'Süper' laiklik elden mi gidiyor yoksa? .

Ms. Marvel Kamala Khan

Sorunlu göçmen kızı 
Marvel Comics'in Ms. Marvel lakabıyla 4 yıl önce piyasaya sürdüÄŸü, Åžeyh Abdullah adlı bir kanaat önderinin yardımıyla süper güçleri olan bir kahramana dönüÅŸtürülen Pakistanlı göçmen bir ailenin kızı Kamala Khan bunlardan biri. Bir tabuyu yıkacağını açıkladıktan sonra yazar Willow Wilson ve çizer Adrian Alphona imzasıyla Marvel'in ilk Müslüman süper kahramanı olarak piyasaya sürülen Kamala Khan ilk olarak 2013 AÄŸustos'unda yayınlandı. Aslında El Kaide tarafından üstlenilen 11 Eylül terör saldırıları ve sonrasında yaÅŸanan Afganistan, Irak, Suriye iÅŸgalleri, "Arap baharları" ve bilumum Ä°slamofobik yaklaşımlar söz konusu olmasaydı Müslüman bir süper kahraman üretilir miydi orası meçhul. Ancak terör, göç-iltica dalgaları, Müslümanlara yönelik tartışmalar ve nefret eylemleri Batı'da yaygınlaşınca Müslüman-DoÄŸulu-Arap karakterlerin de yolu ister istemez açılmış oldu. Tabii önce kötü adam ya da kadın olarak… Ms. Marvel ya da Kamala Khan'ın ortaya çıkışıyla Müslümanların sonsuza dek sadece kötü rollere bürünmeyecekleri de görülmüÅŸ oldu. Bu ilk Müslüman süper kahraman için seçilen profil ise Amerika'nın gerçeklerine uygun olanıydı: Pakistanlı göçmen bir ailenin 16 yaşındaki baÅŸörtülü olmamasına raÄŸmen yine de toplumla uyum sorunları da yaÅŸayan kızı. Kamala Khan'ın ortaya çıkaran sebeplerden biri de Marvel'in ABD'deki Müslüman diasporanın otantik bir ÅŸekilde keÅŸfedilmesi fikriydi. Kamala'nın kostümü için de tesettür kıyafeti yerine kültürel kimliÄŸini gösteren ve ÅŸalvar hamiz adı verilen bir kıyafet tercih edildi. Son derece muhafazakâr bir aÄŸabeye, paranoyak bir anneye ve kızının sadece dersleriyle ilgilenip doktor olmasını isteyen bir babaya sahip olan Kamala Khan'ın çizgi romanlarında kötü karakterlerle mücadelesinin yanında evinde ailesiyle sorunları ve dinî vecibeleriyle kendi inancıyla ilgi sorgulamalarına ve mücadelesine de yer verildi. Bir süper kahramanın vazgeçilmezi(!) olan tayt giydirmeyi de unutmadılar.

YeÅŸil Fener

Galaksinin koruyucusu Müslüman oto hırsızı! 
2012 yılında Galaksiyi Koruyan YeÅŸil Fener (Green Lantern) BirliÄŸi'nin yeni üyesi DC Comics'in yeni kahramanı Müslüman ve Arap asıllı Simon Baz'dı. Dünyadaki geliÅŸmelerin de etkisiyle genelde Batı'daki algısı olumsuz da olsa DC Comics bu defa YeÅŸil Fener ekibi için Lübnan asıllı bir kurgu kahramanı seçti. Simon Baz da Orta DoÄŸu kökenli bir göçmen çocuÄŸu olarak Lübnanlıların yoÄŸun yaÅŸadığı Detroit'te 11 Eylül sonrasında yaÅŸanan Müslüman karşıtlığından nasibini almış ve daha küçük bir çocukken sırf Müslüman kökeni dolayısıyla yakınlarına ve kendine yönelik düÅŸmanca eylem ve tavırlara hedef olmuÅŸ bir figürdü. Ancak Batılı kahraman tasarlayıcıların seçimi gereÄŸi özel bir yüzük tarafından seçilerek galaksinin koruyucusu olarak süper güçlere kavuÅŸan bu kahramanın da Müslüman kimliÄŸi dinî olmaktan ziyade kültürel ve etnik kalıyordu. Zira Simon Baz zaman zaman küçük serserilikler ve hırsızlıklara karışan, bazen de sokaklarda çaldığı arabalarla yaptığı kovalamacalarla hayatına adrenalin katan tipik bir göçmen serseriydi. Serinin yazarı Geoff Johns da bu kahramanı tasarlama nedeninin 11 Eylül saldırıları ve sonrasında Müslümanlara yönelik nefret olarak açıklıyor ve bu karakteri ÅŸöyle tanımlıyordu: "Evet elinde silah olabilir ama Simon Baz terörist deÄŸil, sadece bir araba hırsızı." Aslında Batılı ülkelerdeki siyasetten arındırılmış kısmıyla gündelik Müslüman algısını pekiÅŸtiren bu durumu anladık, bari hiç olmazsa daÄŸ gibi adama daracık tayt giydirmeselerdi.

Buraaq-Yusuf Abdullah

Dini vecibelerini unutmayan bir süper kahraman 
Süper kahramanları hep Batılılar çizecek deÄŸil ya… Pakistanlı iki kardeÅŸ Adil ve Kamil Ä°mtiaz da baktılar ki süper kahramanlar dünyasında büyük bir eksiklik var "Bunu da biz dolduralım" dediler. Evet Müslüman kahramanlar çizilmeye baÅŸlanmıştı ancak bunların çoÄŸu uyum sorunları yaÅŸayan, inanç açısından pek kemale ermemiÅŸ, yarı DoÄŸulu yarı Batılı, hâlâ mültecilikten kurtulamamış ve topluma entegre olma savaşı veren tiplerdi. Hâl böyle olunca bu iki kardeÅŸ diÄŸer süper Müslümanlardan farklı, kiÅŸiliÄŸi oturmuÅŸ, sorumluluklarının bilincinde üstelik ibadetlerini ve dinî vecibelerini de ihmal etmeyen bir karakter tasarlayarak bu boÅŸluÄŸu doldurmaya karar verdiler. Ä°mtiaz kardeÅŸler tarafından 2011'de tasarlanan Buraaq (Burak) ailesi nefret suçu sonucu öldürülmüÅŸ olmasına raÄŸmen hakkı ve adaleti saÄŸlamayı amaç edinmiÅŸ yeni bir süper kahraman. Gerçek adı Yusuf Abdullah olan Burak'ın hikâyesi Müslümanca yaÅŸamaya çalışan ve bir yardım kuruluÅŸunu da yöneten sıradan bir insanın büyük bir güce sahip olarak uçmaya baÅŸlamasıyla süper kahramana dönüÅŸümünü konu alıyor. Burak gibi bir süper kahramanın ortaya çıkışı da aslında Ä°slamofobi'nin yani onunla savaÅŸmanın eseri. Ä°mtiaz kardeÅŸler bunu ÅŸöyle açıklıyor: "Burak sadece kötüler ve suçlularla deÄŸil aynı zamanda dünya medyasındaki Ä°slam karşıtı olumsuz mit ve önyargılarla da savaşıyor.

The Nightrunner

Parisli Müslüman Batman 
"Parisli Batman" olarak da anılan The Nightrunner (Gece KoÅŸucusu) ya da asıl adıyla Bilal Asselah da MaÄŸrip asıllı Müslüman bir Fransız vatandaşı olarak bu zincirin çiçeÄŸi burnunda halkalarından biri. Ancak her ne kadar bir öÄŸrenci ve süper kahraman olsa da Arap asıllı oluÅŸu dolayısıyla Fransız polisinin ÅŸiddetinden nasiplenmek zorunda... Cezayir asıllı bir Fransız vatandaşı olan bu süper kahramanı tasarlayanlar onun kültürel Müslümanlığını unutmamışlar ancak Bilal'in din-diyanetle pek iÅŸinin olduÄŸu da söylenemez. Senaristleri ayrıca Bilal'in özgeçmiÅŸine evlilik dışı bir iliÅŸkinin ürünü olarak bekâr annesi tarafından yetiÅŸtirilmiÅŸ bir çocuk olma hikâyesini de eklemiÅŸler. Fransa'daki Müslümanların bir tepki gösterisine katılarak polis ÅŸiddetine uÄŸrayan ve en yakın dostunu kaybeden Bilal, ülkedeki Ä°slami söylemlerden etkilenir ve intikam almak için Batman'i andıran daracık siyah kıyafetler giyerek maskeli The Nightrunner'a dönüÅŸür.

Dust-Süreyya Kadir

ÇarÅŸaflı peçeli "süper" bir kız 
Yirmi yıl önce olsa "ÇarÅŸaflı, peçeli süper kahraman mı olur! Bu çaÄŸda bu zihniyet! YetiÅŸin dostlar laiklik elden gidiyor hem de süper ÅŸekilde" nidalarıyla ortalığın velveleye verilmesine sebep olacak türden bir süper kahraman Dust yani Toz. Hem kara çarÅŸaflı hem peçeli. Böylesini insan saymayacak kadar ideolojik saplantıları olanlara yine de bir müjde verelim; o zaten bir mutant. X-Men topluluÄŸunun maceralarında ara sıra görülen Dust yani Süreyya Kadir'i örf-adet adı altında baskılamak isteyecek olanları da uyaralım. Aman dikkat. Bu öyle sizin bildiÄŸiniz çarÅŸaflılardan deÄŸil, süper güçleri var. Ortalığı toza dumana katar valla. Varlığını bahsettiÄŸimiz küresel 28 Åžubat sürecine borçlu olan Toz ya da Süreyya Kadir Afganistan doÄŸumlu, kıyafetini zorla çıkarmak isteyen bir köle tacirinin saldırısından kurtulmuÅŸ. Ä°çgüdüsel olarak süper güçlere kavuÅŸarak toz fırtınasına dönüÅŸme yeteneÄŸi kazanmış. Afganistan'a uÄŸrayan X-Men grubu tarafından ABD'ye getirilerek yeteneklerini geliÅŸtirmesi için eÄŸitilmiÅŸ. Genç bir mutant olan Süreyya'nın geleneksel nikab tarzındaki kıyafeti Ninja giysilerini de andırıyor. Buna raÄŸmen belli ki çizgi romanda çizerleri yer yer vücudunun hatlarının belirgin ÅŸekilde çizilmesine de özen gösteriyor (!)

Josiah X

Ä°slam'a ihtida eden süper asker
DC Comics'in olur da Marvel Comics geri durur mu? Onların da bir Müslüman süper kahramanları var: Josiah el-Hac Sadık. Onun Müslümanlığı ise süper kahraman oluÅŸunun sonrasında Afrika'da Ä°slam'la tanışıp hacca gitmesine dayanıyor. Arnold Schwarzenegger'in siyahisi kıvamındaki bu atletik ve hayli iri adam da baÅŸka türlü süper kahraman olduÄŸunu kimseye anlatamayacağından olsa gerek süper kahraman olarak faaliyet gösterdiÄŸi anlarda tayt giyiyor. Belli ki Müslümanlığa ihtida ederken kimse çizerlerini dinin giyim kuÅŸam adabı konusunda bilgilendirmemiÅŸ. Yüzbaşı Amerika'yı geliÅŸtirmek üzere yapılan süper-asker üretme amaçlı deneylerde kobay olarak kullanılan ve bu deneylerden saÄŸ çıkmayı baÅŸaran Afro-Amerikalı bir askerin oÄŸlu olan Josiah yapay dölleme ile doÄŸuyor. Babası gibi ABD askeri olan ve Vietnam gibi savaÅŸlara katılan Josiah ABD'deki Kara Panterler hareketine katılıyor ve Afrika'ya gidip hem köklerini tanıyor hem hacca giderek Ä°slam'ı benimsiyor. Süper güçlerini keÅŸfettikten sonra Brooklyn'de "küçük MogadiÅŸu" da denilen kendi cami cemaatinin bulunduÄŸu bölgeden baÅŸlamak üzere suç örgütleriyle mücadeleye baÅŸlıyor.

Esma-i Hüsna'dan süper kahramanlar 

Süper kahramanların yapay dünyasına son 10 yılda katılan Müslüman karakterlere birkaçını daha eklemek mümkün. 2011'de Amerikalılar ile Suriyelilerin ortak çalışması sonucu, Liquid Comics tarafından tasarlanan Silver Scorpion (GümüÅŸ Akrep) de bacaklarını bir kazada kaybetmiÅŸ BeÅŸir Bari adlı bir Suriyeli gencin zihniyle metalleri yönlendirebilen bir süper kahramana dönüÅŸme hikâyesi. Naif Al Mutawa tasarımıyla Teshkeel Comics'in çıkardığı 12 Müslüman süper kahraman karakterden oluÅŸan bir seri de mevcut. Ancak bunlara "99'lar" adı veriliyor. Bunun sebebi ise Esmayı Hüsna'yı temsil eden süper özelliklere sahip olmaları. Tesettürlü bir baÅŸka kadın kahraman ise Deena Mohamed'in Webcomic'ten çıkardığı Qahera. Adını yaÅŸadığı Kahire'den alan Mısırlı Qahera'nın mücadelesi ise Mısır'da kadınların çok ÅŸikâyet ettiÄŸi kadın düÅŸmanlığı ve kadına karşı ÅŸiddet olaylarına karşı. Arap Åžövalyesi olarak anılan Bedevi Abdul Qamar, 2000 yılında ortaya çıkan ve Sultan Süleyman'ın kılıcını kullanan Janissary (Yeniçeri) lakaplı Selma Tolon, Justice League Elite adlı grubun lideri Naif al-Sheikh, Damascus (Åžam) adlı kahraman gibi pek fazla iz bırakmayan Müslüman süper kahramanları da bunlara dâhil edebiliriz.

LACÄ°VERT DERGÄ°

.