Abdullah Gül sessizliğini bozdu: Çok tehlikeli bir ateşi körüklüyorlar

'22. Avrasya Ekonomi Zirvesi'nde konuÅŸan 11'inci CumhurbaÅŸkanı Abdullah Gül, "Popülizm, en çok demokrasinin temel niteliklerini hedef alıyor, onu çürütüyor. Adaletin, tarafsız ve bağımsız bir ÅŸekilde dağıtılmasını, kamudaki ÅŸeffaflığı, hesap verebilirliÄŸi, hür basını; bütün bunları hedef alıyorlar. Bütün bunlar, popülizmin ilerlediÄŸi ülkelerde geriliyor. Bunları her kıtada görebiliyoruz" dedi.

Eski Cumhurbaşkanları Avrasya Zirvesi'nde buluştu

11'inci CumhurbaÅŸkanı Gül, Marmara Grubu Vakfı tarafından düzenlenen "22. Avrasya Ekonomi Zirvesi"ne katıldı. Yenibosna'da bir otelde düzenlenen zirvenin ikinci gününde, 'Popülizm' konusunun ele alındığı 'Bilge Adamlar Oturumu'nda Gül'ün yanı sıra Arnavutluk, Slovenya, Romanya, Hırvatistan, Letonya, Moldova eski CumhurbaÅŸkanları da konuÅŸmacı olarak yer aldı.

KonuÅŸmasında popülizmin bütün dünyada güncel olduÄŸu kadar, kaygı veren bir konu olduÄŸunu belirten Abdullah Gül, popülizmin geliÅŸirken sadece liberal demokrasiyi geriletmediÄŸini, aynı zamanda demokrasinin temel ilkelerini ve niteliklerini de çok zayıflattığını söyledi.

"Popülizm bütün bütün dünyada esmeye baÅŸladı"

"SoÄŸuk SavaÅŸ" döneminin sona ermesinin ardından demokrasi ve özgürlüklerin çok geniÅŸ bir alanda yayılmaya baÅŸladığını, temel hak ve özgürlüklerde daha fazla insanın yararlanmaya baÅŸladığını vurgulayan Gül, 21. yüzyılın ikinci on yılında iÅŸlerin geri gitmeye baÅŸladığını ifade etti. Popülist hareketlerin dünyanın birçok yerinde yükselmeye baÅŸladığını, ilk olarak Latin Amerika'da estiÄŸini anlatan Gül, "Son 10 yılda özellikle Avrupa'da ve bugünkü Amerikan yönetiminin ve baÅŸkanının seçim kampanyasıyla baÅŸlayan söylemleri ve ÅŸimdiki yönetim tarzıyla bütün dünyada esmeye baÅŸladı. Bu çok kaygı verici. Özellikle dünyanın önemli ülkelerinin bu tip politikaları tercih etmeye baÅŸlamalarının neticeleri muhakkak ki vardır" diye konuÅŸtu

"Ä°ktidardakiler popülizm yaparsa çok tehlikeli olur"

Tarihin en kötü popülizminin 2. Dünya Harbinden önce yaÅŸandığını ve bunun çok büyük acılara yol açtığını anımsatan Gül, ÅŸunları söyledi:

Bugün gördüÄŸümüz popülizm, otoriter yönetim ÅŸeklinde ortaya çıkıyor. Hepsinin ortak özelliÄŸi büyük hayal kırıklığı çeken toplumları ve halkları, öfkelerini, onların hissiyatlarını bilinçli bir ÅŸekilde hedef alarak, onların zafiyetlerini istismar etmeye baÅŸladı. Popülist tarzlar, muhalefetteyken söylem seviyesinde kalır. Tabii çok yıkıcı olur. Bir taraftan kitlelerin hissiyatını ateÅŸlediÄŸi için bir ÅŸekilde eÄŸitmiÅŸ oluyor. Ama iktidardakiler popülizm yaparsa çok daha tehlikeli olur. Çünkü söylemle uygulama birleÅŸtiÄŸi anda bunun neticeleri gerçekten büyük sıkıntılar getirir ve toplumlara çok büyük zararlar verir. Kısa vadede popülizm netice getirebiliyor. Popülist liderler, popülizmi kendisine yöntem kılan siyasi akımlar; uzun vadede herkesle birlikte kaybediyorlar. Popülizmin sürdürülebilirliÄŸi söz konusu deÄŸil. Popülist olanlar, halka sadece balık verirler ancak 'balık nasıl tutulur' öÄŸretmezler. Bir gün balık bittiÄŸinde de o zaman felaketler ortaya çıkar.

"Çok tehlikeli bir ateÅŸi körüklüyorlar"

"Popülizm, en çok demokrasinin temel niteliklerini hedef alıyor, onu çürütüyor" diyen Gül, "Adaletin, tarafsız ve bağımsız bir ÅŸekilde dağıtılmasını, kamudaki ÅŸeffaflığı, hesap verebilirliÄŸi, hür basını; bütün bunları hedef alıyorlar. Bütün bunlar, popülizmin ilerlediÄŸi ülkelerde geriliyor. Bunları her kıtada görebiliyoruz. Bunlar temel hak ve özgürlükleri kısıtladığı için; yabancı düÅŸmanlığını göçmenlere karşı düÅŸmanlık, bazı ülkelerde islamofobi, antisemitizm gibi bunları kullanarak sözüm ona çoÄŸunluÄŸun hissiyatına hitap ediyor. Ama çok tehlikeli bir ateÅŸi körüklüyorlar" ifadelerini kullandı.

Ekonomi ve dış politika popüzlizm üzerine

Ekonomik popülizme deÄŸinen Gül, bunun en güzel örneÄŸinin bugün Venezuela'da görüldüÄŸünü anlattı. Gül, "Dünyanın en büyük petrol, gaz ve altın rezervlerine sahip olan bir ülkenin halkı bugün ne kadar acı çekiyor; bütün ülkelerin adeta oyuncağı haline gelmiÅŸ. Halbuki böyle bir ülke, dünyanın en müreffeh ülkelerinden birisi olabilirdi. 'Good goverments' dediÄŸimiz, sistemin güzel unsurlarını; hukuk, kuvvetler ayrılığı, ÅŸeffaflık, hesap verilebilirlik, bütün bunlar uygulanmış olsaydı böyle bir kaynağı olan ülke bugün en zengin, en mutlu ülke olabilirdi" dedi.

"Bu akıl almaz bir durum"

Popülizmin dış politikada da ülkelerin milli çıkarlarının telafisi mümkün olmayacak sonuçlara yol açtığına dikkat eken Gül, ÅŸunları söyledi:

Popülizm, diplomasinin geleneklerini, dilini hep küçük görür ve onları ihmal eder. Ama hamasi sözler, retorik, dış politikada o kadar tehlikeli ki, sonunda onun esiri haline gelirsiniz ve istemeye istemeye yanlışlara sürüklenirsiniz. Hele hele bunu dünyanın büyük ülkeleri yapmaya kalkarsa dünyaya barış deÄŸil, felaket ve güvensizlik getirir. Amerika BirleÅŸik Devletleri'nde BaÅŸkanı'nın seçim kampanyasında yaptığı ÅŸeyler geçici zannediliyordu. Ama bugün koskoca bir devlet, en hassas konular 'Twitter' üzerinden yapılabiliyorsa bu akıl almaz bir durum. Bunun öngörülemez neticeleri her zaman çıkabilir. Amerika BirleÅŸik Devletleri bir taraftan kendi deÄŸerlerini çürütürken bir taraftan da en büyük müttefiki Avrupa'yı, demokrasileri zayıflatıyor. Ä°ngiltere'nin AB'den çıkışı 'Brexit; referandum kararının alınışı da süreci de ÅŸöyle bir hatırlarsanız popülist hareketlerin neye mal olduÄŸunu, koskoca bir devleti aciz hale getirdiÄŸini hep beraber görürüz.

Bütün kusurlarına raÄŸmen demokrasinin mükemmelleÅŸtirilmesi gerektiÄŸinin altını çizen Abdullah Gül, "Gelirlerdeki adaletsizlikleri gidermek lazım. Bunu gidermenin yolu hiçbir zaman popülizm deÄŸil, demokratik deÄŸerleri, insan haklarını, hukukun üstünlüÄŸü gibi temel evrensel kriterleri her ülkede güçlendirmekten geçer." dedi.

Marmara Grubu Vakfı Genel BaÅŸkanı Akkan Suver'in moderatörlüÄŸünde gerçekleÅŸen 'Popülizm' konulu oturumda Abdullah Gül'ün yanı sıra konuÅŸan diÄŸer katılımcıların isimleri ise ÅŸu ÅŸekilde:

11. CumhurbaÅŸkanı Abdullah Gül, Makedonya CumhurbaÅŸkanı Gjorge Ivanov, eski Arnavutluk CumhurbaÅŸkanı Bujar Nishani, eski Slovenya CumhurbaÅŸkanı Danilo Turk, eski Romanya CumhurbaÅŸkanı Emil Constantinescu, eski Hırvatistan CumhurbaÅŸkanları Ivo Josipovıc ve Stjpan Mesıc, eski Letonya CumhurbaÅŸkanı Valdis Zatlers ve eski Moldova CumhurbaÅŸkanı Lucınschı.

KonuÅŸmaların ardından liderler günün anısına aile fotoÄŸrafı çektirdi.