Sosyal Medya

Güncel

Ahmet TaÅŸgetiren / Suriye-VarÅŸova

17-02-2019 06:34

Ahmet TaÅŸgetiren - KARAR


Ä°ki konu var; stratejik anlamda bakıldığında birbiri ile irtibatlı. Birisi Suriye’de gerçekleÅŸecek nihai durum, ikincisi de, Arap-Ä°srail-ABD ekseninde olan bitenlerin seyri.
 
ÖNCE SURÄ°YE
 
Suriye’deki ÅŸu anda var olan durum geçici. Bizim oradaki varlığımız da, oradaki rejimin konumu da, rejim dışındaki silahlı güçlerin statüsü de, Ä°ran’ın varlığı da, hatta Rusya’nın konumu da. Bizdeki Suriyeli mültecilerin konumu da benzeri bir geçiciliÄŸi yansıtıyor.
 
Bunların hepsi mevcut kaosa baÄŸlı, kaostan çıkılıp sistem yapılanması gerçekleÅŸtiÄŸinde bu geçiciliklerin tamamı yeni konuma girecekler.
 
Ne olacak?
 
Toprak bütünlüÄŸü içinde bir devlet olacak. O devletin yeni sistem yapılanmasına göre belirlenmiÅŸ bir yönetimi olacak. Türkiye gibi, Türkiye’nin Ankara’dan yönetilmesi gibi.
 
 
 
Suriye ortadan kalkmış deÄŸil. Hatta Rusya-Ä°ran desteÄŸinde ayakta duran Esed yönetimi (rejim) bile uluslar arası planda gayrı meÅŸru addedilmiyor.
 
Buna raÄŸmen Esed yönetimi, normal bir yönetim olmadığının ve süreç içinde bir yeniden yapılanma gerçekleÅŸeceÄŸinin farkında. Gücü olsa, farklı güçlerin Suriye’deki varlığına mani olur. 
 
O yeniden yapılanma nasıl gerçekleÅŸecek?
 
Anayasal yapıyı belirleme yolunda bir çalışma var. O çalışmayı yapacak kadronun temsil niteliÄŸi tartışılıyor. Ama nihayetinde böyle bir heyet oluÅŸacak ve Suriye’nin yeni siyasi yapısı ortaya çıkacak. Bunun kısa sürede gerçekleÅŸmeyeceÄŸi de anlaşılıyor.
 
Peki ne olacak?
 
- Bir kere yönetim Suriyelilerden oluÅŸacak. ‘Esed olur mu olmaz mı’ya Suriyeliler karar verecek.
 
- Ülkenin bir ordusu olacak. Åžu an mevcut olan ordu, bunun yanında ÅŸu andaki silahlı yapıların durumunun uyumu gerekiyor.
 
- PYD/YPG silahlı yapı olmaktan öte etnik bir varlık adına alan hakimiyeti mücadelesi de veriyor. Toprak bütünlüÄŸü içinde onun statüsü ne olacak?
 
- DiÄŸer tüm ülkelerin durumu, merkezi yönetimle yapacakları görüÅŸmelerle belirlenecek. Bu çerçevede Türkiye, güvenlik kaygısı ve mülteciler meselesi ile Suriye’deki yönetimle en geniÅŸ müzakereyi yapacak olan ülke. Kendisinin denetlediÄŸi güvenli bölge talebinde mi bulunur, yoksa Adana Mutabakatı çerçevesinde bir iliÅŸkide mi anlaşılır, bu da merkezi yönetimle müzakerelerle belirlenecek bir durum. Ä°ran ve Rusya’nın, ABD’nin konumunu da aslında Suriye yönetiminin tayin etmesi gerekiyor.
 
Bütün yollar anayasal yapı ve merkezi yönetim nasıl belirlenecek sorusuna çıkıyor.
 
VARÅžOVA’DAKÄ° ORTADOÄžU
 
Fehmi Koru’nun 15 Åžubat tarihli günlüÄŸünde “Körfez’de politika deÄŸiÅŸikliÄŸi.. Türkiye’yi ilgilendiren bir toplantı.. Ä°srail’in zaferi…” baÅŸlığı altında çok geniÅŸ bilgi ve deÄŸerlendirme var. ABD finansmanı ile yapılan Netanyahu’nun hazır bulunduÄŸu pek çok Arap ülkesinden üst düzey simaların katıldığı “VarÅŸova Güvenlik Toplantısı”ndan söz ediyorum.
 
O toplantıdan, Netanyahu’nun sızdırması ile Bahreyn dışiÅŸleri bakanı Khalid Al Khalifa’nın bir sözü yansıdı medyaya: “Bölgesel güvenlik için uzun yıllardır süren Filistin-Ä°srail ihtilafından çok daha tehlikeli olan Ä°ran’dır. Filistin-Ä°srail ihtilafının en önemli sorun olduÄŸunu konuÅŸarak büyüdük. Fakat sonraları daha büyük bir meydan okumanın varlığını fark ettik. Çok daha zehirli bir sorun olduÄŸunu, hatta bunun modern tarihin en zehirli sorunu olduÄŸunu fark ettik. Ä°slam Cumhuriyeti’nden, Ä°ran’dan gelen zehirli sorunu fark ettik.”
 
Filistin’i-Kudüs’ü ıskalayan, Hamas’ı, Ä°hvan’ı terör örgütü kapsamına alan ve Ä°ran’ı tıpkı Ä°srail gibi, tıpkı ABD gibi hedefe oturtan bir Arap yaklaşımı. Bu yeni deÄŸil. Bir süredir böyle bir eksen oluÅŸuyor OrtadoÄŸu’da. Mısır-Ä°srail-Suudi Arabistan ve Körfez ülkeleri...
 
Enteresan bir denklem bu.
 
Bir yanda yine OrtadoÄŸu’da Suriye kaosu var ve burada Türkiye-Ä°ran-Rusya ekseninin oluÅŸtuÄŸu gibi bir izlenim söz konusu. Öteki eksenin mimarisinde ABD’nin etkin rolü olduÄŸu muhakkak.
 
Ne oluyor? 
 
Biliyoruz ki Körfez’den yapılan çıkış, Ä°ran’la sınırlı deÄŸil.
 
Ä°ran, Åžiilik tahkimatı ile yine de kendine özgü bir alan hakimiyeti oluÅŸturuyor.
 
Bir süredir baÅŸlayıp da VarÅŸova’da yeni boyutlar kazanan oluÅŸum ise, Sünni dünyada bir ABD-Ä°srail kumpasının oluÅŸtuÄŸunu gösteriyor. Bu bir satranç hamlesi ve bizim OrtadoÄŸu hamlelerimizle de birebir ilgili. Bu hamleyi nasıl okumalı, nasıl karşı hamlede bulunmalı? Zor bir soru.

Etiketler :

Henüz yorum yapılmamış.

* İşaretli tüm alanları doldurunuz.