Yıldıray Oğur: Belki bugün seçmenlerinizin bir kısmını ikna edebilirsiniz, ama tarih sizi asla affetmez
Follow @dusuncemektebi2
Herşeyi baştan alalım. Aslında bütün mesele basitti: 8.548.585’in geçerli oyun kullanıldığı ülkenin en büyük şehrinde seçim başa baş bitmişti. Fakat bunu kabul etmek kolay olmadı.
31 Mart gecesi Ä°stanbul’da sandıkların artık yüzde 98. 8’yi açılmıştı. Binali Yıldırım ile Ekrem Ä°mamoÄŸlu arasındaki fark Yıldırım lehine bindelik oranlara kadar düÅŸmüÅŸtü.
Fark gittikçe kapanırken saat: 23.20’de Anadolu Ajansı medyaya veri transferini kesiverdi.
23.25’de Binali Yıldırım, kameraların karşısına geçti ve seçimi kazandıklarını açıkladı. O sırada fark Yıldırım lehine 3870’di.
Ardından sabaha karşı 04.39’da bu kez AK Parti Ä°stanbul Ä°l BaÅŸkanı Bayram Åženocak kameraların önüne çıktı ve yine seçimi kazandıklarını açıkladı. Fark hala 3870’di. Anadolu Ajansı hala veri geçmiyordu.
1 Nisan sabahı saat 10.35’de bu kez kameraların karşısına YSK BaÅŸkanı Sadi Güven çıktı. Anadolu Ajansı’nın geçtiÄŸi veri 11 saattir Yıldırım lehine 3870 farkta donmuÅŸtu.
YSK baÅŸkanı Güven, maddi hatalar yüzünden itiraz olan 84 sandık dışında sonucu açıkladı. Ekrem Ä°mamoÄŸlu 4. 159. 650, Binali Yıldırım 4. 131. 761 oy almıştı. Fark Ä°mamoÄŸlu lehine 27.844’tü.
1 Nisan günü bu 84 sandığın da sisteme yüklenmesinden sonra Ä°mamoÄŸlu lehine fark önce 24.408, ardından 24.057 oldu. Seçimin YSK tarafından açıklanan ilk resmi sonucu bu.
Ardından hem AK Parti hem de CHP’nin yaptığı yeni maddi hata itirazları da YSK sistemine eklendi ve aradaki fark yine Ä°mamoÄŸlu lehine 20.388 oldu.
Daha sonraki açıklamalardan öÄŸrendiÄŸimize göre ilk açıklanan 27.844’ten oy farkının 20.388’e düÅŸmesinin sebebi maddi hatalar yüzünden AK Parti’ye 11.109, CHP’ye de 4000’e yakın oyun eklenmesi oldu.
Maddi hata deyince, kaydırmalar, matematik hatalarından bahsediliyor. 8.5 milyon oyun elle sayılıp, tasnif edildiÄŸi bir seçimde 15 bin oy yani binde 2’lik hata oranı insan yapımı bir iÅŸ için yüksek deÄŸil. Her seçimde benzer hatalar yapılıyor ve düzeltiliyor.
Fakat 1 Nisan akÅŸamı önce internette, 2 Nisan gününden itibaren de iktidara yakın medyada, zaten o ana kadar YSK sisteminde düzeltilmiÅŸ, kaydırmaların, yanlış hesaplamaların olduÄŸu birleÅŸtirme tutanakları, seçimde hile, ÅŸaibe olduÄŸunun delili olarak dolaşıma sokuldu.
Bu tutanaklar delil gösterilerek “Sandıkta darbe” manÅŸetleri atıldı.
Ä°lk defa böyle yanlış tutanaklar görenler için ÅŸüphe çekici bir “delil”di bu.
Fakat her seçim görünen bu maddi hatalar, farkın az olduÄŸu seçimlerde önem kazanıyor ve gündeme geliyor.
Sadece Google’da yapılacak bir aramada pek çok seçimden buna örnek bulmak mümkün.
ÖrneÄŸin 2009 Adana Belediye BaÅŸkanlığı seçimlerinde tutanaklardaki kaydırma bir itiraz nedeni olmuÅŸtu. MHP’li Aytaç Durak’ın 2166 oy gibi küçük bir farkla kazandığı seçimde onu izleyen AK Parti ve CHP, seçim kuruluna itiraz etmiÅŸ, itirazlar sonucunda AK Parti’nin 600 oyunun SP ve BTP’ye yazıldığı, MHP’nin bazı oylarının ANAP’a ve CHP’nin bazı oylarının da yine kaydırmayla HAKPAR’a yazıldığı ortaya çıkmıştı. Düzeltmeler yapıldı ama fark kapanmadı ve Aytaç Durak belediye baÅŸkanı seçildi.
2014 Yerel seçimlerinde de pek çok ilde tutanaklarda insan hatası oy kaydırmalar tespit edildi. ÖrneÄŸin Ä°stanbul Kağıthane’de CHP’nin 3500 oyunun AK Parti’ye kaydırıldığı saptandı ve hata düzeltildi. Ankara seçiminde Melih Gökçek’le yarışan Mansur YavaÅŸ da bazı tutanaklara itiraz attı ve CHP’ye giden ama baÅŸka partiye yazılan oylar düzeltildi.
En son 24 Haziran 2018 seçimlerinde Türkiye genelinde 250 sandıkta 14 bine yakın oyun kaydırma sonucunda sisteme yanlış girdiÄŸi tespit edilmiÅŸti.
Ä°stanbul seçimlerinde bu maddi hataların eklenmesinden sonraki fark ise hala Ä°mamoÄŸlu lehine 20.388’di.
Bu arada AK Parti, medyasındaki haberlerden farklı olarak sadece maddi hataların düzeltilmesi için itirazlarda bulundu, resmi itirazlarında bu maddi hatalarda bir ÅŸaibe, hile, organize iÅŸ olduÄŸunu iddia etmedi.
Zaten 8.5 milyon oyun kullanıldığı bir seçimde, risk alıp oy hırsızlığı ÅŸebekesi kuranların sadece 15 bin oyla yetinmesi, hırsızlığın aynı zarfa konan ilçe belediye baÅŸkanlığı ve belediye meclis seçimlerinde deÄŸil, sadece büyükÅŸehir seçiminde yaÅŸanması akla mantığa aykırı bir iddiaydı.
Fakat maddi hataların düzeltilmesi de farkı kapatmayınca bu kez AK Parti ikinci aÅŸamaya geçti. Geçersiz oyların yeniden sayılması için ilçe seçim kurullarına baÅŸvurdu.
Az farkla biten seçimlerde alttan gelen partilerin baÅŸvurduÄŸu bir hukuki hak bu.
Fakat YSK’nın mevzuatına göre partiler, seçimin ardından ancak sandıkta, sandık kurulu tarafından oyların geçersiz olup olmadığına karar verirken itiraz ÅŸerhi düÅŸtükleri oyların yeniden sayımı için itiraz edebiliyorlardı. Ama bu kez YSK içtihadını geniÅŸletti. Ä°lçe sayıları sürekli itirazlarla arttı. Sonunda Ä°stanbul’un bütün ilçelerinde geçersiz oyların yeniden sayımına, dört ilçe de ise bütün oyların yeniden sayımına karar verildi.
Halbuki ortada diÄŸer seçimlerle karşılaÅŸtırıldığında olaÄŸanüstü denecek bir geçersiz oy sayısı bulunmamaktaydı.
2014 yerel seçimlerinde Ä°stanbul’da geçersiz oy sayısı yüzde 4.3’le 422.667 iken, 2019 yerel seçimlerinde geçersiz oy sayısı yüzde 3.6 ile 319. 558 olmuÅŸtu.
Bir hafta boyunca zaten seçim günü bütün partilerin temsilcilerinin olduÄŸu sandık kurulu kararıyla geçersiz kabul edilmiÅŸ oylar yeniden deÄŸerlendirildi. Sayımlarda her iki partinin de geçersiz sayılan bazı oyları geçerli hale geldi.
En sık rastlanan geçersizden geçerliye döndürülen oy tipi, AK Parti logosundaki ampule vurulduÄŸu için, sandık sayımında fark edilmemiÅŸ oylardı. Geçersiz oyları geçerli hale getirmekte daha istekli ve ısrarlı olan AK Parti’ye eklenen oy sayısı CHP’den fazla oldu. Fakat bu da farkı kapatmaya yetmedi. Dün akÅŸam itibarıyla neredeyse tamamı biten geçersiz oy sayımında oy farkı Ä°mamoÄŸlu lehine hala 14.594’tü.
Geçersiz oyların sayımıyla da farkın kapanmayacağı ortaya çıkınca AK Parti bu kez, Ä°stanbul’daki bütün oyların yeniden sayımını istedi. Hatta bunu isterken “oyların henüz yüzde 5’i sayıldı, yüzde 95’i sayılsa bu fark kapanır” gibi bir gerekçe ileri sürüldü.
Halbuki geçerli oyların yeniden sayımında, oyların geçersiz yapılarak düÅŸme ihtimali, yükselme ihtimalinden daha yüksek.
Nitekim YSK, AK Parti’nin bu baÅŸvurusunu reddetti. Ama Ä°stanbul’un farklı ilçelerindeki önce 51 daha sonra da 57 sandıkta oyların yeniden sayımına karar verdi. Bir nevi oylar yeniden sayılırsa sonuç etkilenir mi sondajıydı bu.
Fakat dün akÅŸam itibarıyla 51’inin sayımı tamamlanan bu sandıklarda da deÄŸiÅŸen oylar da çok cüzi kaldı. Ä°mamoÄŸlu farkı 16 oy daha açmış oldu.
Bütün oyların yeniden sayımdan da sonuç çıkmayacağını anlayan AK Parti bu kez son kartını açtı ve seçimin iptal edilip, yenilenmesini istedi.
Buna gerekçe olarak da bir haftadır yüksek sesle bahsetmedikleri Büyükçekmece’de yaÅŸanan seçmen taşınması olayını gösterdiler.
Halbuki olay Ocak 2019’da yaÅŸanmış, 18 Ocak’ta bu olayda dahli olan görevli tutuklanmış, tutuklanan kiÅŸinin hukuk dışı olarak seçmen yaptığı 354 kiÅŸinin kaydı da partilerin itirazları sonucunda dondurulmuÅŸtu. Yani bu kiÅŸiler seçmen olamamıştı. 31 Ocak’a kadar asılı kalan seçmen listeleri de itirazların ardından resmileÅŸmiÅŸti.
Zaten rakamlar da Büyükçekmece’de seçmen sayısında fahiÅŸ bir artışa iÅŸaret etmemekteydi. 2018 seçimlerinde 172. 351 kayıtlı seçmenin olduÄŸu ilçede, 2019 yerel seçimlerinde 174.661 kayıtlı seçmen vardı. Bu seçmenlerden 760’ı ilk kez oy kullanacak seçmenlerdi. Zaten ilçede CHP’li belediye baÅŸkanı da 4200 farkla seçilmiÅŸti.
Ayrıca bu konuda AK Parti’nin itirazı 2 Nisan’da ilçe, 4 Nisan’da da il seçim kurulu tarafından “seçimin iptalini gerektiren bir neden mevcut olmadığı için” reddedilmiÅŸti.
Fakat bütün bunlara raÄŸmen dün seçimin iptali propagandası resmen baÅŸladı.
Önce Devlet Bahçeli, ardından Süleyman Soylu “halkın vicdanının rahatlaması” için yeniden seçim yapılması gerektiÄŸini söylediler.
Halbuki halkın vicdanını ölçmek için zaten bir hafta önce milyonlarca insan sandık başına gitti ve oy verdi.
Hatta tek başına Ä°stanbul’da Ekrem Ä°mamoÄŸlu (4.170.511), bütün Türkiye’de Devlet Bahçeli’nin MHP’sine verilen oydan (3.394.366) daha fazlasını aldı.
Zaten pek çoÄŸunu bir haftadır takip ettiÄŸiniz bu ayrıntılı döküm de, YSK’nın kararı öncesi tarihe bir not düÅŸmek için yazıldı.
Maddi hatayla fark kapanmayınca, geçersiz oyları saydırmak, oradan da fark kapanmayınca, bütün oyları saydırmaya çalışmak, onun da derde deva olmadığı anlaşınca seçimi iptal ettirmek için kapanmış bir meseleyi deÅŸmeyi Türkçe’de güzel bir atasözü karşılıyor: Müflis tüccar eski defterleri karıştırırmış...
Ama tarih bu kadar kibar da davranmayabilir.
Çünkü Türkiye’de her ÅŸey unutulur ama seçimlere düÅŸürülen gölge, milli iradeyi beÄŸenmeme, hazımsızlık unutulmaz.
Çünkü bu sadece siyasi deÄŸil, ahlaki bir mesele olarak hafızalara kazınır.
O yüzden bugün hala 1946 seçimlerini konuÅŸuyoruz. Yarın birileri de 2019 seçimlerini konuÅŸurlar.
17 yılda hakkıyla 14 seçim kazanmış bir parti tarihe böyle geçmemeli.
Türkiye’de muhalefet yıllardır yenilmeyi bile beceremedi. Beceremedikçe yenilmeye devam etti. “Yenilgi yenilgi büyüyen bir zafer vardır” diye yola çıkmış bir parti, yenilmesini de bilmeli.
O yenilgilerin, iktidar deÄŸiÅŸimlerinin telafisi olur ama milli iradenin kararına ayak sürtme görüntüsünün telafisi olmaz.
Bunun izleri sadece bugün siyaset yapanların ÅŸahsi tarihlerine iÅŸlenmez, dindar muhafazakar nesillerin de ileride üzerlerinde bir yük olarak kalır.
Ä°slam dünyasına demokrasi modeli olmuÅŸ, pek çok taklidi, benzeri kurulmuÅŸ bir parti, ilk yenilgi sınavında bir ÅŸehirde iktidarı teslim etmemeye direnerek, bundan sonra Ä°slam dünyasındaki bütün muhafazakar, Ä°slamcı partilere de ÅŸüpheyle bakılmasına neden olur.
46 seçimlerindeki hazımsızlık bir daha yaÅŸanmasın diye kurulan, darbe yıllarında bile adil seçimler yapan, iktidarları darbecilerin istemediÄŸi partilere teslim etmiÅŸ YSK da 69 yıllık temiz tarihine leke sürmemeli.
14 Mayıs 1950’nin kıymetini bilenler, bir ay sonra 69 yaşına girecek Türkiye’nin demokrasi tecrübesine halel getirmemeli.
Belki bugün seçmenlerinizin bir kısmını ikna edebilirsiniz, ama tarih sizi asla affetmez.
KARAR
Henüz yorum yapılmamış.