Kırgızlar'da yüzyıllardır devam eden Nevruz Bayramı geleneği sümölök

Kırgızistan'da tarifi kuÅŸaktan kuÅŸaÄŸa aktarılan bolluk ve bereketin simgesi "sümölök tatlısı", Nevruz Bayramı'nın vazgeçilmez ikramlarından.

On iki hayvanlı eski Türk takviminde, gece ile gündüzün eÅŸitlendiÄŸi 21 Mart gününün yılbaşı olarak kabul edildiÄŸi, Türk toplulukları arasında bu günde yeni yıl kutlamalarının yapıldığı kaynaklarda yer alıyor.

Kış mevsiminin sona erip baharın baÅŸladığı, tabiatın canlandığı, dirildiÄŸi 21 Mart'tı Bahar Bayramı olarak kabul eden Türkler, yüz yıllardır bayrama küs girmemek için bayram öncesinde barışıyor, geleneksel bayram yemeklerini birlikte hazırlıyor.

Nevruz kutlamaları için hazırlanan yiyecekler, bu bayramın Türk toplumlarının ortak geleneÄŸi olduÄŸunu gösteren önemli unsurlardan birini oluÅŸturuyor.

Günümüzde Türk cumhuriyetlerinde malzemeleri ve yapılışı aynı olan ancak farklı isimler verilen yiyeceklerden birisi de Kırgızların sümölök dediÄŸi Nevruz tatlısı.

Kırgızistan'da Nevruz kutlamasından bir gün önce mezarlıklar ziyaret ediliyor, halk küslük ve dargınlığın sona ermesi için helalleÅŸme adetini gerçekleÅŸtiriyor. Daha sonra bir araya toplanan komÅŸular imece usulü bayram yemeÄŸi sümölök için hazırlıklara baÅŸlıyor.

Ülkenin kuzeyindeki Çuy Bölgesi'nde müstakil bir evin bahçesinde Kırgız kadın ve erkekler, nevruzun en önemli sembolü olarak kabul edilen sümölök tatlısını piÅŸirmek için bir araya geldi.

Sümölök için yaÄŸ, filizlenmiÅŸ buÄŸday, kara üzüm, un ve su kullanılıyor. Erkekler, tatlının yanmaması için tabanına erik büyüklüÄŸünde 41 taşın dizildiÄŸi kazanın altını 12 saat boyunca yakma görevini üstleniyor. Kadınlarsa malzemeleri sırayla ve kararında kazana katıyor.

Tatlı istenilen kıvama gelinciye kadar karıştırılıyor. Kazanı karıştıran kadınlar, bir yandan da kendisi, ailesi, milleti ülkesi için dualar ediyor. Yerel kıyafetler içindeki genç kızlar, milli müzikler eÅŸliÄŸinde yaptıkları danslarla sümölök piÅŸirme etkinliÄŸine renk katıyor.

Nevruz Bayramı öncesi eÄŸlence havasında geçen tatlı piÅŸirme etkinliÄŸinde kadınlar, gençlere sümölök tatlısının yapmanın püf noktalarını da aktarıyor.

Ev sahibi, konuklarına Türk geleneklerine, baharın bereketine uygun zengin bir sofra kuruyor. Sümölök piÅŸinceye kadar, ev sahibinin hazırladığı ve misafirlerin getirdiÄŸi yiyecekler hep birlikte yeniyor.

Sümölük tatlısını hazırlayanlardan Barnisa Narmatova, tatlının atalarından kalan bir tarif olduÄŸunu belirterek, "SümölüÄŸün piÅŸirilmesinde yaÄŸ, filizlenmiÅŸ buÄŸday, un ve su kullanılıyor. Farkı bir tat vermek için çeÅŸitli kuru meyve türlerini kullanıyoruz. Bu tatlıyı, vatanımıza, milletimize, yakınlarımıza ve ailelerimize dua ederek piÅŸiriyoruz" diye konuÅŸtu.

Yıllardır sümölök yaptığını ve tarifini yeni kuÅŸaklara öÄŸrettiÄŸini belirten Elmira Ä°manaliyeva da parmağının ucuyla kazandan tatlı alıp tadına bakanın dileÄŸinin gerçekleÅŸeceÄŸine inanıldığını söyledi.

On iki saat boyunca yakılan ateÅŸin üzerinde piÅŸirilen sümölök tatlısı, eÅŸit ÅŸekilde paylaşılıyor ve 21 Mart'ta Nevruz Bayramı'nda gelen misafirlere ikram ediliyor.