Fransa'nın Ruanda soykırımındaki rolü araştırılacak

Fransa CumhurbaÅŸkanı Emmanuel Macron, ülkesinin Ruanda soykırımındaki rolünü araÅŸtırmak için 1990-1994 yıllarındaki soykırıma iliÅŸkin tüm Fransız arÅŸivlerinin araÅŸtırmacı ve tarihçilerlerden oluÅŸan bir komisyon tarafından inceleneceÄŸini bildirdi. 

Elysee Sarayından yapılan yazılı açıklamaya göre Macron, Ruanda soykırımına iliÅŸkin çalışmalar yapan Ibuka Fransa derneÄŸinin temsilcileri ile bir araya geldi. 

Açıklamada, "Fransa CumhurbaÅŸkanı Macron, araÅŸtırmacı ve tarihçilerden oluÅŸan bir komisyonun Ruanda (soykırımı) ile ilgili 1990-1994 yıllarına ait tüm Fransız arÅŸivlerini inceleyeceÄŸini bildirdi." ifadesine yer verildi. 

Komisyonun, Fransız tarihçi Vincent Duclert’in himayesinde 8 araÅŸtırmacı ve tarihçiden oluÅŸtuÄŸu belirtildi. 

Açıklamada, "Fransa CumhurbaÅŸkanı, söz konusu araÅŸtırmayla Fransa’nın bu dönemde Ruanda soykırımında oynadığı rolün incelenmesinin, soykırımın daha iyi anlaşılmasının ve daha fazla bilgi sahibi olunmasının hedeflediÄŸini belirtti." ifadeleri kullanıldı.

Komisyonun, raporunu iki yıl içerisinde tamamlaması gerektiÄŸi kaydedildi. 

- Ruanda soykırımı

Ruanda'da 1994'te Hutular, dönemin Devlet BaÅŸkanı Habyarimana'nın uçağının düÅŸmesinden sorumlu tuttukları Tutsilere karşı soykırım baÅŸlatmıştı. Ülkede 100 gün süren katliamda 800 binden fazla Tutsi hayatını kaybetmiÅŸti. 

Fransa, soykırımı yapan Hutu hükümetinin uzun süre destekçisi olduÄŸu için uluslararası kamuoyunda ve ülke içinde eleÅŸtiriliyordu. Fransa, 23 Haziran 1994'de ülkenin güneybatısında sığınmacılar için güvenli bölge oluÅŸturmak amacıyla Turkuaz Operasyonu'nu baÅŸlattı ancak Fransa, soykırımı engellemek yerine soykırımcılara silah ve mühimmat desteÄŸi saÄŸlayarak Ruanda Yurtsever Cephesinin (RPF) ilerleyiÅŸini kısıtladı.

Fransa'da Eski CumhurbaÅŸkanı François Mitterrand, Le Figaro gazetesine 1998'de verdiÄŸi mülakatta, "O ülkelerde bir soykırım yaÅŸanması o kadar da önemli bir ÅŸey deÄŸil." demiÅŸti.

Fransız Mediapart internet sitesi, ÅŸubat ayında yayımladığı, "Ruanda soykırımı: Fransa'nın yalanları ortaya çıktı" baÅŸlıklı, Fransız Dış Ä°stihbarat Birimi DGSE'ye ait bir belgeye dayandırdığı haberinde, Fransa'nın, Hutu milislerin yaklaşık 800 bin Tutsi'yi öldürdüÄŸü Ruanda soykırımının asıl sorumlularını gizlediÄŸini yazmıştı.

Ruanda'da 6 Nisan 1994'te Hutuların Tutsilere karşı soykırım baÅŸlatmasına raÄŸmen Fransa'nın soykırımdan Hutuları deÄŸil, sürgündeki Tutsilerin 1987'de kurduÄŸu RPF sorumlu tuttuÄŸunun altı çizilirken, dönemin Fransa CumhurbaÅŸkanı François Mitterand'ın danışmanı Bruno Delaye'in Elysee Sarayı için yazdığı bir notta "Saldırıyı gerçekleÅŸtiren RPF." ÅŸeklindeki ifadesine de yer verilmiÅŸti.

Fransa'nın, Ruanda'da 6 Nisan 1994'te baÅŸlatılan ve 800 bin kiÅŸinin katledildiÄŸi soykırımdan 4 yıl önce, soykırım riskine dair uyarıları dikkate almadığı ortaya çıkmıştı.

Fransa Anayasa Mahkemesi, Eylül 2017'de Ruanda soykırımı hakkında çalışmalar yapan bir araÅŸtırmacının, soykırım dönemine iliÅŸkin cumhurbaÅŸkanlığı arÅŸivlerine eriÅŸim talebini reddetmiÅŸti.

Dünya Bülteni