’sine karşılık gelmektedir.
 
Kısaca 2009 yılında her 100 yetiÅŸkinden 5,97 kiÅŸi iÅŸsizdi. Bugün (ocak 2019) itibari ile her 100 yetiÅŸkin nüfusun 7,65 kiÅŸisi iÅŸsiz dolaÅŸmaktadır. Yani yetiÅŸkin nüfusta iÅŸsizlik oranı 2009 krizinin bile yüzde 28 daha fazlası noktaya gelmiÅŸ bulunmaktadır.
 
Son bir yılda tam 872 bin kiÅŸi iÅŸini kaybetmiÅŸ oldu. Ä°ÅŸini kaybedenlerin eÄŸitim durumuna bakınca karşımıza ÅŸu tablo çıkıyor:
 
Toplam işini kaybeden sayısı: -872 bin kişi -%03,1
 
Okuma yazma bilmeyenler: -110 bin kiÅŸi -%11,6
 
Lise altı eğitimliler: -1.000 milyon kişi -%6,8
 
Lise mezunları: -6 bin kişi -%0,2
 
Meslek lisesiler: -44 bin kiÅŸi -%1,5
 
Üniversite mezunları: +288 bin kiÅŸi +%4,4
 
Buradan da görüleceÄŸi gibi kriz en eÄŸitim seviyesi daha düÅŸük mavi yakalı kesimi vurmuÅŸ durumda. Hatta üniversite mezunlarının toplam istihdamı aynı dönemde 288 bin kiÅŸi (%04,4) artış göstermiÅŸtir.
 
Ä°ÅžSÄ°ZLÄ°KTE BEKLEYEN TEHLÄ°KE
 
Türkiye 1994 krizinde yüzde 9,1 iÅŸsizlik yaÅŸamış ve 90’lı yıllar nerede ise tamamen tek hane iÅŸsizlik oranı ile geçmiÅŸtir.
 
Yine kendi krizimiz olan 2001’de ise yüzde 8,9 iÅŸsizlik oranı gelmiÅŸ ama asıl iÅŸsizlik sonraki yıl olan 2002’de yüzde 10,8 ile yaÅŸanmıştır. Çünkü iÅŸsizlik oranları krizlerin sonraki aÅŸamalarında giderek daha çok artmaktadır. Hem iÅŸini kaybedenler hem de yeni iÅŸgücü piyasasına gelenler iÅŸsizlik oranının artmasına yol açmaktadır.
 
Bu açıdan bakıldığında son krizde mevcut istihdam azalışının kasım ayı itibari ile baÅŸladığını görmekteyiz. Ekim ayında mevsim etkileri hariç çalışan sayısı 28 milyon 775 bin kiÅŸi iken, kasım ayında bu sayı 28 milyon 538 bine düÅŸüyor.
 
Son bir yılda mevsim etkileri haricinde 921 bin kişi işini kaybederken, bu sayının 761 bin kişisi işini son 3 ayda kaybetmiştir.
 
Ä°ÅŸte bu açıdan hesaplandığında asıl iÅŸsizlik tehlikesinin önümüzdeki aylarda bizi beklediÄŸini görebiliriz.
 
Nitekim Ä°ÅŸ-Kur kayıtları bile son bir yılda sadece kayıtlı olan iÅŸsiz sayısının bile 1,5 milyon kiÅŸiden daha çok arttığını göstermektedir. Bu veriler henüz TÜÄ°K kayıtlarında tam olarak karşılık bulmamıştır. O nedenle önümüzdeki dönemde hem iÅŸsiz sayısının hem de iÅŸsizlik oranının çok hızlı artması beklenmektedir.
 
Burada tek bir alternatif görülmektedir: O da Ä°ÅŸsizlik fonu üzerinden iÅŸverenlere bedava sayılabilecek ek istihdam kolaylığının saÄŸlayacağı geçici iyileÅŸmelerdir.
 
GENÇLER REKORA KOÅžUYOR
 
Son açıklanan iÅŸsizlik verilerine göre genç iÅŸsizlik oranı yüzde 26,7 seviyesine ulaÅŸmıştır. Genç iÅŸsizlik oranı 2008-09 küresel krizinde en fazla Åžubat 2009’da yüzde 25,4’e çıkmıştı. Bu açıdan bakıldığında ülkemizde genç iÅŸsizlik oranı Ocak 2019’da ÅŸimdiden rekor kırmış oldu.
 
Yeni hayata baÅŸlayacaklar açısından gençlerde oluÅŸan yüzde 26,7 iÅŸsizlik oranı ayrıca analiz edilmesi gereken meseledir.
 
GENÄ°Åž TANIMLI RAKAM  8.3 MÄ°LYON
 
CHP’li Aykut ErdoÄŸdu, Türkiye Ä°statistik Kurumu’nun (TÜÄ°K) Ocak 2019 iÅŸ gücü istatistiklerine göre resmi iÅŸsiz sayısının 4 milyon 668 bin olduÄŸunu belirtti. ErdoÄŸdu, iÅŸsizlerin de bu belirsiz ortamından en çok etkilenen kesim olduÄŸunun altını çizdi. Ä°ÅŸsizliÄŸin yüzde 14.7’ye ulaÅŸmanın, Türkiye ile ilgili en yakıcı gerçek olduÄŸunu vurgulayan ErdoÄŸdu, ÅŸunları ifade etti: “Ä°ÅŸ dünyası beklemeye girdi. Bu belirsizliÄŸin ekonomideki en olumsuz sonuçlarından biri de iÅŸsizlik. Çünkü hukuk ve demokrasinin olmadığı yerde yatırım olmaz, yatırımın olmadığı yerde de istihdam olmaz. Ä°ktidar en kısa zamanda, ekonomiye odaklanmalıdır.” Ä°ktidarın seçimlerden önce 2.5 milyon kiÅŸiye istihdam sözü verdiÄŸini hatırlatan ErdoÄŸdu “Açıklanan iÅŸsiz sayısı 4 milyon 668 bin. Ä°ÅŸ bulma ümidi olmayanlar, çalışmaya hazır ama iÅŸ bulmaktan ümidini kestiÄŸi için iÅŸ aramayanlar ve mevsimlik çalışanlar göz önünde bulundurulduÄŸunda iÅŸsiz sayısı 7 milyon 144 bin. Zamana baÄŸlı eksik istihdam edilenler de eklendiÄŸinde bu sayı 7 milyon 552 bin ediyor. Yetersiz istihdam edilenlerin de dahil edilirse en geniÅŸ tanımlı iÅŸsiz sayısı 8 milyon 344 bin” deÄŸerlendirmesinde bulundu.     
 
TÜM SEKTÖRLERDE KAYIP SÜRÜYOR
 
BahçeÅŸehir Üniversitesi Ekonomik ve Toplumsal AraÅŸtırmalar Merkezi (Betam) raporuna göre, tarım diÅŸi iÅŸsizlik oranındaki artışın 2018 yılının Kasım ayından bu yana 1.9 yüzde puan olduÄŸu ve 15 Temmuz 2016 dönemindeki yüzde 1.5 puanlık artışın da üzerine çıkmasıyla endiÅŸelendirici bir boyuta geldiÄŸi belirtildi. “Ocak 2019 döneminde tüm sektörlerde istihdam kayıpları gözlenmektedir” denilen notta ÅŸu deÄŸerlendirmeler yapıldı: “Kasım 2018’den Ocak 2019’a, son üç dönemdeki istihdam kayıpları sanayide 300 bine hizmetlerde 150 bine ulaÅŸtı. Ä°nÅŸaat sektöründe kayıplar Åžubat 2018’den bu yana 520 bin oldu. Tarım dışında iÅŸsiz sayısı 4 milyon 193 bine yükseldi.”
 
Ä°NÅžAATTA Ä°STÄ°HDAM DÜÅžÜÅžÜ DEVAM EDÄ°YOR
 
Betam Direktörü Prof. Dr. Seyfettin Gürsel ile direktör yardımcısı Doç. Dr. Gökçe Uysal Ulaşın ve AraÅŸtırma Görevlisi Furkan Kavuncu’nun deÄŸerlendirmesine göre “Arka arkaya üç dönemdeki iÅŸsizlik artışları rekor diyebileceÄŸimiz bir seviye olan 1.9 yüzde puana ulaÅŸtı. Tarım dışı iÅŸsizlikteki bu hızlı artış 15 Temmuz 2016’yı kapsayan üç dönemdeki (Haziran, Temmuz ve AÄŸustos 2016) toplam 1.5 yüzde puanlık artışın da üzerinde oldu. Sanayide son üç dönemde (Kasım 2018’den Ocak 2019’a) toplam istihdam kayıpları 300 bini geçti. Ä°nÅŸaattaki istihdam kayıpları neredeyse bir yıldır (Åžubat 2018’den beri) aralıksız devam ediyor. Toplam istihdam kaybı 520 bine ulaÅŸtı.”
 
1 MİLYON KİŞİ BİR YILDIR İŞ ARIYOR
 
Aykut ErdoÄŸdu, yaklaşık 1 milyon kiÅŸinin bir yıl ve daha uzun süredir iÅŸ aradığına iÅŸaret ederek, ekonomik daralmanın olduÄŸu süreçte Türkiye ekonomisinin baÅŸka dönemlerdeki gibi iÅŸ yaratamadığını, kriz yönetimini beceremeyen iktidarın, krizin süresini uzatarak halkın ekmeÄŸiyle oynadığını savundu. Genç iÅŸsizliÄŸe de deÄŸinen ErdoÄŸdu, 15-29 yaÅŸ arasındaki gençlerin 5 milyon 175 bininin ne eÄŸitimde ne de istihdamda yer aldığını kaydetti. ErdoÄŸdu, sadece aralık ayından ocak ayına kadar inÅŸaatta 137 bin, imalatta 139 bin, hizmet sektöründen ise 99 bin kiÅŸinin iÅŸini kaybettiÄŸine dikkati çekti. ErdoÄŸdu, 24 Haziran’dan bu yana iÅŸini kaybedenlerin sayısının ise inÅŸaatta 632 bin, imalatta 285 bin, hizmet sektöründe ise 164 bine ulaÅŸtığını belirterek “Tarım dışı sektörlerde de hem kayıt dışı çalışan sayısı hem de kayıt dışı çalışma oranları arttı. GeçtiÄŸimiz yılı ocak ayında kayıt dışı çalışma oranı yüzde 21,8 iken bu oran yüzde 22,5’e yükseldi.  Son 5 yıllık kayıt dışılık oranlarına bakıldığında Türkiye ekonomisinde ortalama her 5 kiÅŸiden 1’inin kayıt dışı, güvencesiz çalışıyor olması bir süreklilik kazandı.” ifadelerini kullandı. Türkiye’de sadece iÅŸsizlerin deÄŸil, çalışanların büyük bir çoÄŸunluÄŸunun da yoksulluk sınırında ücretle çalışmaktan mutsuz olduÄŸunu ifade eden ErdoÄŸdu, ÅŸunları kaydetti: “Çalışanların önemli bir kesimi asgari ücretle çalışıyor. Resmi rakamlara göre 2017’de çalışanların yüzde 35’i asgari ücret üzerinden prim ödüyor. Asgari ücret ile asgari ücretin ancak iki katına kadar maaÅŸ alanların sigortalılara oranı yüzde 81’e ulaşıyor. Açlık sınırının Türk-Ä°ÅŸ’in rakamlarına göre 2 bin 14 lira olduÄŸu göz önüne alınırsa çalışanların büyük bir kısmının da mutsuz olduÄŸu ortadadır. Ä°ktidar, iÅŸsizliÄŸin altında inleyen kitleler ile asgari ücret civarında yaÅŸayan geniÅŸ bir kesime mutsuzluktan baÅŸka bir ÅŸey vermemiÅŸtir.”

Etiketler :

Henüz yorum yapılmamış.

* İşaretli tüm alanları doldurunuz.