Sosyal Medya

Kürsü

Abdullah Yıldız- Aile Merkezli Toplum

05-02-2019 06:42

Abdullah Yıldız- Yeni Akit


Ä°slâm’ın insan hayatını üzerine bina etmeyi amaçladığı ana ilkelerin baÅŸlıcaları Ä°sra suresinin 22-40. âyetlerinde ortaya konulur. Bunlar, risaletin Mekke dönemi sona erip Medine döneminin baÅŸlayacağı sıralarda Rasûlüllah (s.a) tarafından ilan edilen davetin manifestosu niteliÄŸindedir. Ä°slâm toplumu ve devleti bu ahlâkî, kültürel, ekonomik, hukukî ilkeler üzerine kurulur. Bazı âlimler Ä°sra/22-40. âyetlerde sıralanan bu ilkeleri “12 Emir” olarak isimlendirirler. Biz de “Kur’ân Edebi: On Ä°ki Emir” kitabımızda bu konuyu geniÅŸçe inceledik (Pınar Yayınları). Bugün Ä°sra/22-25. âyetlerde yer alan iki ana ilkeyi görelim:
 
“22. Allah’tan baÅŸka ilâh tanıma; sonra kınanmış ve yalnızlığa terkedilmiÅŸ olarak kalırsın. 23. Rabbin sadece kendisine kulluk etmenizi ve ana babanıza iyi davranmanızı emretti. Onlardan biri veya ikisi senin yanında yaÅŸlanırsa onlara ‘öf’ bile deme! Onları azarlama! Ä°kisine de gönül alıcı güzel sözler söyle. 24. Onlara merhametle ve alçakgönüllülükle kol kanat ger. ‘Rabbim! Onlar nasıl küçüklükte beni ÅŸefkatle eÄŸitip yetiÅŸtirdilerse ÅŸimdi sen de onlara merhamet göster’ diyerek dua et. 25. Rabbiniz kalplerinizdekini en iyi bilendir. EÄŸer iyi olursanız bilesiniz ki Allah kendisine yönelenleri bağışlayıcıdır.” 
 
Birinci emir;Allah’ın birliÄŸini tanımak, bir olan Allah’a inanmak ve sadece O’na kulluk etmektir. 22-23. âyetler Allah’tan baÅŸka bir ilâha tapmayı yasakladığı gibi, aynı zamanda kiÅŸinin hiç tereddütsüz Allah’a ibadet ve itaat edip ona boyun eÄŸmesi gerektiÄŸi anlamına da gelir. Sadece O’nun emir ve yasaları itaate layık olup, otoritesi de her ÅŸeyin üstündedir. Bu, sadece dini inanç ve kiÅŸisel uygulama ile sınırlı bir emir deÄŸildi, aynı zamanda Rasûlüllah’ın (s.a) Medine’de uygulayıp ortaya koyduÄŸu ahlâkî, kültürel ve siyasal sistemin de temelini teÅŸkil eden bir ilkeydi. Bu kurulan sistemin ilk ve en önemli dayanağı, sadece Allah’ın mabûd, yasa koyucu ve hâkim olarak kabul edilmesi ilkesiydi. Bu inançtan sapmak insan için en büyük kayıp, yergi ve ceza sebebidir.
 
Ä°kinci emir;ana babaya iyi davranmaktır. 23. âyet, birinci emire baÄŸlı olarak Allah’ın yalnız kendisine ibadet edilmesini emrettiÄŸini belirttikten hemen sonra, ana babaya iyiliÄŸi de emrettiÄŸini belirtmek suretiyle Allah’a kullukla ana babaya iyiliÄŸi yan yana anmış, böylece bu emrin önemini vurgulamıştır. Nitekim diÄŸer bazı âyet ve hadislerde de Allah’a kulluk ile ana babaya iyilik yan yana zikredilmiÅŸtir. Peygamberimiz (s.a) bir hadisinde, en önemli amelleri “vaktinde kılınan namaz, anne babaya iyilik ve Allah yolunda cihad” (Buhârî, Edeb 1; Müslim, Îmân 137) diye sıralamış, diÄŸer bir hadisinde ise günahların en büyüklerini “Allah’a ortak koÅŸmak, ana babaya âsi olmak ve yalan ÅŸahitliÄŸi yapmak” (Buharî, Edeb 6; Müslim, Îman 143,144) diye ifade etmiÅŸtir. 
 
Allah’tan sonra en büyük hak sahibiana-babadır. O halde çocuklar ana-babalarına itaat etmeli, saygı gösterip hizmet etmelidir; ana-babaları nasıl çocukluklarında onları besleyip büyüttülerse, çocuklar da onlara öyle hizmet etmelidirler. En önemlisi, bu âyet sadece ahlâkî bir emir veya tavsiye deÄŸil, aynı zamanda anne-baba hak ve yetkilerinin dayanağı niteliÄŸindedir… 
 
Tüm bunlar, Ä°slâm devletinin aile hayatını yasalar ve hukukî düzenlemelerle dengeli ve saÄŸlıklı bir biçimde devam ettirmesi ve ailenin parçalanmasını engellemesi ilkesini belirleyen emirlerdir.
 
Ä°slâm manifestosunun bu maddeleri sadece ahlâkî öÄŸretilerle sınırlı kalmaz, zekâtla ve sadaka ile ilgili emirlerin temelini de oluÅŸturur. Miras, vasiyet ve hibe ile ilgili hükümler bu maddelere dayanır.
 
KuÅŸkusuz ibadet ve ana babaya saygı öncelikle bir kalp ve gönül iÅŸidir. Ä°badet ve itaat, insanın içindeki inanç, istek, sevgi ve baÄŸlılıktan kaynaklanırsa bir deÄŸer taşır. Âyetteki “Rabbiniz içinizdekini en iyi bilir” ifadesi buna iÅŸaret eder. Öyleyse insan öncelikle ruhen “sâlih: iyi” olmalı, yani ruhunda güzel duygular, niyetler geliÅŸtirmeli, iç dünyasını arındırmalıdır ki Allah’ın af ve maÄŸfiretine nail olsun.
 
Ä°mdi, Allah’a ibadet ile ana-babaya itaati yan yana zikreden ‘On Ä°ki Emir’in bu bölümü, sarsılan aile kurumunun yeniden tahkim edilmesi bakımından da son derece önemli ve anlamlıdır.

Etiketler :

Henüz yorum yapılmamış.

* İşaretli tüm alanları doldurunuz.