Fas'ta 'Fransızca' tartışması: Dersler hangi dilde verilmeli?

Ülkede okullarda derslerin Arapça iÅŸlenmesini isteyenler söz konusu kararı "ulusal kimliÄŸe ihanet" olarak nitelendirirken, kararı destekleyenler, bunun ulusal çıkarlar doÄŸrultusunda atılan bir adım olduÄŸunu, teknolojik ve ekonomik geliÅŸmelere ayak uydurmayı amaçladığını savundu.

"DAYATILAN DÄ°L POLÄ°TÄ°KASINA KARÅžIYIZ"

AA muhabirine konuÅŸan Faslı araÅŸtırmacı Selman Bunuman, "Fransızca eÄŸitime karşı çıkmak, Fransızcayı reddetmek deÄŸil, zorla, kültürel ve iktisadi yollarla dayatılmak istenen dil politikasını kabul etmemektir." dedi.

Fransızca dahil tüm yabancı dillerin bilimsel araÅŸtırmalarda öneminin tartışmaya açık olmadığını vurgulayan Bunuman, sorunun ulusal diller pahasına tek bir dile yönelinmesi olduÄŸunu ifade etti.

Bunuman, Arapça ve Berbericenin kendi dillerine saygı duyan ve onları egemenliÄŸin bir parçası olarak kabul eden ulusların deneyimlerinin öngördüÄŸü ÅŸekilde anayasal ve yasal olarak layık oldukları konuma getirilmesi gerektiÄŸini söyledi.

Faslı araÅŸtırmacı, "Mücadelemiz Fransızcadan uzaklaÅŸmak için deÄŸil, ülkenin egemenliÄŸe saygı duyulması ve asırların dönüÅŸümün farkındalığı içindir." diye konuÅŸtu.

"TAMAMEN SÄ°YASALLAÅžTIRILDI"

Fas'ta eğitim alanında araştırmalar yapan Hassan Hama da toplumların gelişme ve kalkınmasının dil sisteminin dışında olmaması gerektiğini belirtti.

Hama, "Dil, kültürel kalkınmanın baÅŸlangıcıdır ve hiçbir ülke anadilinden uzaklaÅŸarak geliÅŸemez. Sorun ÅŸu ki, Fas'ta dil meselesi tamamen siyasallaÅŸtırıldı. Oysa tartışmanın siyasi bir açık artırmaya dönüÅŸmemesi gerekiyordu." ifadesini kullandı.

EÄŸitimin Arapça olmasını savunanların büyük çoÄŸunluÄŸunun çocuklarını yabancı üniversitelerde ve enstitülerde okutmasının bir çeliÅŸki olduÄŸunu vurgulayan Hama, ÅŸunları kaydetti:

"EÄŸitim dili meselesinin herkesin katılacağı ulusal bir tartışma konusu haline getirilmesi, siyasal ve ideolojik çerçeveden çıkarılması gerekiyor."

FRANSIZCA EĞİTİMİ DESTEKLEYENLER

Fransızca eÄŸitimi destekleyenler ise öÄŸrencilerin üniversite derslerinde zorlanmasının hükümeti liselerde teknik, fen ve matematik derslerinin Fransızca iÅŸlenmesini benimsemeye ittiÄŸini belirtiyor.

Fas'taki üniversite rektörleri yayımladıkları bir açıklamada, ulusal çıkarlar, teknolojik ve ekonomik geliÅŸmelere ayak uydurmak için Fransızca eÄŸitimi desteklediklerini aktardı.

Açıklamada, çok dillilik ve profesyonel entegrasyonu teÅŸvik etmek amacıyla yabancı dil öÄŸretiminin artırılması ve ilköÄŸretimden baÅŸlayarak buna öncelik verilmesi gerektiÄŸi vurgulandı.

KARAR ÇELİŞİYOR

Liselerde teknik ve fen derslerinin Fransızca olarak iÅŸlenmesinin ayrıca EÄŸitim ve ÖÄŸretim Yüksek Kurulu tarafından hazırlanan stratejik vizyon kapsamındaki "sıralı dil öÄŸrenimi" ilkesiyle de çeliÅŸtiÄŸi belirtiliyor.

Bu ilke, öÄŸrencilerin ilkokulda Arapça, Amazig dili (Berberice) ve Fransızcadan istifade etmesi, ortaokulda bu dillere Ä°ngilizcenin eklenmesi ve lisede de öÄŸrencilerin bir dili seçmeli ders olarak alması anlamına geliyor.

Bazı araştırmacılar, Milli Eğitim Bakanlığı'nın bu kararla halka tek başına Fransızcayı empoze etmek istediği değerlendirmesinde bulunuyor.