'Ülkede ABD'ye karşı ayaklanma yaşanabilir'

ABD BaÅŸkanı Donald Trump, pazar günü Amerikan CBS televizyonundaki mülakatı sırasında ABD'nin Irak'taki Aynü'l Esed Üssü'ne çok para harcadığını belirterek, "Irak'taki üssü tutmak istememin nedenlerinden biri Ä°ran'ı biraz izlemek istiyorum, çünkü Ä°ran gerçek bir sorun." demiÅŸti. Trump'ın bu açıklamaları, Washington yönetimin 2011 sonunda çekildiÄŸi Irak'ta askeri varlığını yeniden artırmak istediÄŸi iddialarını güçlendirdi.

ABD BaÅŸkanı'nın sözleri, Irak'ta özellikle Ä°ran'a yakın Åžii grupların tepkisi çekti.

Irak meclisinde Ä°ran'a yakın Åžii gruplarla Mukteda es-Sadr'a baÄŸlı Sairun Koalisyonu, ABD ile Irak arasındaki güvenlik anlaÅŸmasının sonlandırılması ve ABD askerlerinin ülkeden çıkarılması için karar aldırmaya çalışıyor. Mecliste mart ayında baÅŸlayacak oturumlarda bu konunun ana gündem maddeleri arasında yer alacağı ifade ediliyor.

ABD'YE TEPKÄ°

Ä°ran'a yakın Åžii siyasi ve milis güç liderlerinden son günlerde ABD'nin Irak'taki askeri varlığıyla ilgili açıklamaların da ardı arkası kesilmedi.

Haşdi Şabi komutanlarından ve meclisteki Bina Koalisyonu lideri Hadi el-Amiri, ABD'nin Irak'taki askeri varlığını "meydan okuma" olarak nitelendirdi.

Åžii lider, Irak topraklarının baÅŸka ülkeye saldırı amaçlı kullanılmasına izin vermeyeceklerini belirterek, "Irak, Suudi Arabistan dahil baÅŸka hiçbir ülkeye karşı saldırı yeri olamaz. Anayasa, yabancı askeri varlığı reddediyor." dedi.

Meclisin bir diÄŸer büyük grubu Reform ve Ä°mar Koalisyonu'nun lideri Ammar el-Hekim de Ä°ran'ı savunarak, "Topraklarımızın komÅŸu ülkelerden intikam alınması için kullanılması tutumu ulusal çıkar ve güvenliÄŸimizi hedef almaktır." açıklaması yaptı.

Ä°ran'a yakın Åžii milis gücü Asayib Ehlilhak Hareketi lideri Kays el-Hazeli de ABD askerlerine karşı koymaya hazır olduklarını belirtti. Hazeli, yerel medyaya yaptığı açıklamada, "ABD askerlerini karanlık bir gecede ülkemizden çıkarabiliriz." ifadelerini kullandı.

Irak'ta Åžiilerin en büyük dini mercii Ayetullah Ali es-Sistani de Trump'ın açıklamalarına karşı, "BaÅŸka ülkelere zarar verme noktası olmayı kabul etmeyiz." yanıtı verdi.

SÄ°LAHLI ÇATIÅžMA VE HALK AYAKLANMASI UYARISI

Trump'ın sözlerinin tepkiye yol açtığı Irak'ta Ä°ran yanlısı HaÅŸdi Åžabi milis gruplarının ileride Amerikan askerleriyle çatışmaya girebileceÄŸi endiÅŸesi hakim.

Iraklı güvenlik uzmanları, ABD'nin ülkedeki varlığına karşı halk ayaklanması ve silahlı çatışma uyarısı yapıyor.

AA muhabirine konuÅŸan güvenlik ve terör uzmanı Dr. Emir es-Saadi, "Irak BaÅŸbakanı Adil Abdulmehdi'nin ABD güçlerinin ülkeden çıkarılması için yasa çıkarmasına ihtiyacı yok. Ä°ki ülke arasında uzun vadeli güvenlik anlaÅŸması bulunuyor. ABD'nin buradaki askeri varlığı da buna dayanıyor. Abdulmehdi, ABD yönetimiyle bu anlaÅŸmayı iptal edebilir." dedi.

ABD'nin Orta DoÄŸu'da stratejik çıkarlarının bulunduÄŸuna dikkati çeken Saadi, Irak'taki siyasi grupların Abdulmehdi'ye söz konusu anlaÅŸmanın iptali için baskı yapması ve destek çıkması gerektiÄŸi görüÅŸünü paylaÅŸtı.

Trump'ın Enbar'daki Aynü'l Esed Askeri Üssü'ne ziyaretiyle bu anlaÅŸmayı ihlal ettiÄŸini savunan Saadi, "ABD anlaÅŸmaya uymazsa Åžii silahlı gruplar ve halk ABD'ye karşı ayaklanabilir. Silahlı ayaklanmanın yanı sıra halk kitleleri, sokak gösterileri yaparak, YeÅŸil Bölge'yi basabilir. Irak'ta ABD'ye karşı silahlı direniÅŸin yeniden ortaya çıkması onlara 2011 öncesi dönemi yaÅŸatabilir." deÄŸerlendirmesi yaptı.

Iraklı bir diÄŸer güvenlik uzmanı Munaf Musevi de ABD güçlerinin terör örgütü IŞİD saldırılarının ardından Irak yönetiminin talebi üzerine ülkeye geldiÄŸini hatırlatarak, BaÄŸdat yönetiminin silahlı çatışmaya izin vermeden diplomatik yollarla Irak'taki ABD askeri varlığını sona erdirme yöntemini denemesi gerektiÄŸini söyledi.

"Irak, yeni bir silahlı çatışma ortamını kaldıramaz." uyarısında bulunan Musevi, ülkede terörden zarar gören bölgelerin yeniden imarıyla ekonomik ve diÄŸer alanlarda kalkınma sürecinin baÅŸlaması gerektiÄŸini kaydetti.

Musevi, "Irak hükümetinin yeni bir silahlı çatışma dönemine girmeyi seçeceÄŸini düÅŸünmüyorum ama bunun yaÅŸanma ihtimali de göz ardı edilemez." dedi.

"ABD ASKERLERÄ° YA ÇIKACAK YA ÇIKACAK"

Åžii lider Mukteda es-Sadr'a baÄŸlı Sairun Koalisyonu Milletvekili ve meclisteki Reform ve Ä°mar Koalisyonu Meclis Grup BaÅŸkanı Sabah Saadi, Irak'ın egemen bir ülke olduÄŸunu ve hiç kimsenin dayatmada bulanamayacağını ifade etti.

Milletvekili Saadi, "ABD askerleri meclisten çıkacak yasayla ülkeyi terk edecekler. Bunlar (ABD askerleri) Irak'tan ya çıkacak ya çıkacak." diye konuÅŸtu.

Irak Stratejik Uzmanlar Merkezi BaÅŸkanı Sabah Zengene ise ABD'nin Irak ve bölgedeki askeri varlığını "provokasyon" olarak nitelendirdi. Zengene, ÅŸunları söyledi:

"ABD, bölgedeki hesaplaÅŸma ve planlarını bitirmediÄŸini düÅŸünerek Irak'ta yeniden güçlenmek istiyor. ABD, Irak'ta Ä°ran'a yakın HaÅŸdi Åžabi gruplarının direniÅŸiyle karşılaÅŸabilir. ABD askerleri Musul'da HaÅŸdi Åžabi güçlerinin yanından geçerek onları kışkırtmak istedi. Bugün, Irak'ta herhangi bir sorun yok. ABD, yeniden gelerek hem sorun yaratmak hem de sorunlara çözüm bulan aktör olmak imajı vermek istiyor."

ABD güçlerinin ülkeden çıkarılmasıyla ilgili meclisten çıkacak kararı hükümetin de desteklemek zorunda kalacağını dile getiren Zengene, "Hükümet, meclisten çıkacak karara uymazsa Irak'ta yeni bir kriz ortaya çıkar ve ülke kara bir güne uyanır." deÄŸerledirmesinde bulundu.

Åžii lider Ammar el-Hekim'e baÄŸlı Irak Meclisi'ndeki Ulusal Hikmet Grubu Milletvekili Hasan Hilati de Irak'ta yabancı askeri varlığını kabul etmediklerini ve ABD'nin Irak topraklarını "baÅŸka ülkeyle hesaplarını görme yeri" olarak kullanmasına izin vermeyeceklerini belirtti.

Irak ve ABD arasındaki askeri iliÅŸkilerin "stratejik güvenlik anlaÅŸması"na göre belirlendiÄŸini aktaran Hilati, buna göre ABD'nin Irak'ta askeri üs inÅŸa etme hakkının bulunmadığını söyledi. IŞİD'in yenilmesi sonrası ABD güçlerinin buralardan çekilme takviminin olması gerektiÄŸini belirten Hilati, ABD askeri varlığının sonlandırılması için meclisten karar çıkaracaklarını vurguladı.

Iraklı hukuk uzmanı Tarık Harp ise ABD'nin Irak'taki askeri varlığının hukuken iki ülke arasında 2008 yılında imzalanan güvenlik anlaÅŸmasına baÄŸlı olmadığını söyledi.

"BaÄŸdat ve Washington arasında 2008'de imzalanan güvenlik anlaÅŸması hukuken ABD'nin Irak'tan 2011 yılında çekilmesiyle sona erdi." diyen Harp, ABD'nin ÅŸu anki askeri varlığının IŞİD'e karşı oluÅŸturulan koalisyonun kurulmasından kaynaklandığını ifade etti.

Tarık Harp, ABD'li güçlerin Irak'tan çıkarılması için BaÄŸdat'ın söz konusu koalisyondan çekilmesi gerektiÄŸini savundu.

ABD'NÄ°N IRAK'TAKÄ° ASKERÄ° VARLIÄžI

ABD, 2003 yılında iÅŸgal ettiÄŸi Irak'ta yaklaşık 166 bin askeriyle Aralık 2011'e kadar varlık göstermiÅŸ, bu tarihten sonra eski BaÅŸkan Barack Obama'nın talimatı üzerine tüm askerlerini Irak'tan çekmiÅŸti.

Ancak terör örgütü IŞİD'in 10 Haziran 2014'te ortaya çıkmasından sonra dönemin Irak BaÅŸbakanı Nuri el-Maliki'nin çaÄŸrısı üzerine ABD yeniden askerlerini Irak'a göndermiÅŸti.

ABD DışiÅŸleri Bakanlığının yayımladığı son verilere göre, iki ülke arasında 2014 yılında imzalanan askeri stratejik anlaÅŸma uyarınca Irak'ta 5 bine yakın ABD askeri bulunuyor.