Sosyal Medya

Güncel

İbrahim Kahveci: Devlet para musluklarını açtı

11-03-2019 07:28

Ä°brahim Kahveci- Karar


Son 6 hafta içerisinde TL bazlı krediler yeniden yükseliÅŸe geçerek 26,9 milyar artış yaÅŸadı. Aynı dönemde TL mevduatları 28,2 milyar azalırken, döviz mevduatları 35,8 milyar (8,2 milyar USD) artış gösterdi. TL kredilerindeki artışı ise 29,7 milyar kredi veren kamu bankaları saÄŸlarken, merkezi bütçeden de nakit gelirlerden 25,9 milyar lira daha fazla harcama yapılarak devletin para musluklar açılmış oldu.
 
Geçen yılın 17 aÄŸustos haftasında 1 trilyon 519 milyar lira ile zirveye ulaÅŸan TL bazlı krediler hızla düÅŸüÅŸe geçerek 18 ocak 2019 haftasında 1 trilyon 429 milyar lira ile dip yapmıştı. Son 6 hafta içerisinde ise (18 ocak-01 mart) TL bazlı kredilerde 26 milyar 855 milyon liralık artış yaÅŸandı. Aynı dönemde döviz bazlı kredilerde de 1,7 milyar dolarlık artış görüldü.
 
Son 6 haftalık TL kredilerinde yaÅŸanan artışın detayına baktığımızda karşımıza sadece kamu bankaları çıkıyor. Merkez Bankası haftalık “Para Banka” verilerine göre mevduat bankalarının kredileri toplamda 23,9 milyar lira artış gösteriyor. Oysa aynı süre içerisinde kamu bankalarındaki kredi artışı 29,7 milyar liraya ulaşıyor. Mevduat bankalarındaki kredi artışının kamu bankalarındaki artıştan daha düÅŸük kalmasının nedeni ise, yabancı sermayeli bankaların aynı dönemde TL kredilerindeki 5,6 milyar liralık azalış oldu.
 
18 Ocak - 01 Mart arası TL kredileri:
 
Mevduat bankaları artışı: 23,9 milyar
 
-Kamu bankaları artışı : 29.7 milyar
 
-Özel bankalar artışı: 1,4 milyar
 
-Yabancı sermayeli bankalar azalış: -5,6 milyar

19-03/10/krediler.png

Mevduatlar dövize yöneldi
 
Geçen yılın aÄŸustos ayına göre TL kredileri 63,3 milyar azalırken, döviz kredilerinde de 7,2 milyar dolarlık düÅŸüÅŸ yaÅŸandı. Böylece toplam krediler kur etkisi ile beraber 183,8 milyar lira azalmış oldu.  Ama bu azalma 17 aÄŸustos 2018- 18 ocak 2019 arasında 213,5 milyar liraya kadar çıkmıştı. Son 6 hafta içerisinde kredilerde 29,8 milyar liralık bir artış yaÅŸandı ve toplam düÅŸüÅŸ sınırlanmış oldu.
 
17 aÄŸustos 2018- 01 mart 2019 arasında mevduatlar tarafında ise çok daha ilginç geliÅŸme yaÅŸandı. Aynı dönem içerisinde TL mevduatları 46,1 milyar lira azalırken, döviz mevduatları 17,8 milyar dolar artış gösterdi. Döviz mevduatlarındaki bu artışın 8,2 milyar doları ise 18 ocak - 01 mart 2019 tarihleri arasında yaÅŸandı.
 
Özet olarak verecek olursak, bankalardaki kaynak sıkıntısı devam ederken, kredi daralması daha sert gerçekleÅŸti. Kredi/mevduat oranı 10 aÄŸustos 2018’de yüzde 120,7 seviyesinden 01 mart 2019 tarihinde yüzde 109,5 seviyesine geriledi. Ama aynı süre içerisinde mevduatlar hızla dövize yönelirken, yeni verilen TL kredilerinin de nerede ise tamamından fazlası kamu bankaları tarafından saÄŸlanmış oldu. Dövize yönelen mevduatların ise sadece 1,7 milyar doları kredi tarafına yansımış oldu.

19-03/10/ekran-resmi-2019-03-10-225823.png

Hazineden aylık açık: 25.9 milyar TL
 
Ocak ayında Merkez Bankasından 33,7 milyar liralık erken temettü kullanımı nedeniyle açık vermeyen Hazine nakit dengesi, ÅŸubat ayında 25,9 milyar lira açık verdi. Böylece ocak-ÅŸubat ayında hazine nakit dengesi 22,9 milyar liralık açık ile kapanmış oldu. EÄŸer MB temettüsü olmasaydı ilk 2 aylık nakit dengesi 56,6 milyar lira açık vermiÅŸ olacaktı.
 
Hazine nakit dengesi verilerine göre ÅŸubat ayında 59,4 milyar lira gelir elde edilirken, 85,3 milyar lira nakit giderler yapıldı. Böylece Hazine nakit dengesi ÅŸubat ayında 25 milyar 873 milyon lira açık vermiÅŸ oldu. Faiz dışı nakit açığı ise 11 milyar 090 milyon lira seviyesinde gerçekleÅŸti.
 
Geçen yılın ilk 2 ayında 122,7 milyar lira nakit harcama gerçekleÅŸtiren Ankara, bu yılın ilk iki ayında 179,8 milyar lira nakit harcama ile giderlerini 57,1 milyar lira artırmış oldu. Ya da nakit giderler ilk iki ayda yüzde 46,5 artış göstermiÅŸ oldu.
 
Geçen yıl MB temettüsü olmamasına raÄŸmen ilk iki ayda 109,4 milyar TL gelir elde eden Hazine, bu yıl 33,7 milyar TL MB temettüsüne raÄŸmen gelirini 156,8 milyar liraya yükseltebildi. Kısaca, eÄŸer MB temettüsü olmasa Hazine nakit gelirleri sadece 13,7 milyar lira artmış olacaktı. Bu harcama tablosu sürecek olursa Hazine nakit açığının önümüzdeki aylarda kontrol edilemez bir yola girme tehlikesi görülmektedir.
 
Aşırı borçlanma
 
Hazine ilk iki ayda 179,8 milyar lira harcayarak 22,9 milyar lira nakit açığı verdi,. Ama aynı Hazine yine ilk iki ayda programının çok ötesinde ve nakit açığının da çok fazlasında bir iç-dış borçlanmaya gitti. Ä°lk iki ayda 28,3 milyar TL karşılığı net dış borçlanmaya gidilirken, yine 29,0 milyar lira da net iç borçlanmaya gidildi. Böylece yılın ilk iki ayında 57,3 net borçlanma gerçekleÅŸtiren Hazine bu borcun 22,9 milyar lirası ile ilk iki aylık nakit açığını kapattı. Kalan 34,4 milyar lirayı ise muhtemelen kamu bankaları olmak üzere bir kenarda mevduata aktarmış oldu.
 
Ä°ÅŸsizlikte sert yükseliÅŸ
 
Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) verilerine göre Aralık 2018’de 4/a’lı çalışan sayısı Eylül ayına göre 580 bin kiÅŸi azalarak 14 milyon 229 bine düÅŸtü. Oysa 2017 yılı Eylül-Aralık arası çalışan sayısı sadece 69 bin 757 kiÅŸi azalmıştı (Mevsimsel etkiler). Çalışan sayısındaki 580 bin kiÅŸilik azalış, her 100 çalışanın 3,9’unun iÅŸini kaybettiÄŸini gösteriyor.
 
Ä°ÅŸini kaybedenlerin sektörel dağılımına bakıldığında ilk sırada 210 bin çalışanın iÅŸini kaybettiÄŸi inÅŸaat sektörü geliyor. Ä°kinci sırada ise 148 bin kiÅŸinin iÅŸini kaybettiÄŸi konaklama sektörü yer alıyor. Bina dışı yapıların inÅŸaatı sektöründe ise 84 bin kiÅŸi iÅŸini kaybetmiÅŸ görülmektedir.
 
Sonrasında ise sırası ile ÅŸu sektörler ve iÅŸini kaybedenler gelmektedir: Perakende ticaret -21 bin 748 kiÅŸi, bina ve çevre düzenleme 19 bin 885 kiÅŸi, özel inÅŸaat faaliyetleri 19 bin 544 kiÅŸi, metalik olmayan ürünler imalatı 19 bin 509 kiÅŸi, gıda ürünleri imalatı 17 bin 470 kiÅŸi, ormancılık ve tomrukçuluk 15 bin 177 kiÅŸi....
 
Sonuç:
 
Bankacılık sektöründe 2018 aÄŸustos ayında baÅŸlayan kredi ve mevduat daralması 18 ocak haftasından sonra yerini geniÅŸlemeye bıraktı. Ama bu geniÅŸleme özellikle kredi tarafında kamu bankaları eliyle yaÅŸanıyor. Kamu bankalarının 30 milyar liraya yaklaÅŸan kredi artışı özellikle yabancı bankaların kredi daralması (-5,6 milyar TL) ile toplamda daha az etkili oldu. Fakat devletin para muslukları sadece kamu bankaları vasıtası ile yaÅŸanmıyor. Özellikle bütçe harcamalarında da hız aşırı artışla ÅŸubat ayında da devam etti. Ä°lk iki ayda geçen yılın aynı dönemine göre harcamalarını yüzde  46,5 artıran Ankara, böylece sadece ÅŸubat ayında 25,9 milyar lira nakit açığı vermiÅŸ oldu. Böylece ekonomiye kamu eliyle aşırı bir harcama ve kredi enjekte edilerek kriz durdurulmaya çalışılıyor.

Etiketler :

Henüz yorum yapılmamış.

* İşaretli tüm alanları doldurunuz.