Hallere yapılan baskında fiyatı yüzde 800 artıran da bulunmuş. Merak ettim, hangi il, hani üründe olmuş?

Hallere yapılan baskında fiyatı yüzde 800 artıran da bulunmuÅŸ. Merak ettim, hangi il, hani üründe olmuÅŸ? En çok da bunu yapan nasıl bir insan evladı?

Dün sabah itibariyle belediyelerin tanzim satışları baÅŸladı. Domates, patates, soÄŸan, sivribiber, çarliston biber, salatalık ve patlıcan ile baÅŸlayan tanzim satışlarda fiyatların market fiyatlarının yaklaşık yüzde 40-50 altında olduÄŸu görüldü. Fiyatlar yaklaşık yarı yarıya tıraÅŸlandı. 

– Ä°stanbul’da 50 ayrı yerde, Ankara’da 30 ayrı yerde tanzim satışı olacak. DiÄŸer illere de yaygınlaÅŸtırılacak. Bu kadar az satış yeri ile market ve diÄŸer satış yerleri ile rekabet etmek ve oradaki yüksek fiyatları aÅŸağı çekmek mümkün mü diye düÅŸünülebilir. Elbette mümkün.

– Bir kere karşılıklı fiyatları körükleyen iki ayrı piyasayı dizginleyecek yeni bir yapı geldi sistemin içine. Bundan sonra yarış ve rekabette tanzim satışları yol gösterici olacak. Market veya çoÄŸu yerde semt pazarlarının fiyatlarını yüksek bulanlar tanzim satışlara yönelecek. Tüketici artık birbirine benzeyen iki sisteme mahkum deÄŸil.

PAZARLAR Ä°LE MARKET FARKI KAPANDI

– Semt pazarları ile marketlerin benzerliÄŸi normalde yok. Çünkü semt pazarlarının kirası, sabit giderleri, yüzde 100 kayıtlı çalışması, istihdamın kayıtlı olması ve vergisi yok. Bu açıdan marketlerle semt pazarları arasında ciddi maliyet farkı var ve ciddi fiyat farkının da olması gerekir.

– Ama son dönemde bu fark kapandı. Semt pazarları da modern ve lüks satış yerleri olan marketlerin fiyatına yaklaÅŸtı.

– Marketler ile semt pazarları arasında bir benzerlik de her iki perakende satış sisteminin meyve sebze teminini hallerden yapıyor olmasında. Tanzim satışların ise doÄŸrudan üreticiden temin etme imkanı var. Ä°ki sistemden de farkı ve temel avantajı burada. Daha düÅŸük fiyattan satabilmesinin nedeni de bu.

– Fiyatları dengeledikten sonra tanzim satışlar fonksiyonunu biter. Bu aÅŸamada kademeli ÅŸekilde sona erdirilmesi, ticaretin normal iÅŸleyiÅŸine bırakılması normaldir. Ancak denge ne zaman ve nasıl kurulacak, bunu biraz da yol boyunca göreceÄŸiz.

KALICI ÇÖZÜM ÜRETÄ°MÄ° ARTIRMAKTIR

– Dengeyi kurmanın en iyi yolu üretimin artırılmasından geçiyor. Üretim artışı anlamında seracılığa verilen teÅŸvikler tam da yerindedir. Çünkü gıdada en önemli sorun sebzededir. TÜÄ°K rakamlarına göre son 10 yılda tarım üretici fiyatı yüzde 120 artmasına karşılık, sebze fiyatlarının yüzde 274 yükselmesinde üretimdeki zayıflık da etkilidir, sebzenin ithalatının zor olması da.

– Bunu bilen ticaret kesiminin kar marjını artırması da bundandır. Üretim açığı olmamalı ki, ticari tarafta spekülasyonla manipülasyonla fiyatlar inanılmaz düzeylere yükseltilmesin.

– Seracılığa sadece uygun koÅŸullu kredi vermek de yetmeyebilir. Yol gösterici olunmalıdır. Bunun için baÅŸta organize seracılık bölgeleri oluÅŸturulmalıdır.Seracılıkta en önemli maliyet unsuru ısıtmadır. Bu ısıtmanın da jeotermal sularla yapılması en uygunudur.

YÜZDE 800 KAR MARJI OLAN TÄ°CARET YOK

– Sonra, üreticilerin örgütlenmesi, etkili pazarlama ve dağıtım kanalının kurulması, perakende tarafının mevzuatının çıkarılması yoluna gidilmedir.

– Hafta sonu Ticaret Bakanlığı’nın 5 ilde hallere eÅŸ zamanlı yaptığı baskınlarda 88 ÅŸirkete ceza kesildiÄŸi haberleri vardı. En çok da fiyatı 8 kat artıran kim ise hangi ÅŸirket ise onu merak ettim. Hangi ÅŸehirde hangi üründe ve bunu nasıl yapıyor. Böyle bir ticareti daha dünya keÅŸfedemedi.