Sosyal Medya

Biranda gündemimize oturan SWAP nedir?

27-03-2019 08:52

Prof. Dr. Özgür Demirtaş, piyasalardaki TL/Dolar hareketliliğinin nedenlerini ve en merak edilen soru olan 'swap' gerçeklerini yazdı. Demirtaş, uzun vadede swap hamlesinin zarar getireceğine işaret etti.



Türkiye ekonomisindeki dalgalanmalar dün farklı bir boyuta taşındı. Swap iÅŸlemlerinin Ä°ngiltere'de tavan yapmasının ardından herkes bu olayın nedenlerini sorguladı.
 
Herkesin anlayabileceÄŸi bir dille swap gerçeklerini resmi Twitter hesabından yazan Özgür DemirtaÅŸ'ın ÅŸunları aktardı:
 
1) Londra piyasasında Dolar /TL swap faizleri yüzde 90 sonra da yüzde 200'leri geçti. Bu bir çok kiÅŸinin dikkatini çekti. Malum Finansal okur yazarlık seviyesi düÅŸük olunca da bir çok bilgi kirliliÄŸi peÅŸ peÅŸe geldi. Kısaca bu konuda yazacağım. Dün de yazdım oradan alıntı ile baÅŸlayayım.
 
SWAP NEDÄ°R?
 
2) “Elinizde TL varsa onu satıp istediÄŸiniz para birimini alırsınız. Bunun için bir faiz ödemeniz gerekmez. Ama Elinizde TL yoksa onu ödünç almanın bir maliyeti vardır. Bu swap faizi TL’si olmayanın TL alıp onu açığa satıp, Dolar almasının maliyetidir” demiÅŸtim. Daha da anlatayım
 
3) Swap demek takas demektir. Paranın olmadığı zamanları düÅŸünün, o zaman da takas yapıyorduk. TavuÄŸumuzu verip Elma, Elmamızı verip tahta alıyorduk vs. Bunu da ona benzetin. Swap piyasasında iki taraf iki para birimini takaslıyor. Bir de Long ve Short etmek deyimlerini öÄŸrenelim:
 
LONG - SHORT
 
4) Long etmek bir ÅŸeyi satın almak demektir. Shortlamak ise elinizde olmayan bir ÅŸeyi satmak demektir. Elimizde olmayan bir ÅŸeyi nasıl satarım diyeceksiniz. Elinizde olmayan ÅŸeyi satmanız için ödünç almanız gerekir.
 
5) Tabi Ödünç almanın bir maliyeti vardır. Kimse size malını bedavaya ödünç vermez.
 
6) Biri bir ÅŸeyi Shortlayacaksa, yani açığa satacaksa onun deÄŸerinin düÅŸeceÄŸini düÅŸünüyor demektir. Ne yapar? Önce o ÅŸeyi ödünç alır ve onu açığa satar (diyelim ki 100 Liradan sattı), sonra deÄŸer kaybedince geri alır (diyelim ki 70 liradan geri aldı).Bu iÅŸlemden 30 Lira kar etti
 
7) Ama bu NET karı deÄŸildir. Çünkü açığa sattığı günden geri aldığı güne kadar geçen süre için kendisine yazan Ödünç masrafını vermesi gerekir. 30 Lira karından bu faizi düÅŸünce, bir de alım satım masraflarını düÅŸünce geriye net karı kalır.
 
8) Åžimdi Swap, Long ve Short etmenin ne olduÄŸunun üzerinden kısaca geçtik. Gelelim Londra piyasasındaki TL swap faizlerine. Bu rakam TL shortlamak yani TL satmak (TLyi de Dolar almak için satıyorlar) için TL bulmanın maliyetidir. Yani Bizim Merkezin verdiÄŸi FAÄ°Z falan deÄŸildir.
 
NE OLDU DA Ä°NGÄ°LTERE'DE TL SWAP FAÄ°ZÄ° FIRLADI?
 
9) Peki ne oldu da Londra TL swap faizi fırladı? Yabancı yatırımcı Dolar/TL nin yükseleceÄŸini düÅŸündüÄŸü için TL satıp Dolar almak istedi (Yani TL SHORT, Dolar LONG olmak istedi). TL’si olmadığı için ne yapması gerekti? Londra piyasasından TL bulması gerekti.
 
10) TL bulmak da oldukça zorlaÅŸmıştı. Niye? Çünkü Londra piyasasına TL saÄŸlayan bankalar TL miktarını kıstılar. Niye? Çünkü AÄŸustos 2018 deki kanun maddesiyle Türkiye’de yerleÅŸik Bankaların yurtdışı piyasalara saÄŸlayacakları toplam TL miktarı Özsermayelerinin %25i ile kısıtlı idi
 
11) Åžimdi yabancı bir yandan TL bulup onu Shortlayıp, Dolar almak istiyor ama bir yandan da TL bulma ve o TL pozisyonunu taşıma maliyeti Yıllık %90 ve %200 lere çıkıyor. O zaman ne yapacak? Olan uzun Dolar pozisyonunu kapayacak ve bu iÅŸe de girmeyecek.
 
SPEKÜLATÄ°F YATIRIMCININ CANI FECÄ° YANDI
 
12) Yani TL’nin Dolar karşısında düÅŸüÅŸüne SPEKULATÄ°F oynayan yabancı yatırımcının canı feci yanmış oldu. Ne güzel iÅŸte yansın diyebilirsiniz. Ama öyle basit deÄŸil.Basit olsa: sonuna kadar kısarsınız TL arzını, Dolar/TL de yere çakılır.Ama bunu bir müddet yaparsınız.Sonra ne olur?
 
13) Sonra: Yabancı yatırımcı, Uluslararası swap piyasalarından TL bulma maliyeti fırlayınca elinde Türk varlıkları varsa onları satıp TL bulur. Yani nolur? Borsa’da Türk ÅŸirketlerine yatırımı varsa onları satar TL bulur ve Borsa çakılır.Nitekim bu oldu mu? Aynen dediÄŸim gibi oldu.
 
BORSA ÇAKILDI, TAHVÄ°L FAÄ°ZÄ° FIRLADI
 
14) Borsa satışından sonra elinde Türk tahvili varsa onu da satar TL bulmak için. Tahvil satınca ne olur, tahvil fiyatı düÅŸer, ucuzlayan tahvillerin faizi artar. Peki Tahvil faizi de bugün fırladı mı? Evet fırladı %18 küsürlerden % 19.53’e çıktı. Aynen dediÄŸim gibi oldu.
 
15) Yabancının TL bulma ihtiyacı ve iştahı daha da artarsa elindeki Likid olmayan varlıkları da satmaya kadar gider.
 
Kısaca: Swap faizlerinin artması TL’yi Satıp Dolar almak isteyen Spekulatif yatırımların önünü kısa vadede kesip iÅŸimize yarar ama uzun vadede,TL bulamayan yabancı yatırımcıyı düÅŸman eder, TL’nin itibarını düÅŸürür, Borsa ve Tahvilimizi sattırır. Yeni yatırımcıyı kaçırır.

Etiketler :

Henüz yorum yapılmamış.

* İşaretli tüm alanları doldurunuz.