Selahaddin E. Çakırgil: Yeni iletişim teknolojisi, bütün dünyada bir ‘yeni insan’ heykeli yontuyor

‘Dünde söylenenler dünle birlikte gitti../ Åžimdi yeni ÅŸeyler söylemek lâzım, cancağızım..’ demiÅŸti,‘Mesnevî’ müellifi..   

*** 

20 sene öncelerde ‘Ben Nesli’ deniliyordu.. Sonra ‘Y Nesli’ denildi, ne demekse.. Åžimdi de ‘Z Nesli’ deniyor.. Geçen hafta, Resul Tosun dostum da ‘Z Nesli’nden söz ediyordu. 

***

25-30 sene öncelerde, bilgisayar ve hele de internet, gündeme yerleÅŸince.. ‘2000’li yılların başında internet kullanmasını bilmeyenler, okuma-yazma bilmiyor gibi olacak!’denildiÄŸinde, bu söz çok iddialı bulunabiliyordu. Ama hele bir de akıllı cep telefonlarıgelince.. Artık, 2 yaşında bir çocuk bile, açamadığı telefonu yetiÅŸkinlere veriyor açması için ve ‘Ben bilmiyorum.’ diyen büyüklerine, hangi tuÅŸa basmaları gerektiÄŸini gösterebiliyor.  

*** 

100 yıl öncelerde ‘büyük aileler’ vardı. Dedeler- nineler, oÄŸullar, kardeÅŸler, büyük evlerde birlikte yaşıyorlardı. Sonra, o büyük aileler bölündü, ‘anne-baba-çocuklar’dan ibaret bir ‘çekirdek aile’ tipi geliÅŸti. Sonra o da ufalandı ve evlenen çocuklar anne - babalarından uzak semtlere gitmeyi bile tercih etmeye baÅŸladılar. Hattâ, evli olmayanlar bile, ayrı evler tutmaya baÅŸladılar. Aile efradı arasında bile duvarlar örüldü. Daha büyük facia ise ‘sosyal medya’ denilen yeni dijital iletim kanallarıyla geldi. Çünkü, aynı evde yaÅŸayan aile efradıbile ellerinde cep telefonları, saatlerce birbirleriyle konuÅŸmadan, dijital âlemdeki baÅŸka muhataplarla irtibatlar kuruyorlar. Bazen, kim tarafından ‘tık’landığı bile bilinmeyen ya da uyduruk veya tarihte kalmış ünlü simlerin ardına sığınılarak gönderilen mesajlarla, beyinleri veya duyguları bombardıman altında tutulan yeni nesiller.. 

Daha da facia çapında olan ise.. Hattâ, câmilerde, namaza gelen bazılarının, vaaz veya hutbe devam ederken, ellerinde cep telefonları, gelen mesajlarla meÅŸgul olmaları!.   

***

Geçenlerde bir karikatür görmüÅŸtüm.. Durumu çok güzel anlatıyordu.. Bir genç, ‘Elektrikler kesildi 2 saat.. Ä°nternet bağı da gitti, tabiatiyle.. Evde, herkesle konuÅŸma imkânı bulduk. Hepsi iyilermiÅŸ..’ diyordu. Dün, bir dost da, ‘Duymadım- Görmedim-Bilmiyorum’ ÅŸeklindeki, gözlerini- kulaklarını- ağızlarını sımsıkı kapatan meÅŸhur ‘üç maymun’ örneÄŸine, akıllı cep telefonu ile meÅŸgul olan bir dördüncü maymunun da eklendiÄŸi ve altında ‘KonuÅŸmuyorum’ yazısı bulunan bir resim göndermiÅŸti. 

Gelinen nokta böyle.. Bu tablolar, 25 sene öncelerde tasavvur ve tahayyül bile edilemezdi. Yeni iletiÅŸim teknolojisi, sadece bizim toplumumuzda deÄŸil, bütün dünyada bir ‘yeni insan’heykeli yontuyor. Evet, ‘dijital çaÄŸ’ın yonttuÄŸu bu ‘yeni insan’ tipi, sadece kendisini düÅŸünen, yalnızlığının zindanına kapanmış, etrafına, hayata bakışı, kendi zannı, duygusu, arzusu, tahayyülü veya menfaatlerine göre ÅŸekillenen, hattâ kiÅŸiyi kendisine taptıran, hedefsiz- idealsiz bir ‘egoist/ modern insan’ tipi.. 

*** 

Bu vesileyle.. Bu günlerde günlük siyasetle daha bir meÅŸgul olanlara da bir hatırlatma.. Bu yeni insan tipini göz önünde bulundurmadan, geçmiÅŸteki nutuk kliÅŸeleriyle, bu ‘yeni nesiller’e hitab edebileceklerini sananlar, esaslı yanılabilirler. Unutulmasın ki, hele de 30 yaşın altında olan bu ‘yeni nesil’ler, önceki siyasî iktidarların uygulamalarını bilmiyorlar ve o dönemlere dair anlatılanlar bir masal gibi geliyor onlara.. Sadece bir taraf için deÄŸil, siyasî sahnedeki bütün taraflar için yeni bir durum bu.. Bu yeni nesiller de milyonlar halinde oy kullanacaklar.. Yani, ‘millî irade’nin ÅŸekilleniÅŸinde yeni etkenler devrede artık.. Hele de, bu yeni nesiller, ‘kendilerine ulaÅŸ(tırıl)an haberleri tahkik etmek sorumluluÄŸu’ndan habersiz iseler..   

***

Özellikle de anne-babalar, aile ve dost çevreleri, bu ‘yeni nesiller’in idrakine nasıl hitap edeceklerinin hesabını yapmak zorundadırlar.