'Karbondioksit seviyesi en son bu kadar yükseldiğinde Güney Kutbu'nda ağaçlar vardı'

"Dünyanın atmosferinde en son ne zaman bugünkü kadar çok karbondioksit vardı?" sorusunun yanıtını arayan bilim insanları bu olduÄŸunda Güney Kutbu civarında kayın ve kozalaklı aÄŸaçların yetiÅŸtiÄŸi, deniz seviyesinin ÅŸimdikinden 20 metre daha yüksek olduÄŸu ve küresel sıcaklıkların da 3-4 derece daha fazla olduÄŸu tespitini yaptı. 

Tortulları ve bitki fosillerini inceleyen uzmanlar, Güney Kutbu civarındaki sıcaklıkların Pliyosen çaÄŸda ÅŸimdikinden 20 derece daha fazla olduÄŸunu ortaya koydu.

BUZUL ÇAÄžINA BU DÖNEMDE GÄ°RÄ°LDÄ°

Pliyosen ÇaÄŸ, yaklaşık 5 milyon yıl öncesinden 2 milyon yıl öncesine dek süren üçüncü jeolojik çağın son dönemi olarak biliniyor. Daha önce baÅŸlayan küresel soÄŸuma eÄŸilimi bu çaÄŸda da devam etti, kutup buzulları büyüdü ve dönemin sonlarına doÄŸru buzul çağına girildi.

Günümüz memelileri bu dönemde ortaya çıkarken; pek çok soyu tükenmiÅŸ tür de bu dönemde yaÅŸadı. Bu dönemin en önemli olaylarından biri de yüksek primatların —ilk insanlar da dahil- ortaya çıkması oldu.

'GRÖNLAND VE BATI ANTARKTÄ°KA OLMAZDI'

Ä°ngiltere'deki Imperial College London'da görev yapan iklim deÄŸiÅŸikliÄŸi uzmanı ve jeofizikçi Martin Siegert, iklim deÄŸiÅŸikliÄŸinin etkilerini anlamak için geçmiÅŸe bakmanın önemli bir bakış açısı saÄŸladığını ve özellikle Pliyosen çağın mukayese için uygun bir örnek olduÄŸunu belirtti.

Siegert, "Haberin ana baÅŸlığı ÅŸu: Sıcaklıklar bugüne kıyasla 3-4 derece fazlaydı ve deniz seviyesi de 15-20 metre yüksekti. Åžöyle düÅŸünün; Grönland buz örtüsü artık yok, Batı Antarktika buz örtüsü artık yok, DoÄŸu Antarktika buz kütleleri de daralmış" diyerek bulgunun etkilerini açıkladı.

'EVÄ°NÄ°ZDE 200 DERECE ISI YAYAN BÄ°R FIRIN OLDUÄžUNU DÜÅžÜNÜN'

Fosil yakıtların atmosfere karbondioksit salımını hızla artırdığını söyleyen Siegert, atmosfer ve okyanusların buna cevap vermesinin zaman aldığını belirtti.

Siegert, "EÄŸer evinize bir fırın koyarsanız ve bunu 200 dereceye ayarlarsanız, sıcaklık hemen yayılmaz, biraz zaman alacaktır. Ä°ÅŸte aynısı iklim için de geçerli oluyor" diye konuÅŸtu.

Atmosferdeki karbondioksit seviyesinin 1 milyon parçacıkta 280 (ppm) olduÄŸu Sanayi Devrimi'nden bu yana halihazırda küresel sıcaklıkların 1 derece arttığına dikkat çeken Siegert, ÅŸu anda karbondioksit seviyesinin 1 milyon parçacıkta 412'ye çıktığını ve giderek yükseldiÄŸini dile getirdi. Siegert, gelecek yüzyıllarda sıcaklık artışının da 3-4 derece olacağını belirtti.

Bulgularına dikkat çeken Siegert, bu gidiÅŸle Pliyosen çaÄŸda görülen deniz seviyesi yüksekliÄŸine ve buzulların erime hızına birkaç bin yılda ulaÅŸabileceÄŸi uyarısında bulundu.

'NEREYE DÖNECEĞİMÄ°ZÄ° GÖSTERÄ°YOR'

British Antarctic Survey (Britanya Antarktika AraÅŸtırması) kurumunun direktörü Jane Francis de, "Bu inanılmaz bir keÅŸif. Kayın aÄŸacı fosilleri bulundu. Ben onlara ‘Antarktika'nın son ormanları' diyorum. Bu aÄŸaçlar karbondioksit 1 milyon parçacıkta 400 seviyesindeyken yetiÅŸiyordu. Bu, belki de nereye döndüÄŸümüzü gösterebilir" dedi.

Bitkilerin varlığının bölgedeki buz örtüsünün çok daha küçük olduÄŸunu gösterdiÄŸini vurgulayan Francis, "Deniz seviyesindeki 20 metrelik artışın kıyıda yer alan tüm kentlerde ve buralarda yaÅŸayan insanlar üzerinde devasa bir etkisi olur" ifadelerini kullandı.

Kutup bölgelerinin iklim deÄŸiÅŸikliÄŸini anlamak konusunda özellikle önemli olduÄŸunu söyleyen Francis, "DeÄŸiÅŸimin ilk nerede yaÅŸandığını ve ne kadar dramatik olduÄŸunu artık biliyoruz" dedi.