Sosyal Medya

Bilim açıkladı: Unutmak hatırlamaktan daha zor

15-04-2019 08:51

Austin Teksas Üniversitesi araştırmacıları, nörolojik görüntüleme yöntemini kullanarak, bir şeyi unutma eyleminin hatırlama eyleminden daha çok zihinsel efor ve beyin gücü gerektirdiğini keşfettiler.



Neuroscience dergisinde yayımlanmış olan bu bulgular, istenmeyen bir anıyı veya tecrübeyi unutmanın daha çok dikkat gerektirdiÄŸini gösteriyor. Bu ÅŸaşırtıcı sonuç, odak noktasını istenmeyen anıdan uzaklaÅŸtırma ve anının geri kazanımını bastırma yolu ile dikkati istenmeyen tecrübeden çeken  ‘’kasıtlı unutma’’ yöntemi araÅŸtırmasını daha da geniÅŸletiyor.
 
‘’Travmatik anılar gibi uyumsuz etkileri tetikleyen anıları hafızadan atmak isteyebiliriz, böylece yeni tecrübelere daha uyum saÄŸlayabilen bir yol ile cevap verebiliriz.’’ diyor projenin yöneticisi ve Austin Teksas Üniversitesi Yardımcı Psikolog Profesör Jarod Lewis-Peacock. ‘’Yıllardır yapılan araÅŸtırmalar, herhangi bir ÅŸeyi isteyerek unutabilme yeteneÄŸine sahip olduÄŸumuzu göstermesine raÄŸmen beynimizin bunu nasıl yapabildiÄŸi hala araÅŸtırılıyor. Beynin unutabilmek için  anıları nasıl zayıflatabildiÄŸini ve bunu kontrol edebilmek adına nasıl yollar geliÅŸtirdiÄŸini keÅŸfettiÄŸimiz zaman, insanların istenmeyen anılarından kurtulmasına yardımcı olan tedaviler de geliÅŸtirebilecek durumda olacağız.’’
 
Anı belleÄŸi statik ve sabit deÄŸildir. Anılar yaÅŸantı ve deneyimler ile ÅŸekillenip modifiye edilen, ve düzenli olarak güncellenen beynin dinamik yapılarıdır. Beyin, durmadan anı verilerini gün yüzüne çıkarır veya unutur. Bu iÅŸlem çoÄŸunlukla gece uykusu sırasında, otomatik olarak gerçekleÅŸir. Söz konusu “kasıtlı unutma” olduÄŸunda, bu konu ile ilgili önceki çalışmalar daha çok prefrontal korteks ve uzun erimli bellek olan  hipakamus gibi beynin yapılarındaki kızgın ve aktif noktalar (hotspot) incelenmiÅŸti. Son çalışma, bunun yerine beynin duyusal ve algısal bölgelerine, özellikle ventral temporal kortekse ve oradaki karmaşık görsel uyaranların hafıza temsillerine karşılık gelen aktivite modellerine odaklanıyor.
 
AraÅŸtırmacılar, beyin aktivitesini izlemek için nörolojik görüntüleme tekniÄŸini kullanarak bir grup saÄŸlıklı yetiÅŸkin bireye, gördükleri resimleri ya unutmaları ya da hatırlamaları gerektiÄŸi talimatını vererek manzara ve yüz fotoÄŸrafları gösterdiler.
 
Bulgular insanların yalnızca neyi unuttuklarını kontrol etme yeteneÄŸine sahip olduÄŸunu deÄŸil, aynı zamanda kasıtlı unutmanın da baÅŸarılı olduÄŸunu, bu duyusal ve algısal alanlarda orta düzeyde beyin aktivitesi gerektirdiÄŸini – hatırlamak için gerekenden daha fazla aktivite gerektirdiÄŸini doÄŸruladı.
 
‘’Ortalama düzeyde bir beyin aktivitesi unutma mekanizmasında kritik bir rol oynuyor. Harcanan enerji çok güçlü olursa hafızayı güçlendirir, fazla zayıf olursa da anı deÄŸiÅŸtirilemez.’’ diyor çalışmanın baÅŸ yazarı ve UT Austin’de doktora sonrası psikolog olan Tracy Wang. ‘’Önemli olan unutma niyeti ile gelen beyin aktivitesindeki artış ve bu mental aktivite seviyesi olması gereken noktaya gelince de beynin istenmeyen tecrübeyi unutma iÅŸlemine yönlendirmesi.’’
 
Ek bilgi olarak araÅŸtırmacılar deney katılımcılarının, duygusal veri taşıyan yüz fotoÄŸraflarındansa manzara fotoÄŸraflarını unutmaya daha çok eÄŸilimli olduklarını gördüler.
 
Belirli tipteki hafızalara ne kadar dikkat edildiÄŸini izlemek için sinirsel geri bildirim yönetimini kullanarak yeni bir çalışmaya baÅŸlamış olan Lewis-Peacock “Beynimizdeki bu mekanizmaların farklı türdeki bilgilere nasıl tepki verdiÄŸini öÄŸreniyoruz ve unutma yeteneÄŸimizi nasıl kullanacağımızı anlamadan önce bu çalışmanın daha fazla araÅŸtırılması ve çoÄŸaltılması gerekecek.” diyor.
 
‘’Refahımıza ve mental saÄŸlığımıza büyük etki edebilecek olan bu çalışma gelecekteki araÅŸtırmalarımızda, bu yapışkan, ağır ve gitmek bilmeyen anılarımızdan kurtulmamıza yardımcı olacak.’’ diyor son olarak Peacock.
 
Kaynak: Forgetting uses more brain power than remembering,
 
ScienceDaily

Etiketler :

Henüz yorum yapılmamış.

* İşaretli tüm alanları doldurunuz.