Rasim Özdenören / Biz ve ülkemiz

Her ülkenin, her­kesten farklı bir özgürlük ve özgünlük alanı bulunur. Bu özgürlük ve özgünlük alanını (onun karakterini) o ülke coÄŸrafyasının inciri, üzümü, zeytini, kaysısı, peyniri ve demiri ve çeliÄŸi alt alta toplanıp meydana getirmez. O karakteri o ülkede yaÅŸayan insanların mizacı, seci­yesi, nüfusu, nüfus artışı, kiÅŸi başına düÅŸen millî hasılası da mey­dana getirmez. Ayrıca: bu özgürlük ve özgünlük alanı, o ülkenin belir­lenmiÅŸ tarihinden ve belirlenmiÅŸ istikbalinden ve meselâ uzun vadeli iktisadî planlarından da oluÅŸmaz. Bütün bu farklı faktörleri, özellikleri yan yana getirerek, alt alta dizerek elde edilebilecek çe­ÅŸitli matrisler, o ülkeye “benimdir” diye bakan kimseyle özdeÅŸleÅŸtirilemez. O ülke bütün bu insanlardan, incirinden ve üzümünden ve de­mirinden ve çeliÄŸinden bir özellik taşısa da, bu nesnelerin ne tek tek her birine, ne de toptan bunların tümüne indirgenebilir. O ülkeden bütün bu insanlardan ve bütün bu nesnelerden ayrı düÅŸen bir fark­lılık kalır geriye, iÅŸte o, herkesin ve her ÅŸeyin dışında kalan o farklı ÅŸey, o ülkenin, ülke o haldeyken (geçmiÅŸi, hâli ve geleceÄŸi ile ve insan ve nesne kaynakları ile) kimliÄŸini belirleyen özelliktir. Ä°bni Haldun bu özelliklerin toplam hasılasına “iklim” adını veriyor...

Ben, bu kimliÄŸin deÄŸiÅŸtirilemez olduÄŸunu söylemiyorum. Bilakis, bu kimliÄŸin deÄŸiÅŸtirilebileceÄŸini ileri sürüyorum. Nitekim Osmanlı kimliÄŸi ile Türkiye Cumhuriyeti kimliÄŸi bir tutulabilir mi? Türkiye Cumhuriyeti’nin ÅŸimdiki kimliÄŸi gökten düÅŸmedi. Bu kimlik, Osmanlı kimliÄŸinin içinden çıkarıldı. Osmanlı kimliÄŸi, elbette kendi aslî zemininde bırakılarak meydana getirilmedi bu yeni kimlik. Bilakis, o zemin, tümüyle bir baÅŸka zeminle deÄŸiÅŸtirildi. Fakat zeminin üzerinde bulunan insan ve zenginlik malzemesi aynen baki kaldı.

Demek ki, ülkenin kimlik deÄŸiÅŸiminin mümkün olduÄŸunu ileri sürüyoruz. Ama deÄŸiÅŸimin aynı zemin üzerinde kalarak gerçekleÅŸtirilebilece­ÄŸini söylemiyoruz. Bu deÄŸiÅŸim düzlem deÄŸiÅŸtirmek suretiyle gerçekleÅŸtiriliyor.

Besbelli, deÄŸiÅŸim, gökten zembille inmez. Bu deÄŸiÅŸim, mevcut ÅŸartların içinden çıkartılır. Durum, insanın kafa yapısıyla ilintilidir. Statükoyu deÄŸiÅŸtirmek, aynı statükonun zemininde durarak gerçekleÅŸtirilemez. Bunun mümkün olmadığı söylenmeden de belli. Nitekim son yıllarda ülkemizde gözle görülebilir deÄŸiÅŸim bu iddiamızın kanıtı sayılmalı...

Kimilerine kafa karıştırıcı gibi görünebilecek bu mülahazalar aslında basit bir gerçekliÄŸi ifade ediyor. Tabii ki bu deÄŸiÅŸimi, bu söylediklerimizi bir çe­liÅŸki olarak deÄŸil, ancak eÅŸyanın tabiatından neÅŸet eden bir özellik ola­rak görebilenler için...