Kürsü
İbrahim Kahveci- Hayatımız nasıl pahalılaştı?
Follow @dusuncemektebi2
Ä°brahim Kahveci- Karar
Geçen yıl ÅŸubat ayında yıllık enflasyon yüzde 10,26 seviyesindeydi. Enflasyon ekim ayında yüzde 25,24 ile zirve yaptıktan sonra bu ÅŸubat ayında yüzde 19,67’ye geriledi. Böylece 12 aylık ortalama enflasyonumuz yüzde 17,93 ile ciddi bir hayat pahalılığı oluÅŸturmuÅŸ durumda.
Hayat pahalılığında özellikle dar gelirliler için en önemli harcama gurubu gıda. Bu sektörde harcama ağırlığına göre bizi en fazla etkileyen ürünlere kısaca bakalım:
Ä°lk sırada ekmek geliyor. Ekmek fiyatı yıllık yüzde 14,3 artışla enflasyonun gerisinde ama fiyat artışı sürüyor. (Åžubatta %1,13 arttı)
Tavuk eti ise son bir yılda %29,5 artış yaÅŸadı. Ama çok konuÅŸulan ürün son bir ayda fiyatı yüzde 14,7 gerileyen domates oldu. Åžubat ayında domatesin fiyatı gerilemesine raÄŸmen yıllık artış hala yüzde 56,1 düzeyinde.
Bir diÄŸer ürün ise yüzde 31,3 fiyat artışı ile yumurta. Ama gıda sektöründe soframızı en fazla vuran ürün patates oldu. Patatesin fiyatı bir yıl önceye göre yüzde 135,1 artış göstererek ekmeÄŸe harcadığımız paranın 1/4’ünü almasına raÄŸmen soframızı en fazla etkileyen ürün oldu.
Hatta ÅŸöyle diyelim: Kuru soÄŸan fiyatı yüzde 219,8 yıllık fiyat artışına raÄŸmen soframıza etkisi patatesin gerisinde kaldı. Çünkü patates tüketimimiz daha yüksek. Her 100 liralık gelirimizin 0,50’sini patates için harcarken, soÄŸana 0,23 liralık pay bırakıyoruz.
Gıda sektöründe fiyatı çok artan diÄŸer ürünler ise ÅŸunlar:
Salatalık %86,1; sivri biber %119,2; salça %92,1; patlıcan %102,9; marul %112,2; ıspanak %135,2; havuç %73,4; maydanoz %87,6; kabak %72,8; B. lahana %106,0; pırasa %152,3; karnabahar %87,4; sarımsak %59,2; Y. soÄŸan %122,5; kuru üzüm %66,4 ve konserveler %48,4.
Böylece yıllık gıda enflasyonu yüzde 29,25 ile hayatımızda en pahalı sektör olarak yer almaya devam ediyor.
***
Konut sektöründe ise kira artışları yüzde 11,4’de kalarak ev sahiplerinin enflasyon kadar bile zam yapamadıklarını gösteriyor. Zaten bu dönemde kiracı bulmak bile daha önemli.
Ama konut sektöründe hala yıllık artışa yol açan bazı ürünler var. Bunlar yüzde 47,4 artan PVC ürünleri ile yüzde 50,1 artan badana-boya ürünleri olmuÅŸtur. Kömür ücreti de yüzde 37,3 artışla öne çıkan bir baÅŸka konut harcama maliyetidir.
Ev eÅŸyasında da yıllık fiyat artışları ortalaması yüzde 27,59 ile önde gelen bir maliyet görülmektedir. Burada nerede ise bir çok beyaz eÅŸya fiyatı yüzde 50 civarlarında artış göstermiÅŸtir.
Çamaşır makinesi %47,6; No-Frost buzdolabı %43,9; halı %38,5; tek sandalye %35,2; bulaşık makinesi %42,6; elektrik süpürgesi %50,7; normal buzdolabı %53,0 fiyat artışı yaÅŸamıştır.
***
Son bir yılda enflasyonu en fazla artıran ürünler ise harcama ağırlığı etkisyle ÅŸunlar olmuÅŸ: (Etki sırasına göre)
Dizel otomobil %22,8;cep telefonu görüÅŸme ücreti %37,1; özel lise ücreti %99,6; patates %135,1; elektrik ücreti %19,9; kira %11,4; kuru soÄŸan %219,8; araç tamir-bakımı %50,5; domates %56,1; mücevher (altın) %37,7; benzinli otomobil %15,8; pencere pvc %47,4; mazot %20,0; doÄŸalgaz %19,4; ekmek %14,3; kömür %37,3; salatalık %86,1...
Åžimdi durumu özetleyelim:
Bir çok kiÅŸi açısından enflasyon yüzde 20 civarında olmasına raÄŸmen hayat pahalılığı çok daha yüksek hissediliyor. O nedenle gerçek enflasyonun yüzde 40-50 olduÄŸu dile getiriliyor.
Bu söylem ürün bazında bakıldığında oldukça haklı bir içeriÄŸe sahip. Hatta dar gelirliler için özellikle sofrada fiyatlar oldukça can yakıcı. Hatta gıda fiyatlarında nerede ise genele yayılı bir artış olmuÅŸ.
Yine belirtmek gerekir ki, özellikle gıda fiyatlarında üretici tarafında fiyatlar oldukça aÅŸağıda. Bir kaç aya kalmaz hasat sezonu geliyor. Bütün mesele sistemi yeniden yerine oturtmaktan geçiyor.
Özellikle gıda sektöründeki vergi düzenlemeleri çok acil önem arz ediyor.
NOT: Aralık ayında ivme kaybeden, ocak ayında ise yeniden 13,1 milyar dolara gerileyen ihracatın ÅŸubat ayında 13,6 milyar dolara çıkması oldukça önemlidir. Hem de ithalatın artmadığı bir süreçte. Ä°hracatın ithalat bağımlılığını da aÅŸağıya çekiyoruz sanırım.
Ä°yi bir haber.
Henüz yorum yapılmamış.