YSK'nın İstanbul kararı: İptal dahil kulislerde hangi ihtimaller konuşuluyor?

AK Parti'nin talebi doÄŸrultusunda Ä°stanbul'da geçersiz oyların sayımında sona doÄŸru yaklaşılırken, yarışı önde götüren CHP adayı Ekrem Ä°mamoÄŸlu ile AK Parti adayı Binali Yıldırım arasındaki oy farkı kapanmadı. Bunun üzerine "organize usulsüzlük" olduÄŸu gerekçesiyle Ä°stanbul'un 38 ilçesindeki tüm oyların sayılması için YSK'ya baÅŸvuran AK Parti'nin bir sonraki hamlesinin ne olacağı merak konusu.

Yüksek Seçim Kurulu, Pazartesi geç saatlerde verdiÄŸi kararla, AK Parti'nin Ä°stanbul'da 31 ilçede oyların yeniden sayılması talebini reddetti. Bu açıklamayı kamuoyuna duyuran AK Parti'nin YSK Temsilcisi Recep Özel YSK'nın kararının sürecin bittiÄŸi anlamına gelmediÄŸini, "sondajlama yolu" ile sandık sandık itirazlarının süreceÄŸini, bu sandıklar için "olaÄŸanüstü itiraz" yoluna gideceklerini söyledi.

YSK'nın bu kararı öncesinde ise AK Parti kulislerinde olası yeni itiraz sürecine iliÅŸkin birkaç senaryo konuÅŸuluyordu.

Buna göre itirazın sonuçlanmasının ardından, ikinci hamlenin "olaÄŸanüstü itiraz" hakkı kullanılarak, "tam kanunsuzluk" gerekçesiyle, seçiminin yenilenmesinin talep edilemesi olduÄŸu yorumu yapılıyor.

AK PARTÄ°: BÜTÜN YOLLARI DENEYECEĞİZ

Bu yorumları güçlendiren ise ErdoÄŸan'ın 2014'teki seçim iptallerini anımsatmasının ardından, Genel BaÅŸkan Yardımcısı Ali Ä°hsan Yavuz'un seçimde "organize usulsüzlük" olduÄŸunu belirtip, bunda da "FETÖ parmağı" olabileceÄŸine iliÅŸkin imada bulunması.

Yavuz, gazetecilerin "seçim iptali söz konusu olabilir mi?" sorusu üzerine Ä°stanbul seçimindeki usulsüzlüklerin, Yalova ve AÄŸrı'nın "yüz katı, bin katı" olduÄŸunu söyledi.

Yavuz'un bunun ardından kullandığı "Bütün yolları sonuna kadar kullanmaya devam edeceÄŸiz" ifadesiyle, seçime açık kapı bıraktığı belirtiliyor.

AK PARTÄ°'DE 3 GÖRÜÅž

AK Parti'de Ä°stanbul seçimlerine iliÅŸkin 3 farklı görüÅŸ öne çıkıyor.

Seçimin hemen ertesinde bir grup, seçim sonuçları ile ilgili "Sonuç kabul edilir, rakip aday tebrik edilir" görüÅŸünü dile getiriyordu. Ancak parti yönetiminin, "organize usulsüzlük" gerekçesiyle tüm itiraz yollarını kullanacağını açıklaması, bu grubun önerisinin seçenek dışında kalmasına yol açtı.

Parti içinde uzun yıllardır siyaset yapan, içlerinde çok sayıda deneyimli siyasetçinin de bulunduÄŸu bir grup, partinin hukuki itiraz haklarını kullanmasının doÄŸal olduÄŸuna, geçersiz oyların sayımına iliÅŸkin itirazların da bu nedenle yapıldığına iÅŸaret ediyor.

Bu grupta yer alanlar, muhalefet adayı açısından "maÄŸduriyet" algısı yaratacağı, ayrıca tüm muhalefet partilerinin Ekrem Ä°mamoÄŸlu'nun etrafında birleÅŸme olasılığına iÅŸaret edip, seçim iptalinin doÄŸru olmayacağını savunuyorlar.

Parti içinde bir grup ise her ne koÅŸulda olursa olsun Ä°stanbul'un AK Parti'nin hakkı olduÄŸunu, usulsüzlüklerle Ä°mamoÄŸlu'nun önde çıktığını belirtip, seçim iptali dahil her türlü yasal yola baÅŸvurulması gerektiÄŸini ileri sürüyor. ErdoÄŸan ve Ali Ä°hsan Yavuz'un açıklamaları dikkate alındığında, bu görüÅŸü savunanların görüÅŸlerinin yaÅŸama geçme olasılığına yüksek ÅŸans tanınıyor.

KILIÇDAROÄžLU'NUN ZÄ°YARETÄ°NÄ°N ALTINDA NE YATIYOR?

Ä°stanbul'da AK Parti'nin 38 ilçedeki tüm oyların yeniden sayılması için yaptığı baÅŸvurunun ardından, muhalefet partileri de harekete geçti.

AK Parti'nin baÅŸvrusunun hemen ardından CHP Genel BaÅŸkanı Kemal KılıçdaroÄŸlu, Ä°YÄ° Parti Genel BaÅŸkanı Meral AkÅŸener'den randevu istedi ve görüÅŸme sabah saatlerinde gerçekleÅŸti. Ä°ki lider baÅŸ baÅŸa yaklaşık yarım saat süren görüÅŸmede, ErdoÄŸan'ın Ä°stanbul seçimleriyle ilgili açıklamalarını da izledi.

KılıçdaroÄŸlu'nun ayrıca, seçim günü Pötürge'de çıkan olaylarda 2 partilinin yaÅŸamını yitirmesi nedeniyle hem baÅŸsaÄŸlığı, hem de son geliÅŸmeleri deÄŸerlendirmek için Saadet Partisi Genel BaÅŸkanı Temel KaramollaoÄŸlu'nu ziyaret edeceÄŸi öÄŸrenildi.

KılıçdaroÄŸlu'nun AkÅŸener ziyaretini, Ä°stanbul'daki geliÅŸmeleri deÄŸerlendirmenin yanında, AK Parti'nin itiraz baÅŸvurusunu karara baÄŸlamak için sabah saatlerinde toplanan Yüksek Seçim Kurulu'na son bir kez "hukuka uygun karar verin" çaÄŸrısı yapmak, ErdoÄŸan'a da bir kez daha "millet iradesine saygılı olun" mesajı vermek için planladığı belirtiliyor.

TOPLANTI ÖNCESÄ°NE DENK GETÄ°RÄ°LDÄ°

Bu plana uygun olarak iki liderin görüÅŸmesi sonrasında yapılan açıklama da, YSK'nın toplanacağı saat olan 11.00 öncesine denk getirildi.

KılıçdaroÄŸlu, YSK üyelerine "vicdan ve hukuk" çerçevesinde karar vermeleri çaÄŸrısında bulunarak, "Bu olay demokrasi olayıdır. Olay artık bir büyükÅŸehir belediye baÅŸkanı seçiminin ötesine geçmiÅŸtir" dedi.

Meral AkÅŸener ise doÄŸrudan ErdoÄŸan'ı hedef aldı. MHP lideri Devlet Bahçeli'nin 1 Nisan'da yaptığı açıklamadaki, "1 oy fazla alan kazanır" sözlerini anımsatan AkÅŸener, "Bu millet, kendi iradesiyle alay edeni, kendisinin iradesini sorgulayanı ve tekrar vesayetle savaÅŸtığını iddia edip arkasında durduÄŸu politikacıların kendi vesayetlerini oluÅŸturmaya baÅŸladığını gördüÄŸü zaman, gerçekten sandıkta saÄŸlam bir tokat atar" vurgusu yaptı.

CHP: Ä°PTALÄ°N BEDELÄ° AÄžIR OLUR

CHP'de, AK Parti'nin "seçim iptalinin altyapısını" hazırladığı yorumu yapılsa da; bazı parti yöneticileri, "faturası ağır olacağı" için nihai noktada seçimin göze alınamayacağını savunuyor.

BBC Türkçe'ye deÄŸerlendirmede bulunan bir CHP MYK üyesi "Bu konudaki en önemli açmazları ekonomi. Ä°stanbul herhangi bir kent deÄŸil, dünyanın gözü Ä°stanbul'da. Seçim iptali, Türikye'nin demokrasiye vedasının en büyük göstergesi olur. Ekonomiyi nasıl toparlayacaklar? Dolar 8-10 lira aralığına yükselirse ne olur? Bedeli çok ağır olur. O nedenle seçim iptalini göze alamazlar. Bunun hesabını iyi yapmak zorundalar" görüÅŸünü dile getiriyor.

CHP'liler, yeniden seçim halinde de Ä°mamoÄŸlu ile ilgili seçmende 'maÄŸduriyet' ve 'masa başında kaybettirdiler' algısı oluÅŸacağı için Yıldırım'ın ikinci kez kaybedebileceÄŸine vurgu yapıyor.

ErdoÄŸan'ın dile getirdiÄŸi Yalova ve AÄŸrı'da yenilenen seçimleri 2014'te CHP ve HDP adaylarının kazanması da örnek olarak gösteriliyor.

HANGÄ° SEÇENEKLER KONUÅžULUYOR?

AK Parti'nin 'seçim iptali' dahil attığı adımları yakından izleyen CHP, öncelikle itiraz sürecinin sonuçlanmasını bekliyor.

CHP'nin tüm engellemelere raÄŸmen, sandıkları koruyarak Ä°stanbul'da seçimi kazandığını, AK Parti'nin itirazları sonrasında da "uyumayıp sandıkları beklediklerini" belirten CHP kaynakları, geliÅŸen duruma göre tavır alacaklarını belirtiyor.

CHP'li üst düzey bir kaynak, günlerdir teyakkuz halinde olduklarını belirterek, "Elbette geliÅŸen durumlara göre hareket edeceÄŸiz. Ama ÅŸimdiye kadar üzerimize düÅŸeni yaptık, hatta 'genel baÅŸkan YSK önüne bir sandalye atsın, otursun' diye bile düÅŸünüldü. Ama tabii böyle bir adım doÄŸru mu olur, yanlış mı olur, enine boyuna oturup konuÅŸmamız gerekir" görüÅŸünü dile getiriyor.

Ä°YÄ° PARTÄ°: Ä°PTAL SENARYOSU DEVREDE

Ä°YÄ° Parti'de, CumhurbaÅŸkanı Tayyip ErdoÄŸan'ın açıklamaları "seçimin iptali hamlesi" olarak deÄŸerlendiriliyor. AK Parti'nin iptal senaryosunu 31 Mart akÅŸamı uygulamaya koyduÄŸunu savunan bir parti yöneticisi, YSK'nın, il seçim kurulu kararını iptal etmesini buna örnek gösteriyor:

"AK Parti'nin 'bir gariplik hissediyoruz' diye yaptıkları baÅŸvurular, ilçe seçim kurulu tarafından kabul edildi ve hemen sayım süreci baÅŸladı. Ä°l seçim kurulu, ilçe seçim kurullarının kararını reddetti ama YSK, 'artık çuvallar açıldı, oylar döküldü, sayım durdurulamaz' dedi. Ä°lçe seçim kurulları kararı sonrasında hemen sayım yapılması bence AK Parti açısından YSK'dan fikir alınarak uygulanan bir yöntem. AK Parti ÅŸimdi her itirazda bu karara sığınıyor."

Ä°YÄ° Parti'de seçimlerin iptali kararı verilmesi halinde tekrarlanacak seçim konusunda daha 'karamsar' bir tablo çiziliyor. Seçimin iptali halinde AK Parti'nin bütün oyunu kaybetmemek üzerine kuracağına dikkat çekilerek, "Hangi sandıkta kimin oy kullandığının tespiti yapılıp, seçmene baskı kurabilirler. Bu en hafif haliye, seçmeni sandıktan uzak tutabilir" yorumu yapılıyor.

HDP: TEKRARLANIRSA SEÇÄ°ME DAHA ÇOK ASILIRIZ

ErdoÄŸan'ın açıklamaları HDP'de de 'seçim iptali'nin yollarını aramanın iÅŸareti olarak yorumlanıyor. HDP'li seçmenin genel olarak muhalefet partisi adaylarını destekleme tavrını hemen her yerde gösterdiÄŸine dikkat çekilerek, "Ama keÅŸke daha fazla Ä°stanbul'un üzerinde dursaymışız, daha büyük farkla seçimi Ä°mamoÄŸlu alabilirdi. Seçimi Ä°mamoÄŸlu kazandı ama AK Parti, seçimde kaybettiklerini sayımla elde etmeye çalışıyor. EÄŸer seçim iptali gibi bir durum olursa da biz bu kez iÅŸi sıkı tutarız" vurgusu yapılıyor.

HDP'liler, sürecin itirazlarla uzatılmasının "belediyedeki yolsuzlukları örtbas etmek, evrak kaçırmak amaçlı" olduÄŸunu söyleyen CHP sözcülerinin açıklamalarına da katılmıyor. Seçime gidilirken, belediyelerin bu tür duruma karşı zaten hazırlıklarını yapmış olacağına iÅŸaret eden HDP kaynakları, bu çabanın seçimi kriminalize ederek, iptal etmeye yönelik bir hamle olduÄŸunu düÅŸünüyorlar.

YENÄ°DEN SEÇÄ°M NE ZAMAN OLUR?

Ä°stanbul'da seçimin iptal edilmesi halinde, hangi tarihte seçimin yapılacağı YSK takvimiyle belirlenmiÅŸ durumda.

Kurul'un 29 Mart'ta Resmi Gazete'de yayınlanan kararında, iptal edilen seçimlerin 2 Haziran 2019'da tekrarlanacağı hükme baÄŸlandı.