Saad Hariri'nin önündeki engel: Lübnan'daki derin Suriye

Lübnan'da yaklaşık 9 ay süren çalışmalar sonucu 31 Ocak'ta Müstakbel Hareketi lideri Saad Hariri baÅŸbakanlığında kurulan ulusal birlik hükümeti, geçen hafta onayladığı eylem planını bu hafta Parlamentoya sundu.

GÜVEN OYLAMASI YAPILDI

Parlamento, 3 gün süren ve 54 milletvekilinin eylem planına iliÅŸkin görüÅŸlerini aktardığı oturumların ardından Hariri hükümeti için güven oylamasına geçti. Ulusal birlik hükümeti, 117 vekilden 111'inin oyuyla meclisten güvenoyu aldı. Mecliste 3 vekili bulunan ve muhalefette kalmayı tercih eden Hristiyan Ketaib Partisi ile diÄŸer 3 üye ret oyu kullandı.

HÜKÜMETTEKÄ° DAÄžILIM

CumhurbaÅŸkanı MiÅŸel Avn'ın partisi Özgür Yurtsever Hareketi'nin 9 bakanla en çok temsil hakkına sahip olduÄŸu yeni kabinede, BaÅŸbakan Hariri liderliÄŸindeki Müstakbel Hareketi'nden 6 isim yer alıyor.

Hükümette, Hristiyan Lübnan Güçleri Partisi 4, Åžii Hizbullah ve Emel Hareketi 3'er, Dürzi lider Velid Canbolat'ın Ä°lerlemeci Sosyalist Partisi 2, Ermeni TaÅŸnak Partisi, Hristiyan Marada Partisi ve Sünni bağımsız vekiller de birer bakanla temsil ediliyor.


BaÅŸbakan Saad Hariri

Gazeteci ve Mütercim Zeynep KarataÅŸ, Lübnan'da yeni kurulan hükümete iliÅŸkin deÄŸerlendirmelerini Gerçek Hayat için kaleme aldı. KarataÅŸ, 18 Åžubat'ta yayınlanan yazısında yeni hükümetin önündeki en büyük engelin "Lübnan'daki derin Suriye", en büyük sorunun ise "Suriyeli mülteciler" olduÄŸunu yazdı.

Ä°ÅŸte yazının ilgili bölümleri:

LÜBNAN'DAKÄ° PARÇALI YAPI

"Lübnan'da meclisteki koltuk sayısı Hristiyanlar ve Müslümanlar arasında eÅŸit ÅŸekilde bölünmüÅŸ olsa da iki tarafın da kendi aralarındaki parçalanmışlığı sebebiyle bu eÅŸit paylaşım pek de kolay olmamakta. Müslümanlar Åžii-Sünni olarak iki ana gruba bölünmüÅŸken, Hristiyanlar ise Katolikler ve Ortodokslar olarak kendi içlerinde rekabet yaÅŸamaktalar. Tabi Dürzilerin de parçalı olduÄŸunu unutmayalım."

"HER MEZHEBÄ°N DIÅžARIDAN BÄ°R DESTEKÇÄ°SÄ° VAR"

"Hâl böyle olunca her mezhebin dışarıdan bir destekçisi de var; Marunî Hristiyanlar Fransa ile poz verirken, Sünniler ekseriyetle Körfez ülkeleriyle, Åžiiler ise Ä°ran ile kadraja giriyor. Taraflar anlaÅŸmak için masaya oturduÄŸunda sufle aldıkları ülkelerin gözlerinin içine bakıyorlar."

"LÜBNAN'IN Ä°ÇÄ°NDEKÄ° DERÄ°N SURÄ°YE"

"Suriye geçmiÅŸten bu yana Lübnan'a dair derin planları olan bir ülke. “Büyük Suriye” idealiyle Lübnan topraklarına duyduÄŸu tarihî âidiyet sebebiyle Lübnan'ın siyasî hayatının adeta ortasına oturdu Suriye. Lübnan geçmiÅŸte iç savaÅŸlarla cebelleÅŸirken, Suriye fırsattan istifade epey ülkeye yerleÅŸmiÅŸ, askeriyle, ideolojisiyle Lübnan'ın siyasi kurumlarına etki etmiÅŸti. Ta ki 2005'te Refik Hariri Suikastinden Suriye ve sıkı müttefiki Hizbullah sorumlu tutulunca, Lübnan halkı Suriye'ye evin yolunu gösterdi. Esed gerisin geri kendi mıntıkasına döndüyse de bir gözü hep Lübnan'da kaldı. O gün bu gündür Lübnan siyaseti Suriye yanlısı ve Suriye karşıtı iki bloÄŸun siyasetteki çekiÅŸmelerine sahne oluyor."

"HER SEÇÄ°MÄ°N KRÄ°TÄ°K SORUSU: SURÄ°YE YANLILARI MI, KARÅžITLARI MI GALÄ°P GELDÄ°?"

"Her seçim sandığı açıldığında sorulan soru: “Suriye yanlıları mı, yoksa karşıtları mı galip geldi?” Hal böyle olunca son seçimlerde de akla gelen ilk soru bu oldu. Lübnan halkının yarısı sandığa raÄŸbet göstermemiÅŸti. Sebebine gelince; küskünler, güvensizlik, siyasî çatışmalardan bıkkınlık, deÄŸiÅŸen bir ÅŸeyin olmayacağı düÅŸüncesi ilk akla gelenlerden. Sonuçta Lübnan meclisinde Suriye taraftarlarının çoÄŸunluÄŸu elde ettiÄŸi bir seçim tablosu ortaya çıktı."

YENÄ° HÜKÜMET, MECBURÄ°YETLERDEN DOÄžRU

"Lübnan CumhurbaÅŸkanı MiÅŸel Avn, DışiÅŸleri Bakanı Cibran Basil gibi etkili isimlerin Suriye yanlısı blokta olması ve Hizbullah ile siyasî müttefiklik, hükümeti kurma görevini üstlenmiÅŸ olan Hariri'yi epey zorlamış, Åžiiler ortak tavır alırken Sünnilerin bölünmüÅŸlüÄŸü de iÅŸini zora sokmuÅŸtu.

Hariri, özellikle babasının katilleri olarak gördüÄŸü Suriye ve Hizbullah'a karşı mesafeli durmuÅŸ ve çok defa kendisini istifanın eÅŸiÄŸine gelmiÅŸ olsa da uluslararası baskının da etkisiyle bu süreci devam ettirmiÅŸti. Artık umutların tükendiÄŸi bir dönemde, özellikle ekonomik sıkıntılarla boÄŸuÅŸan Lübnan'ın ihtiyacı olan uluslararası yardımları alabilmek için bir hükümetin kurulmasının ÅŸart olduÄŸu anlaşılmış ve bu da tarafları uzlaÅŸmaya zorlamıştı."

LÜBNAN'DAKÄ° YENÄ° SORUN: SURÄ°YELÄ° MÜLTECÄ°LER

"Lübnan, Suriye savaşından oldukça etkilenmiÅŸ ve milyonlarca mültecinin yarattığı siyasal ve toplumsal sorunları çözmek için uluslararası topluma seslenmiÅŸti. Hariri‘nin de taraf olduÄŸu Suriye karşıtları, mültecilerin Esed rejimine geri gönderilmesinin onları ölüme göndermek olduÄŸunu düÅŸünüyor ve uluslararası toplumdan yardım istiyordu.

Ancak Hizbullah'ın başını çektiÄŸi ve Marunî liderler CumhurbaÅŸkanı MiÅŸel Avn ve DışiÅŸleri Bakanı Cibran Basil'in de dâhil olduÄŸu Esed yanlıları, mültecileri geri göndermeyi tek seçenek olarak görüyorlar. Yeni hükümetin önündeki en önemli meselelerden biri de bu mesele. Mülteci karşıtı Basil yeni kabinede de dışiÅŸleri bakanlığı koltuÄŸunu koruyor. Suriye karşıtı bloÄŸun kabinedeki ağırlığı, Hariri'yi de zora sokmuÅŸ olacak ki son yaptığı açıklamada Rusya'dan mülteci sorununu çözmesi için adeta yardım istedi.

Ekonomideki sorunlar, yolsuzluÄŸun ayyuka çıkması, toplumsal uzlaşının yer yer çatırdaması, Lübnan'ı yeni bir yol ayrımına getirdi. Lübnan tamamen Tahran-Beyrut yoluna mı sapacak yoksa iç çekiÅŸmelerle her bloÄŸun baÅŸka bir tarafa çekmeye çalıştığı bir ülke mi olacak, bunun net bir cevabı yok. Ancak CumhurbaÅŸkanı MiÅŸel Avn'ın Ä°ran DışiÅŸleri Bakanı Cevad Zarif'i ağırlarken kendisinden mültecilerin geri göndermesi ile ilgili yardım istemesi, en azından ÅŸimdilik Suriye ve Ä°ran yanlısı bloÄŸun ülkede daha etkili olduÄŸunu gösteriyor."

"LÜBNAN, FEYRUZ'UN ZAMANINDAKÄ° LÜBNAN DEĞİL"

"Mültecilerin bu ÅŸartlar altında geri gönderilmesine açıkça karşı çıkan tek siyasetçi olan Durzi lider Velid Canbolat ise partisinin Lübnan'daki Suriyeli mültecilere sahip çıkmaktan vazgeçmeyeceÄŸini ve Esed rejiminin bu insanlara iÅŸkence ve soykırım yapmasına izin vermeyeceÄŸini söyledi. Canbolat, bu konuda Suriye yanlıları karşısında zayıflık göstereren Hariri'ye de sitemli.

Demem o ki, Lübnan yeni bir dönemece giriyor. Sünnilerin küskünlüÄŸü, Åžiilerin hırçınlığı ve Hristiyanların korkuları eÅŸliÄŸinde yeni bir yola. Lübnan'ı neler beklediÄŸini hep beraber göreceÄŸiz ama en azından ÅŸimdilik Velid Canbolat'ın dediÄŸi gibi “Lübnan, Feyruz'un zamanındaki Lübnan deÄŸil” diyebiliriz."