Orta Asya Türk kahramanları Kazak paralarında

Kazaklar, Cengiz Han, Ablay Han, Ebulhayır Han, Göktürk KaÄŸanlığı yöneticilerinden Kül Tigin, Farabi, Saka kraliçesi Tomris gibi tarihi ÅŸahsiyetlerin yanı sıra Türk mitolojisindeki Bozkurt (Kökbörü) motifini paralarında yaÅŸatıyor.

Kazakistan'ın bağımsızlığını kazanmasıyla milli para birimi tengenin kabul edildiÄŸi 1993'ten bu yana ülkede çıkarılan onlarca hatıra paraya tarihi ÅŸahsiyetlerin isimleri verildi.

Kazakistan Milli Bankası tarafından basılan hatıra paralarda Kazak hanlarından Cengiz Han, Ablay Han, Ebulhayır Han, Göktürk KaÄŸanlığı yöneticilerinden Kül Tigin, ünlü Ä°slam alimlerinden Farabi, Saka kraliçesi Tomris ve Türk mitolojisindeki Bozkurt'un resmi bulunuyor.

Paraya "Kül Tigin" ismi verildi

Cengiz Han'ın at üstündeki resminin yer aldığı 100 tengelik madeni para, 2008'de 13 bin adet basılırken, Saka kraliçesi Tomris'in adının verildiÄŸi 100 tengelik gümüÅŸ paralar 2011'de satışa çıkarıldı.

Bir tarafında Kül Tigin'in resmi diÄŸer tarafında Kazakistan'ın hanedan armasının bulunduÄŸu para 2016'da, Timur Ä°mparatorluÄŸu'nun kurucusu Emir Timur'un adının bulunduÄŸu para 2015'te piyasaya sunuldu.

"Ablay Han"ın resminin bulunduÄŸu para ise 500 ve 100 tengelik madeni paralarda 14 bin adet basıldı ve 2017'de satışa çıkarıldı.

Altın ile gümüÅŸten yapılan ve 2016'da dolaşıma sunulan "Ebulhayır Han" isimli 500 tengelik madeni parada ülkenin hanedan armasıyla Kazak hanlarından Ebulhayır'ın portresi yer alıyor.

Kazak ÅŸair Abay'ın adı verilen 500 ve 50 tengelik madeni paralar ise 2015'te kullanıma sunulurken, ünlü Kazak tarihçi Åžokan Velihanov'un ismi de 2014'te basılan paraya verildi.

Ä°slam'ın Altın Çağı olarak adlandırılan dönemde yaÅŸayan ünlü filozof ve bilim adamı Farabi'nin resmi, 2011'de basılan "Farabi" hatıra parasında yer alıyor.

Türklerin ana totem hayvanı Bozkurt

"Türk askeri" adıyla 2003'te dolaşıma sunulan 500 tengelik parada ülkenin Ala DaÄŸlarındaki "cömert kalp" anlamına gelen Bayan Jürek Dağı'nda bulunan kaya resimleri yer alıyor. Tarihi kaynaklarda, kaya resimlerinde elinde mızrakla at üstündeki eski Türk askerinin gösterildiÄŸi belirtiliyor.

Tarihte Göktürklerden önce yaÅŸayan Türklerin ana totem hayvanlarından ve göçebe inançlarında gökyüzüyle baÄŸlantılı önemli sembollerden biri olan Bozkurt'un ismi geçen yıl dolaşıma sunulan 5 bin, 500, 200 ve 100 tengelik hatıra paralara verildi.

5 bin ve 500 tengelik paralar gümüÅŸten altın kaplama teknolojisinin kullanımıyla yapıldı.

Hatıra paralar çoÄŸunlukla hediye ve koleksiyon amaçlı kullanılıyor.

"Şahsiyetlerin parada yaşatılması toplumun tarihsel bilincini artırıyor"

Uluslararası Türk Akademisi Uzmanı Türkolog Timur Kozırev, AA muhabirine yaptığı açıklamada, tarihi ÅŸahsiyetlerin herhangi bir milletin tarihindeki en önemli olayları ve milletin esas deÄŸerlerini simgelediÄŸini belirterek, "Tarihi ÅŸahsiyetlerin ve figürlerin paralarda yaÅŸatılması toplumun tarihsel bilincinin artırılması açısından önemlidir." dedi.

Her milletin folklorunda yansıtılan simgelerin de tarihi ÅŸahsiyetler kadar önemli olduÄŸunun altını çizen Kozırev, Kazak milli parasındaki Bozkurt'un tarihte göçebelerin ana totem hayvanlarından olduÄŸunu dile getirdi.

Kozırev, "Türk dünyası ve dünyada yaygın bir sembol olan Bozkurt, Türk dünyasının tarihsel bilincinde artık kendi yerini almıştır. Dolayısıyla parada yansıtılması çok da doÄŸaldır." diye konuÅŸtu.

Kozırev ayrıca Bozkurt'un insanın cesaret, yöneticilik gibi özelliklerini simgelediÄŸini sözlerine ekledi.