'Ruanda soykırımında Fransa'nın yalanları ortaya çıktı'

Fransa'nın, Ruanda'da 6 Nisan 1994'te Tutsilere karşı baÅŸlatılan ve yaklaşık 800 bin kiÅŸinin öldüÄŸü soykırımın asıl sorumlularını gizlediÄŸi öne sürüldü.

Fransız Mediapart internet sitesi, yayımladığı "Ruanda soykırımı: Fransa'nın yalanları ortaya çıktı" baÅŸlıklı, Fransız Dış Ä°stihbarat Birimi DGSE'ye ait bir belgeye dayandırdığı haberinde, Fransa'nın, Hutu milislerin yaklaşık 800 bin Tutsi'yi öldürdüÄŸü Ruanda soykırımının asıl sorumlularını gizlediÄŸini yazdı.

Haberde, Fransa, Ruanda soykırım öncesinde, sırasında ve sonrasında Hutularla uzlaÅŸma ve iÅŸbirliÄŸi yapmakla suçlandı.

Ruanda'da 6 Nisan 1994'te Hutuların Tutsilere karşı soykırım baÅŸlatmasına raÄŸmen Fransa'nın soykırımdan Hutuları deÄŸil, sürgündeki Tutsilerin 1987'de kurduÄŸu Ruanda Yurtsever Cephesini (RPF) sorumlu tuttuÄŸunun altı çizilirken, dönemin Fransa CumhurbaÅŸkanı François Mitterand'ın danışmanı Bruno Delaye'in Elysee Sarayı için yazdığı bir notta "Saldırıyı gerçekleÅŸtiren RPF." ÅŸeklindeki ifadesine de yer verildi.

26 Nisan'da dönemin Fransa Genel Kurmay BaÅŸkanı Christian Quesnot'nun da soykırımı baÅŸlatanların Hutular deÄŸil RPF'nin olduÄŸunu yazdığı bir belgenin varlığına dikkat çekildi.

Dönemin Fransa'nın Kigali Büyükelçisi Jean-Michel Marlaud'ın da Quesnot'nun yazdığı notu doÄŸrular ifadeler kullandığına vurgu yapılırken, DGSE'nin belgesinde de soykırımı baÅŸlatanların Hutular olduÄŸunun açıkça yer almasına raÄŸmen Fransa'nın soykırımın sorumlularıyla iÅŸ birliÄŸi ve uzlaÅŸma yaptığının altı çizildi.

Devletin de bu belgeden haberdar olduÄŸu belirtildi.

Söz konusu belgede, Hutulardan olan Ruanda Savunma Bakanlığının eski özel kalem müdürü Theoneste Bagasora ve Ruanda eski GenelKurmay BaÅŸkanı Laurent Serubuga'nın soykırımı baÅŸlatan isimler olduÄŸu bilgisinin yazdığı kaydedildi.

DGSE'nin, soykırımı Hutuların baÅŸlattığına dair birkaç kez devletin üst yöneticilerini uyardığı ancak dikkate alınmadığına dikkat çekildi.

DGSE'nin, Tutsilere karşı etnik temizliÄŸin Ruanda devletine yakın kiÅŸiler tarafından yapıldığı konusunda Fransa'ya bilgi verdiÄŸi, Belçika istihbaratının, 12 Nisan 1994'te Hutu olan Bagosora'nın Ruanda Devlet BaÅŸkanı Juvenal Habyarimana'yı taşıyan uçağın düÅŸürülmesinden sorumlu olduÄŸu yönündeki açıklamasının da DGSE'nin bilgilerini doÄŸruladığı kaydedildi.

Dönemin Ruanda Merkez Bankası BaÅŸkanı Jean Birara'nın da soykırımı baÅŸlatan ismin Bagasora olduÄŸu yönündeki açıklamalarına yer verildi.

Paris Savcılığının Eylül 2017'de BNP Paribas Bankası'nın Ruanda soykırımındaki rolünü araÅŸtırmak için soruÅŸturma baÅŸlattığı hatırlatılırken, bankanın Ruanda'da soykırım iÅŸleyenlere yasa dışı silah temininin finansmanında rol almakla suçlandığı belirtildi.

Bankanın BirleÅŸmiÅŸ Milletler'in ambargosuna raÄŸmen soykırımı yapanlara 80 ton silah temin edildiÄŸi ileri sürüldü.

Soykırımı baÅŸlatan isimlerden biri olduÄŸu belirtilen Bagosora'nın 2005'te bir mahkemeye verdiÄŸi ifadede bu silahların banka tarafından temin edildiÄŸini itiraf ettiÄŸi ve silahların temininde dönemin Güney Afrika BaÅŸbakan sekreteri Petrus Willem Ehlers'un rol oynadığı kaydedildi.

NE OLMUÅžTU?

Ruanda'da 1994'te Hutular, dönemin Devlet BaÅŸkanı Habyarimana'nın uçağının düÅŸmesinden sorumlu tuttukları Tutsilere karşı soykırım baÅŸlatmıştı. Ülkede 100 gün süren katliamda 800 binden fazla Tutsi hayatını kaybetmiÅŸti.

Fransa, soykırımı yapan Hutu hükümetinin uzun süre destekçisi olduÄŸu için uluslararası kamuoyunda ve ülke içinde eleÅŸtiriliyordu.

Fransa'nın eski CumhurbaÅŸkanı François Mitterrand, Le Figaro gazetesine 1998'de verdiÄŸi mülakatta, "O ülkelerde bir soykırım yaÅŸanması o kadar da önemli bir ÅŸey deÄŸil." demiÅŸti.

Ruanda soykırımı dönemine dair arÅŸivler üzerindeki "devlet sırrı" yasağının kaldırılmasına raÄŸmen, Mitterrand tarafından ikinci bir yasağın konulduÄŸu ve bu nedenle arÅŸivlere eriÅŸilemediÄŸi belirtiliyor.

Fransa Anayasa Mahkemesi, Eylül 2017'de Ruanda soykırımı hakkında çalışmalar yapan bir araÅŸtırmacının, soykırım dönemine iliÅŸkin cumhurbaÅŸkanlığı arÅŸivlerine eriÅŸim talebini reddetmiÅŸti.