Sosyal Medya

Güncel

'Postmodern darbe'nin 22. yılı

27-02-2019 13:31

Türk siyaset tarihine "postmodern darbe" olarak geçen 28 Şubat 1997 tarihli Milli Güvenlik Kurulu bildirisinin üzerinden 22 yıl geçti.



Refah Partisinin 1995'teki genel seçimlerden birinci çıkmasıyla baÅŸlayıp irtica tartışmalarıyla alevlenen sürecin kırılma noktalarından 28 Åžubat 1997 tarihli Milli Güvenlik Kurulu (MGK) toplantısının üzerinden 22 yıl geçti.
 
Tartışmalı kararların alındığı MGK toplantısının yapıldığı tarihle anılan ve "Gerekirse bin yıl sürecek" denilen 28 Åžubat süreci Türk siyasi tarihinde kara bir leke olarak zihinlere kazındı.
 
Türkiye, Aralık 1995'te yapılan seçimlerde bir ilki yaÅŸamış, "Milli GörüÅŸ"ün lideri Necmettin Erbakansandıktan zaferle çıkarak, yüzde 21 oyla Meclisteki 550 sandalyenin 158'ini kazanmıştı.
 
Seçimlerden sonra Necmettin Erbakan'ın baÅŸbakanlığında, Refah Partisi (RP) ve DoÄŸru Yol Partisi (DYP) koalisyonuyla 28 Haziran 1996'da 54. Hükümet kuruldu. DYP Genel BaÅŸkanı Tansu Çiller, BaÅŸbakanYardımcısı ve DışiÅŸleri Bakanı olarak hükümette görev aldı.
 
"Rejimin tehdit edildiÄŸi" görüÅŸünün sık sık dillendirildiÄŸi bu dönemde, huzursuzluÄŸun ilk sinyali AÄŸustos 1996'daki Yüksek Askeri Åžura'da (YAÅž) belirmeye baÅŸladı. YAÅž üyeleri irticai faaliyetleri gerekçe göstererek hükümete eleÅŸtiriler yöneltti.
 
Devletin zirvesindeki tartışmalar dışında farklı kesimlerden benzer sesler yükselmeye baÅŸladı. Barolar BirliÄŸi BaÅŸkanı Eralp Özgen ile Yargıtay BaÅŸkanı Müfit Utku, adli yıl açılışındaki konuÅŸmalarında ÅŸeriat ve laiklik vurgusu yaptı.
 
Erbakan'ın önce Ä°ran gezisi ardından Ekim 1996'daki Mısır, Libya ve Nijerya'ya yaptığı ziyaretler tartışma konusu oldu.
 
Hatta Libya gezisi için Meclis'te Erbakan hakkında gensoru verildi ancak kabul görmedi.

 

O GECEYE SORUÅžTURMA VE TANKLAR SÄ°NCAN SOKAKLARINDA
 
Ankara Cumhuriyet BaÅŸsavcılığı ve Devlet Güvenlik Mahkemesi (DGM) BaÅŸsavcılığı, tepkilere yol açan "Kudüs Gecesi"ni düzenleyen RP'li Belediye BaÅŸkanı Yıldız hakkında 2 Åžubat 1997'de ayrı ayrı soruÅŸturma baÅŸlattı.
 
Söz konusu gecede konuÅŸan Ä°ran'ın Ankara Büyükelçisi Bagheri, 3 Åžubat 1997'de DışiÅŸleri Bakanlığına çaÄŸrılarak protesto edildi.
 
Bu geliÅŸmeler gündemdeyken, 28 Åžubat sürecinin unutulmayacak görüntüsü olarak tarihteki yerini alan "Sincan'dan tankların geçmesi" olayı yaÅŸandı.
 
Sincan'da 4 Åžubat 1997'de 15 tank ve 20 kariyer aracı, ilçeden geçerek Yenikent'teki tatbikat alanına gitti.
 
SÄ°YASÄ° TARTIÅžMALAR
 
Tüm bu olup bitenler, dönemin CumhurbaÅŸkanı Süleyman Demirel'in de dahil olduÄŸu ciddi siyasi tartışmalara yol açtı.
 
Dönemin BaÅŸbakan Yardımcısı Tansu Çiller, yaÅŸanan süreçten duyduÄŸu rahatsızlığı BaÅŸbakan Erbakan'a iletti. GeliÅŸmeler, koalisyon ortakları arasında çatlaÄŸa neden oldu.
 
Siyasiler arasındaki gerginlik, toplum tabanına da yansıdı. Bu kapsamda, sivil toplum örgütlerinin kadın temsilcileri tarafından Ankara'da geniÅŸ katılımlı bir miting düzenlendi.
 
Ä°ran Büyükelçisi Bagheri ise Kudüs Gecesi'ndeki konuÅŸmalarının ardından, artan tepkiler üzerine ülkesine gitmek zorunda kaldı.
 
ÇEVÄ°K BÄ°R'DEN "DEMOKRASÄ°YE BALANS AYARI YAPTIK" YORUMU
 
"Kudüs Gecesi"nden 4 gün sonra Ä°çiÅŸleri Bakanlığına bir yazı gönderen dönemin CumhurbaÅŸkanı Demirel, "Belediyelerdeki köktendinci kadrolaÅŸmanın derhal incelenmesini" istedi. Bunun üzerine Ä°çiÅŸleri Bakanı Meral AkÅŸener, valiliklere gönderdiÄŸi yazıda "CumhurbaÅŸkanı'na bilgi verilmek üzere" konunun araÅŸtırılması talimatını verdi.
 
BaÅŸbakan Erbakan, 21 Åžubat 1997'de CumhurbaÅŸkanı Demirel ile yaptığı görüÅŸme sonrasında "Türkiye'nin rejim meselesi yok." açıklaması yaptı.
 
Aynı gün, Washington'da Türk-ABD Konseyi kapanış balosunda konuÅŸan dönemin Genelkurmay Ä°kinci BaÅŸkanı Orgeneral Çevik Bir, yıllarca zihinlerden silinmeyecek "Sincan'da demokrasiye balans ayarı yaptık." sözlerini sarf etti.
 
Tartışmaların en yoÄŸun döneminde, CumhurbaÅŸkanı Demirel'in 26 Åžubat'ta BaÅŸbakan Erbakan'a "rejim konusunda endiÅŸelerini dile getiren bir mektup gönderdiÄŸi" ortaya çıktı.
 
ÇANKAYA KÖÅžKÜ'NDE 8 SAAT 45 DAKÄ°KALIK TOPLANTI
 
Tüm bu geliÅŸmelerin ışığında, 28 Åžubat 1997'de kritik MGK, CumhurbaÅŸkanı Demirel'in baÅŸkanlığında toplandı.
 
MGK tarihinin en uzun toplantılarından biri olan, Türkiye'ye siyasal ve sosyal anlamda yeni bir istikamet çizen bu tarihi toplantı, 8 saat 45 dakika sürdü. Çankaya KöÅŸkü'nde saat 15.10'da baÅŸlayan toplantı, 23.55'te sona erdi.
 
MGK toplantısına BaÅŸbakan Necmettin Erbakan, Genelkurmay BaÅŸkanı Orgeneral Ä°smail Hakkı Karadayı, DışiÅŸleri Bakanı ve BaÅŸbakan Yardımcısı Tansu Çiller, Milli Savunma Bakanı Turhan Tayan, Ä°çiÅŸleri Bakanı Meral AkÅŸener ile Kara Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Hikmet Köksal, Deniz Kuvvetleri Komutanı Oramiral Güven Erkaya, Hava Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Ahmet Çörekçi, Jandarma Genel Komutanı Orgeneral Teoman Koman ve MGK Genel Sekreteri Orgeneral Ä°lhan Kılıç da katıldı.
 
Toplantıda, MÄ°T MüsteÅŸarı Sönmez Köksal, DışiÅŸleri Bakanlığı MüsteÅŸarı Onur Öymen, Emniyet Genel Müdürü Alaaddin Yüksel, OlaÄŸanüstü Hal Bölge Valisi Necati Bilican ve CumhurbaÅŸkanlığı Genel Sekreteri Necdet Seçkinöz, Genelkurmay Ä°stihbarat BaÅŸkanı Korgeneral Çetin Taner ile MGK Genel Sekreter BaÅŸyardımcısı Korgeneral Necdet Timur da hazır bulundu.
 
4 MADDELÄ°K MGK BÄ°LDÄ°RÄ°SÄ°
 
Toplantı sonrasında yayımlanan 4 maddelik MGK bildirisinde özetle "Cumhuriyet ve rejim aleyhtarı yıkıcı ve bölücü grupların, laik ve anti-laik ayrımı ile demokratik ve sosyal hukuk devletini güçsüzleÅŸtirmeye yeltendiklerinin müÅŸahede edildiÄŸi" belirtilerek, "Anayasa ve Cumhuriyet yasalarının uygulanmasından asla taviz verilmeyeceÄŸi" vurgulandı.
 
STK'LERDEN MGK KARARLARINA DESTEK GELDÄ°
 
MGK bildirisinin yayımlanmasının ardından, 1 Mart 1997'de askerlerin MGK toplantısına getirerek, hükümetten yapılmasını istediÄŸi 20 madde ortaya çıktı. Bu taleplerin arasında, "Temel eÄŸitimin 8 yıla çıkması, imam hatip okullarının meslek okullarına dönüÅŸtürülmesi, irticai faaliyetlere karıştıkları için TSK'deki görevlerine son verilen askerlerin belediyelerde istihdam edilmesinin önüne geçilmesi" de vardı.
 
BaÅŸbakan Yardımcısı Çiller 2 Mart'ta DYP Grup Toplantısı'nda yaptığı konuÅŸmada, askerin hükümetten istediÄŸi taleplerine direnilmemesini istedi. Bundan sonra DYP'de "hükümetten çekilelim" sesleri yükselmeye baÅŸladı.
 
Bu süreçte bir basın toplantısı düzenleyen Erbakan, yeni hükümet arayışlarına tepki göstererek, "Hükümet TBMM'de kurulur, MGK'da kurulmaz" ifadelerini kullandı.
 
Bazı sivil toplum kuruluÅŸları da açıklamalar yaparak, MGK kararlarına tam destek verdiklerini ifade etti.
 
DYP VE RP ARASINDA YOL AYRIMI
 
Çiller, BaÅŸkanlık Divanı toplantısında MGK kararları ve uygulanması konusunda TBMM'de genel görüÅŸme açılması için Erbakan ile anlaÅŸtıklarını, genel görüÅŸme önergesini hafta başında Meclise sunacaklarını açıkladı. Ancak diÄŸer partilerin sert tepki göstermesi üzerine bu plan uygulanamadı.
 
CumhurbaÅŸkanı Demirel, MGK'nin anayasal ve kendine özgü bir kuruluÅŸ olduÄŸunu vurgulayarak, "MGK kararlarının uygulanmaması halinde devletin yürümeyeceÄŸini, uygulamayanların sorumlu olacağını" kaydetti.
 
Bunun üzerine Erbakan, MGK kararları için RP'li bakanlar Fehim Adak ve Åževket Kazan ile DYP'li Nevzat Ercan'dan oluÅŸan bir "uygulama komitesi" kurdu.
 
Bundan sonraki süreçte, baÅŸta 8 yıllık kesintisiz eÄŸitim olmak üzere MGK kararlarının uygulanmasında ortaya çıkan tartışmalar, DYP ve RP arasındaki yol ayrımını hızlandırdı.
 
RP'YE KAPATMA DAVASI
 
Anayasa Mahkemesinin kuruluÅŸ yıl dönümünde konuÅŸan CumhurbaÅŸkanı Demirel, "Kimse laik Cumhuriyet'e alternatif aramaya kalkışmasın" ifadelerini kullandı. Demirel, 22 Nisan'daki bir baÅŸka konuÅŸmasında ise Türkiye'nin içinde bulunduÄŸu krizden çıkış yolunu "seçim" olarak gösterdi.
 
MGK, 26 Nisan'da toplandı ve 28 Åžubat'ta alınan kararların ne kadar uygulandığını belirleyebilmek için "Ä°zleme Komitesi" kurulmasını kararlaÅŸtırdı. Bu komite, her ay MGK'ya bir de rapor sunacaktı.
 
Dönemin Yargıtay Cumhuriyet BaÅŸsavcısı Vural SavaÅŸ, 21 Mayıs 1997'de "Anayasa'nın laiklik ilkesine aykırı eylemlerin odağı haline geldiÄŸi açıklıkla anlaşıldığı" gerekçesiyle, RP'nin sürekli kapatılması istemiyle dava açtı.
 
ERBAKAN Ä°STÄ°FASINI SUNDU
 
Genelkurmay BaÅŸkanlığı bünyesinde 11 Haziran'da irticaya karşı "Batı Çalışma Grubu" oluÅŸturuldu.
 
Haziran ayının 18'inde BaÅŸbakan Necmettin Erbakan ile yardımcısı Tansu Çiller, "Giderek artan toplumsal gerginlik nedeniyle hükümetin nasıl devam edeceÄŸi" konusundaki görüÅŸmede uzlaÅŸtılar. BaÅŸbakanlığı Çiller devralacak, BBP hükümete girecek ve erken seçim yapılacaktı. Bu anlaÅŸmadan sonra Erbakan aynı gün hükümetin istifasını CumhurbaÅŸkanı Demirel'e sundu.
 
CumhurbaÅŸkanı Demirel ertesi gün muhalefet lideri Mesut Yılmaz, Bülent Ecevit, Deniz Baykal ve Hüsamettin Cindoruk ile görüÅŸtü, ardından da hükümeti kurma görevini ANAP Genel BaÅŸkanı Yılmaz'a verdi. Yılmaz'ın görevlendirilmesine RP, DYP ve BBP liderleri tepki göstererek, Demirel'i eleÅŸtirdi.
 
RP'NÄ°N 14 YILLIK SÄ°YASÄ° YAÅžAMI SONA ERDÄ°
 
Demirel baÅŸkanlığında 25 Haziran'da gerçekleÅŸen MGK toplantısı, Erbakan'ın katıldığı son MGK toplantısı oldu. 30 Haziran'da 55. Cumhuriyet Hükümeti, ANAP Genel BaÅŸkanı Mesut Yılmaz'ın baÅŸbakanlığında kuruldu.
 
ANAP-DSP ve DTP ortaklığıyla kurulan hükümette DSP lideri Bülent Ecevit BaÅŸbakan Yardımcısı olarak görev aldı.
 
MGK kararlarından en çok tartışılan 8 yıllık kesintisiz eÄŸitim ile ilgili yasa tasarısı, 16 AÄŸustos 1997'de TBMM'de 242'ye karşı 277 oyla kabul edildi. 8 yıllık kesintisiz eÄŸitim uygulaması, 1997-1998 eÄŸitim-öÄŸretim yılının açıldığı 15 Eylül'den itibaren uygulanmaya baÅŸlandı.

FÄ°KRÄ°YAT

Etiketler :

Henüz yorum yapılmamış.

* İşaretli tüm alanları doldurunuz.