Küresel ısınma okyanusların rengini değiştirdi

ABD'deki MIT Üniversitesi'nde çalışan Stephanie Dutkiewicz, "DeÄŸiÅŸikliÄŸin çıplak gözle ayırt edilmesi mümkün olmayabilir, zira tüm okyanus aynı görünüyor gibi gelecektir. Ancak dönence altlarında mavi, ekvator ve buzullarda ise yeÅŸil lekelenmeler görülüyor. DiÄŸer taraftan, okyanus rengindeki en ufak deÄŸiÅŸiklikler besin zincirinde büyük etkilere neden olacaktır" dedi.

Su depolarında, göllerde ve deniz sularında yaÅŸayabilen kahverengi ve mavi-yeÅŸil alglerin sayısı giderek artıyor. Siyanobakterileri ve kahverengi alglerin sayısındaki aşırı artış, su yüzeyinde geniÅŸ çaplı lekelere yol açıyor. Üstelik bu tekhücrelilerin yaÅŸam alanlarını temizlemek üzere salgıladıkları toksinler, insan ve hayvanların saÄŸlığı üzerinde büyük bir tehdit oluÅŸturabilir.

Ä°klim deÄŸiÅŸikliÄŸi ve özellikle de deniz sıcaklığının artmasının, alglerin çoÄŸalmasına katkı saÄŸladığına inanılıyor. Henüz bu beneklerin tüm iklimsel etkileri bilinmese de, ilk belirtiler Amerika BirleÅŸik Devletleri kıyılarında kitlesel balık ve kuÅŸ ölümleri yaÅŸanmasıyla görüldü. Ölümlerin nedeninin fitoplanktonlar tarafından salgılanan ‘zombi asidi' ile zehirlenmeleri olduÄŸu düÅŸünülüyor.

Dutkiewicz ve ekibi ise daha küresel bir sorun üzerinde duruyorlar: Bu alg çoÄŸalmalarının okyanus sularının rengine etkisi ne olacak? GüneÅŸ ışıkları okyanusun derinliklerine nasıl ulaÅŸacak ve diÄŸer bir tekhücreli türü olan fitoplanktonlar nasıl beslenecek?

Ekip, bu soruların yanıtını bulabilmek adına bir okyanus modeli tasarladı. Model, okyanusun optik özelliklerini ve biyosferin etkisini birebir yansıtıyor. Bu sayede bilim insanları, iklim uydularının yardımıyla sudaki klorofil yoÄŸunluÄŸunu gösteren monitörlerden okyanusların durumunu izleyebilecekler.

Bilim insanları tipik okyanus renginin ana bileÅŸenlerinden birisinin, ekvator ve tropik bölgelerde yeÅŸilimsi bir açık mavinin gözlemlenmesi olduÄŸunu açıklıyor. Dutkiewicz'e göre bu renk farklılıklarının sebebi, fitoplanktonların farklı enlemlerde büyük deÄŸiÅŸiklikler gösterebilmeleridir.

Sıcaklığın yükselmesi, besin deÄŸeri yüksek maddelerin içeri yahut dışarı akması, okyanus akıntılarının yön deÄŸiÅŸtirmesi ve diÄŸer iklim deÄŸiÅŸiklikleri; tür çeÅŸitliliÄŸini ve alg yoÄŸunluÄŸunu doÄŸrudan etkileyebilir. DoÄŸal olarak bu da suyun klorofil yoÄŸunluÄŸunu ve rengini deÄŸiÅŸtirebilir.

Bu geliÅŸmelerden yola çıkarak, bilim insanları gelecek 100 yılda okyanusların renginin nasıl deÄŸiÅŸebileceÄŸini öngörmeye çalışıyor. Hesaplamalara göre, 2100 yılına gelindiÄŸinde okyanusların yarıdan fazlasının rengi deÄŸiÅŸmiÅŸ olacak. Bunun ekosisteme etkisinin ise korkunç olacağı düÅŸünülüyor.

Genel olarak tüm deÄŸiÅŸiklikler okyanusun daha yoÄŸun ve daha açık renk olacağına iÅŸaret ediyor. Tropik iklimlerdeki besin ve alg sayısı giderek azalacak, su daha bulanık hale gelecek, ekvator ve buzullardaki fitoplankton sayısı artacak.

'ŞİMDÄ°DEN OKYANUSLARDA GÖZLEMLENEBÄ°LDÄ°'

Dutkiewicz, bu deÄŸiÅŸikliklerin ÅŸimdiden okyanuslarda gözlemlenebildiÄŸini açıkladı. Bu durum tüm ekibi oldukça ÅŸaşırttı zira okyanus ekosistemindeki ilk deÄŸiÅŸikliklerin bu yüzyılın ikinci yarısından evvel yaÅŸanacağını tahmin edemezlerdi.

AraÅŸtırmacıların tropikal ve ekvatoral bölgelerdeki okyanus sularının renklerindeki deÄŸiÅŸikliÄŸi izlemesinin, deÄŸiÅŸikliklerinin hızının ve okyanus ekosistemine etkilerinin hesaplanmasına yardımcı olacağını umuluyor.