Sosyal Medya

2016 ve 2017 yıllarında İstanbul’a göç edenlerden daha fazla insan, İstanbul’dan göç etti

04-02-2019 09:23

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, 2018 yılında Türkiye nüfusu yüzde 1,48 oranında artış gösterirken, İstanbul’un nüfusu sadece yüzde 0,26 arttı. 2015 yılında 50 bin 543 kişinin net göç geldiği İstanbul’dan, 2016 yılında 71 bin 307 kişi ve 2017 yılında da 5 bin 972 kişi net göç ederek İstanbul’un göç vermeye başladığını ortaya koydu. Veriler 2018 yılında İstanbul’dan en az 150 bin kişi ile göçün hızlanarak arttığını gösteriyor.



Ä°stanbul’dan kaçış hızlanmaya baÅŸladı. 2016 ve 2017 yıllarında Ä°stanbul’a göç edenlerden daha fazla insan, Ä°stanbul’dan göç etti. 2015 yılında 453,4 bin kiÅŸinin Ä°stanbul’a geldiÄŸi, buna karşılık 402,9 bin kiÅŸinin Ä°stanbul’dan göç ettiÄŸi görülüyor. Böylece 2015 yılında Ä°stanbul net olarak 50 bin 543 kiÅŸi net göç almıştı. Ayrıca yine 2015 yılında Ä°stanbul’da 242 bin 480 yeni doÄŸum yaÅŸanmış ve toplamda Ä°stanbul nüfusu 280 bin 416 kiÅŸilik artışla 14 milyon 657 bin  kiÅŸiye ulaÅŸmıştı. Oysa 2016 yılında bu durum tersine dönmeye baÅŸladı.
 
2016 yılında Ä°stanbul’da 239 bin 206 yeni doÄŸuma karşılık 71 bin 307 kiÅŸi net göç ile ÅŸehri terk etti. Böylece Ä°stanbul nüfusu 2016 yılında sadece 146 bin 682 kiÅŸilik artış gösterdi. Aynı yıl Türkiye nüfusu yüzde 1,36 artarken, Ä°stanbul nüfusu sadece yüzde 1,0 artış göstermiÅŸti.
 
2017 yılında ise Ä°stanbul’dan net göç 5 bin 972 kiÅŸi ile azalarak devam etti. Åžehirde yaÅŸanan 231 bin 576 yeni doÄŸumla beraber ÅŸehir nüfusu 225 bin 115 kiÅŸilik artışla yeniden Türkiye ortalamasının üzerine çıktı. Ama bu durum 2018 yılında çok keskin bir düÅŸüÅŸ gösterdi.
 
Åžöyle izah edelim: Ä°stanbul’da doÄŸum sayısı 2016 yılında 3,3 bin azalarak 239 bine geriledi. 2017 yılında ise 7,6 bin azalarak 232 bine gerileme yaÅŸadı. Henüz 2018 yılı doÄŸum verileri yayınlanmadı ama doÄŸum sayısının en az 220 bin civarlarında olması beklenebilir.
 
Buna raÄŸmen Ä°stanbul nüfusu 2018 yılında sadece ve sadece 38 bin 493 kiÅŸilik artışla yeni doÄŸan sayısının bile çok altında kaldığı görülüyor.
 
Veriler, göç istatistiklerinin yayınlanması ile net olarak ortaya çıkacak ama ÅŸimdiden 2018 yılında Ä°stanbul’un net göç sayısının eksi 150 binleri aÅŸtığını göstermektedir. Göç istatistikleri sadece iç  göç verilerini verdiÄŸinden, örneÄŸin 2016 yılında 239 bin yeni doÄŸum ve 71 bin net göç gidiÅŸine raÄŸmen Ä°stanbul nüfusunun 147 bin kiÅŸi arttığını göstermektedir. 239 bin yeni doÄŸumdan, 71 bin gidenleri çıkardığımızda Ä°stanbul nüfusunun 168 bin kiÅŸilik artış göstermesi beklenebilirdi. Ama o yıl nüfus artışı bu 168 binden de daha az (147 bin) artış gösterdi.  Aradaki bu fark, ya dış göçle ya da ölüm oranları ile izah edilebilir. Ama bu veriler bize 2018 yılında Ä°stanbul’dan memleketlerine göç edenlerin sayısının en az 150 bin kiÅŸiye ulaÅŸtığını ÅŸimdiden göstermektedir.
 
Ä°stanbul en son 2015 yılında net göç aldı. Belde ve köylerden ÅŸehirlere göç ise 2018 yılına kadar devam etti. 2016 yılında Ä°stanbul’dan baÅŸlayan tersine göç 2017 yılında da devam ederken, belde ve köylerden göçte devam ediyordu. Ama 2018 yılı öncü verileri Ä°stanbul’dan net göçün hızlanarak devam ettiÄŸini gösterirken, bu sefer belde ve köylere geri dönüÅŸün de baÅŸladığına iÅŸaret etmektedir. Ä°lk kez belde ve köy nüfusu azalmamış, hatta tersine ÅŸehir nüfusuna oranla çok daha hızlı artış göstermiÅŸtir. 2018 yılında Ä°stanbul nüfusu sadece ve sadece yüzde 0,26 artış gösterirken, ÅŸehirlerin nüfusu yüzde 1,21 arttı. Ama aynı dönemde köy ve beldelerin nüfusu ise yüzde 4,76 gibi muazzam yükseliÅŸ yaÅŸadı. Tablo bize köye dönüÅŸ hareketinin netleÅŸtiÄŸini anlatmaktadır.
 
Kriz 243 bin inÅŸaat iÅŸçisini vurdu
 
Ekim 2017-Ekim 2018 arasında Türkiye’de toplam çalışan sayısı 225 bin kiÅŸi artmasına raÄŸmen bu artış iÅŸsizlik oranına yetmedi. Aynı dönemde 725 bin kiÅŸinin iÅŸgücü piyasasına katıldığı hesap edildiÄŸinde, iÅŸsiz sayısının da 500 bin kiÅŸilik bir artışla 3 milyon 787 bin kiÅŸiye yükseldiÄŸini görüyoruz.
 
Son bir yılda 225 bin kiÅŸilik istihdam artışına raÄŸmen 380 bin kiÅŸilik bir lise altı eÄŸitimlinin iÅŸini kaybettiÄŸini görmekteyiz. Bu iÅŸ kaybına karşılık ise, 405 bin kiÅŸilik bir üniversite mezununun iÅŸ bulduÄŸu görülmektedir.
 
Ä°ÅŸini kaybeden 380 bin kiÅŸinin 342 bin kiÅŸisi ise erkeklerden oluÅŸmaktadır. Kısaca son ekonomik kriz mavi yakalı iÅŸçileri ve bunların içinden de en fazla erkekleri iÅŸsiz bırakmıştır. Nitekim alt sektörlere baktığımızda da bu durum daha net görülmektedir.
 
Son bir yılda 187 bin kiÅŸi tarımdaki iÅŸini kaybetmiÅŸtir. Buna ek olarak 243 bin inÅŸaat iÅŸçisi de iÅŸini kaybetmiÅŸtir. Alt gelir grupları açısından iÅŸsizliÄŸin ÅŸehirde tutunma imkanını kısıtladığı bu kriz dalgası, kısa sürede köye dönüÅŸ hareketine de yol açmış olabilir. Özellikle inÅŸaat sektöründe yaÅŸanan keskin durgunluÄŸun köye geri dönüÅŸle alakalı olabileceÄŸi düÅŸünülmektedir.
 
Ä°stanbul’un taşı toprağı altın deÄŸil
 
Ä°stanbul’un taşı toprağı altın deyiminin bir de gayrimenkul fiyat tarafı var. Merkez Bankasının “Hedonik” dediÄŸi, bina ekstre yapı kalitesinden ayrıştırılmış fiyat geliÅŸmelerinde bunu görüyoruz. 2010-2015 sonu arasında Türkiye’de konut fiyatları yüzde 81,4 artış gösterirken, Ä°stanbul’da bu fiyat artışı yüzde 134,4 oranında gerçekleÅŸmiÅŸtir. Oysa son 3 yılda Ä°stanbul bu özelliÄŸini hızla kaybetmeye baÅŸladı. 2015-2018 arasında Türkiye’de konut fiyatları yüzde 30,5 artarken, Ä°stanbul’da konut fiyatları yüzde 20,0 artışta kaldı.
 
Özellikle son bir yılda (Kasım 2017-Kasım 2018) Türkiye’de de yavaÅŸlayan konut fiyat artışı yüzde 6,6’da kaldı. Ama aynı dönemde Ä°stanbul’da fiyat artışı yüzde 1,2 oranı ile adeta yerinde saydı. Aynı dönemde Türkiye’de enflasyon oranının yüzde 20,0’leri aÅŸtığı hesaplandığında Ä°stanbul’da konut fiyatları reel olarak çok ciddi bir gerileme yaÅŸamış oldu.
 
Ä°stanbul’da yaÅŸanan fiyat gerilemesinin bir nedeninin de tersine baÅŸlayan göç ile iliÅŸkisi olabilir. Çünkü, Ä°stanbul’a göçün sürdüÄŸü yıllarda fiyatlar hızla artarken, Ä°stanbul’dan tersine göçün baÅŸladığı yıllarda fiyatlar artamıyor. Ä°stanbul’da son bir yılda (2018) yaÅŸanan konut fiyatlarındaki reel kayıp oranının aynı zamanda Ä°stanbul’dan göç edenlerin oranında da ciddi artış olduÄŸuna iÅŸaret etmektedir. Tabii ki, net sonucu TÜÄ°K’in ‘Göç Ä°statistiklerini” yayınlaması ile göreceÄŸiz. Yine de en az 220 bin kiÅŸinin doÄŸduÄŸu Ä°stanbul nüfusu, sadece 38 bin 493 kiÅŸilik artışla nüfus erimesi yaÅŸadığını göstermektedir.
 
Kriz ve memlekete geri dönüÅŸ
 
En son 1980 yılında 25 milyon 092 bin kiÅŸiye ulaÅŸarak rekor kıran köy nüfusu, o tarihten sonra hızla azalmaya baÅŸladı. 1980 yılında 19 milyon 645 bin ÅŸehirli nüfusa oranla yüzde 56,1’lik kesim köy ve beldelerde yaşıyordu. 2008 yılına geldiÄŸimizde ÅŸehirde yaÅŸayan nüfus oranı yüzde 75’e çıkmış, buna karşılık köy ve beldelerde yaÅŸayan nüfus oranı ise yüzde 25’e düÅŸerek 17 milyon 905 bin kiÅŸi olmuÅŸtur. 2008 yılında ülke nüfusu yüzde 1,32 artarken, köy ve belde nüfusu yüzde 14,1 azalış göstermiÅŸti.
 
2008-09 küresel ekonomik kriz 2009 yılında ülke nüfusundaki yüzde 1,46 artışa raÄŸmen, köy ve belde nüfusun azalışını 14,1’den yüzde 0,8’e düÅŸürmüÅŸtü. Ekonomik kriz, köy ve beldelerden göç hızını çok hızlı düÅŸürmüÅŸtü. Fakat yine de köy ve beldelerden ÅŸehir merkezlerine göç devam ediyordu. Nitekim ülke nüfusu artarken köy ve belde nüfusu 2015 yılında yüzde 2,99, 2016 yılında yüzde 1,20, 2017 yılında ise yüzde 1,53 azalmıştı.
 
Ama ne oldu ise 2018 yılında oldu. Birden köy ve belde nüfusu bırakın azalmayı, yüzde 4,76 gibi muazzam bir artış gösterdi. 2017 yılında köy ve beldelerde yaÅŸayan nüfus 6 milyon 049 bin kiÅŸiden, 2018 yılında 6 milyon 337 bin kiÅŸiye yükseldi.
 
Ülke nüfusunun yüzde 1,48 arttığı 2018 yılında ÅŸehir nüfusu sadece yüzde 1,21 artış göstermiÅŸtir. Buna karşılık köy ve belde nüfusu ÅŸehir nüfusunun 3 katı bir artış oranı yüzde 4,76’lık büyüme göstermiÅŸtir. Hatta erkeklerde ÅŸehir nüfusu yüzde 1,18 artarken, köy ve belde nüfusu tam yüzde 5,31 artışla gurbetten geri dönüÅŸe iÅŸaret etmektedir.
 
Aylar önce RS FM’de Yavuz OÄŸan’a “köyde kendimize yer bakalım” dediÄŸimde bu veriler hiç ortada yoktu. MeÄŸerse köye göç çoktan baÅŸlamış bile.
 
Ä°brahim Kahveci / Karar

Etiketler :

Henüz yorum yapılmamış.

* İşaretli tüm alanları doldurunuz.