''Türkiye IMF'ye gitmek zorunda kalabilir''

ABD DışiÅŸleri Bakanlığı danışmanı stratejist John Sitilides, Washington ile Türkiye arasında yükselmeye devam eden S-400 krizi, F-35'lerin durumu ve ekonomik ambargo konularında Amerika'nın Sesi'nden Dilge Timoçin'in sorularını yanıtladı.

Sitilides, ABD-Türkiye iliÅŸkilerinin geleceÄŸiyle ilgili “Amerika ve Türkiye hatta birçok açıdan NATO ittifakı ve Türkiye, kendi hedeflerine ulaÅŸmak için birbirlerinden uzaklaÅŸan yollara yönelmiÅŸe benziyor. Ä°kili iliÅŸkiler açısından bakarsak Amerika ve Türkiye'nin amaçlarının ve deÄŸerlerinin artan biçimde farklılaÅŸtığını görüyoruz. Özellikle DoÄŸu Akdeniz ve OrtadoÄŸu'da farklı hedeflerin peÅŸindeler… CumhurbaÅŸkanı ErdoÄŸan ya da hükümetinin ne yapacağı hakkında hiçbir fikrim yok. Kimsenin fikri olduÄŸunu da sanmıyorum" dedi.

Röportajdan bazı bölümler ÅŸöyle:

'Amerika'dan Türkiye'ye bir yaptırım tehdidi görüyor musunuz?'

GördüÄŸüm daha çok Amerikan savunma endüstrisini de olumsuz etkileyecek bir durum. Åžöyle ki, Trump yönetimi Türkiye'yle olan F-35 savaÅŸ uçakları anlaÅŸmasını sona erdirme konusunda çok ciddi. Arizona'daki üsse üç adet F-35 gönderildi. Türk pilotlarının da eÄŸitimi sürüyor. Ancak Türkiye'ye teslim edilmedi bu uçaklar. Ve Ankara S-400 anlaÅŸmasını hayata geçirirse teslim edileceklerini de sanmıyorum. F-35'lerin küresel tedarik zincirinde de sorunlar yaÅŸanacak zira uçakların birçok parçasının ortak üretimi söz konusu. F-35 parçalarının Türkiye'de üretimi iptal edilirse bunun sonucunda dünyanın baÅŸka yerlerinde baÅŸka üretim merkezleri için arayış baÅŸlayacak, bu süreçte parça üretimleri de aksayacak ve mali kayıp yaÅŸanacak.

'Peki Washington yönetimi, Amerikalı rahibin Türkiye'de hukuksuz biçimde haksız yere hapsedilmesinde olduÄŸu gibi, Ankara'ya karşı baÅŸka mali önlemler alacak mı?'

BaÅŸkan Trump Türkiye'yi ekonomik olarak cezalandıracağı konusunda çok kesin konuÅŸtu. Türkiye bu tür yaptırımları kaldırabilecek durumda deÄŸil. Resmi olarak resesyona girerse, ekonomiyi kurtarmak için IMF'den kredi almak zorunda kalabilir. Kontroldan çıkmış bir enflasyon, denetimsiz bir iÅŸsizlik ve çok ciddi bir borç krizi kapınızda. Bence ekonomik olarak Türkiye son 20 yılın en zayıf dönemini yaşıyor.

Bu nedenle bence Sayın ErdoÄŸan, iç politikada puan toplamak ya da Türk halkında Amerika ve NATO karşıtlığını körüklemek adına Türk ekonomisinde yıkım yaratmamaya çok dikkat etmeli.

'Suudi Arabistan'ın S-400 satın almaya yönelik ilgisini nasıl deÄŸerlendiriyorsunuz? Sizce Amerika, Suudi Arabistan'a da yaptırım uygular mı?'

Hindistan gibi Amerikan teknolojisini tehlikeye sokmayacak ülkelerin S-400 alımlarını, Amerika bir dereceye kadar görmezden gelmeye hazır. Ancak Suudi Arabistan bir baÅŸka konu. Zira yanı başındaki Ä°srail'de Amerikan F-35'leri var. Bence ister Suudi Arabistan'da, ister Türkiye'de konuÅŸlu olsun F-35 teknolojisini tehlikeye sokacak her türlü S-400 sistemi Amerika'nın kırmızı çizgisidir, hiçbir müttefikimizin geçmemesini tercih ederiz. Ülkelerin savunma hedefleri için baÅŸka çözümler bulmaya çalışmaya hazırız. Ancak F-35'lere karşı S-400'ler, hangi ülkede olursa olsun Amerika'nın kırmızı çizgisidir.

'Sayın Sitilides, sizce ÅŸu teori yakın gelecekte hayata geçer mi? Türkiye S-400 sistemini alır ve NATO'nun isteÄŸi doÄŸrultusunda eÄŸitim amaçlı kullanıma açar. Yunanistan'ın S-300'lerle yaptığı gibi. Bu mümkün mü?'

Bence mümkün deÄŸil. Bu, Putin ile ErdoÄŸan arasında geliÅŸen iliÅŸkinin olaÄŸandışı biçimde ihlali anlamına gelir. Bu alışveriÅŸin temelinde Vladimir Putin'in S-400 teknolojisini tehlikeye atmayacağı ve NATO'nun hizmetine açmayacağı konusunda ErdoÄŸan'a olan güveni var. Ki biz, Rusya'nın S-300'leri ve daha eski teknolojilerini baÅŸarıyla inceledik. Rusya uçaksavar ve füzesavar sistemlerin ihracatında sözü geçen bir ülke olmak istiyor. Ve bence S-400'lerle de Amerikan üretimi Patriotlarla ya da olası baÅŸka ülke sistemleriyle rekabete girmek istiyor. Bu yüzden hayır, askeri benzerlik anlamında Putin, S-400lerin liste başı kalmasını istiyor. Ayrıca Rusya, uçaksavar füzesavar sistemlerini geliÅŸtirmek isteyen her ülke için S-400lerin Amerikan Patriotlarına tercih edilebilecek derecede iyi bir sistem olduÄŸunu düÅŸünüyor. Yani aslında burada iki silah üreticisinin basit bir rekabeti de mevcut ve eÄŸer Türkiye, Rusya'nın zirve teknolojisi olan S-400lerle ilgili anlaÅŸmasını ihlal ederse, bu Rusya-Türkiye iliÅŸkilerinde ciddi bir kırılmaya neden olur. O nedenle kimsenin S-400'lerle ilgili böyle bir yöne kayacağını sanmıyorum.