Sosyal Medya

Kürsü

Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) konusu gündemde

25-01-2019 09:01

Ä°brahim Kahveci / Karar


 Öncelikle ÅŸu iki noktayı ifade edeyim: 1- Ben de bu konunun içindeyim. Emeklilik için yaşımın dolmasını bekliyorum. 2- Sosyal güvenlik uzmanı deÄŸilim ama konu hakkında makro verileri ele alacağım.
 
Åžimdi meseleye gelelim. Aslında bu meseleyi dün akÅŸam TV5’de çok geniÅŸ ÅŸekilde iÅŸlemek için hazırladığım tablolardan yeniden veriyorum.
 
Bazı çok yeni bilgilerle tabii.
 
Konu çok zor ve çok detayı var. Önce makro bazı bilgiler.
 
Ekim 2018 itibari ile 20 milyon 620 bin sigortalı görülmektedir. Buna karşılık 12 milyon 537 bin emekli dosyası var.
 
Emekli sayısı ile emekli dosyası ÅŸu ayrımı içeriyor: Bir emekli vefat ettiÄŸinde bakmakla yükümlü olduÄŸu eÅŸi, çocuÄŸu gibi vasilerine maaÅŸ ödenmesine devam ediliyor. Bu nedenle emekli sayısından biraz daha fazla emekli dosyası bulunuyor.
 
SGK 2018 ilk 10 ayında 203 milyar TL prim toplamış ve bunun karşılığında 210 milyar TL emekli maaÅŸ ödemesinde bulunmuÅŸ.
 
2018 yılı ikinci yarısında azami emekli maaşları SGK kayıtlarında şu şekilde verilmiş;
 
4/a’lı emekli : 1648 TL
 
4/b’li emekli : 1475 TL
 
4/c’li emekli : 2066 TL
 
***
 
AK Parti iktidara geldiÄŸi 2003 yılında bütçeden SGK’ya aktarılan kaynak 15,9 milyar liraydı. O paranın 2018 karşılığı 56,7 milyar TL ediyor. Oysa 2018 yılı ilk 10 ayında bütçeden SGK’ya aktarılan kaynak 129,8 milyar lira olmuÅŸ. Sanırım yıllık rakam 150 milyar TL civarına ulaÅŸacak.
 
Kısaca AK Parti döneminde SGK’ya bütçeden aktarılan kaynak 3 kat artmış. SSK’yı Kemal KılıçdaroÄŸlu batırdı ise, SGK’da AK Parti döneminde battı diyebiliriz.
 
Ama gerçek bu deÄŸil tabii.
 
Gerçek ÅŸu: Siyaset erken emekliliÄŸe vs karar verirse emeklilik sistemi çöker. Nitekim rahmetli Süleyman Demirel 38-40 yaşında emeklilik vererek genç yaÅŸta olan ülkemizin emeklilik sistemini çökertmiÅŸtir.
 
SGK kayıtlarında şimdi bulamadığım eski bir veriyi paylaşayım:
 
Emeklilerin yaş dağılımı (2013)
 
-39 : 590 bin kiÅŸi
 
40-50: 907 bin kiÅŸi
 
50-60: 3 milyon 470 bin kiÅŸi
 
60-65: 1 milyon 687 bin kiÅŸi
 
Kısaca bu yaÅŸlarda emekli sayısı bir kaç binleri geçmemesi gerekirken, maalesef emeklilerimizin yüzde 65’i bu ÅŸekilde. 2013 yılında 10,4 milyon emeklimizin sadece 3,8 milyonu Avrupa ÅŸartlarında emekli olmalıydı.
 
Bunu neden verdim: Yukarıda maaÅŸ skalasını verdim ama eminim bu maaşın altında çok fazla kiÅŸi maaÅŸ alıyor. Kimse hakkıyla maaÅŸ alamıyor.
 
Emeklilik konusu ülkemizde siyasete esir etme meselesi olmuÅŸtur.
 
2012-2018/Ekim dönemine kadar emekli maaşı baÄŸlanan kiÅŸi sayısı 4 milyon 389 bin kiÅŸidir. Ama aynı dönemde sigortalı sayısı 4 milyon 124 bin kiÅŸi artmıştır.
 
Emekli maaşı bağlananlar daha fazladır.
 
Bu asla ve asla sürmez.
 
1990 yılında 0-14 yaÅŸ çocuk oranı (ülke nüfus 56,5 milyon) yüzde 34,5 iken 2017 yılında bu oran yüzde 23,6’ya düÅŸmüÅŸtür.
 
Çocuk nüfus oranımız hızla geriliyor. Bizim emekli maaşımızı çocuklarımız verecek. Ve biz onlara bir birikim bırakmıyoruz.
 
O zaman soralım: Acaba çocuklarımız bize emekli maaşı verecek mi?
 
***
 
Gelelim işin emekliler tarafına.
 
2000 öncesi maaÅŸ baÄŸlama oranı çok daha yüksekti; yüzde 70 civarı. 2000’de bir reform ile bu oranı yüzde 50’ye düÅŸürdüler. Ve 2008 yılında bir reform daha yaparak bunu yüzde 35’e çektiler.
 
Ortaya ne sorun çıktı? KiÅŸi örneÄŸin 47 yaşında emeklilik prim gün sayısını dolduruyor ama yaşını doldurmadığı için çalışmaya devam ediyor. Oysa çalıştıkça alacağı emekli maaşı da düÅŸüyor.
 
Evet evet... Ülkemizde çok çalışanın emekli maaşı düÅŸüyor.
 
Hatta  bunu ÅŸöyle düÅŸünün: 52 yaşında emekli yaşı gelmiÅŸ bir kiÅŸi çalışmaya devam etmek istiyor.  8 yıl daha çalışıp devlete prim ödeyecek ve aynı zamanda hak ettiÄŸi emekli maaşını da almayacak. Ama o kiÅŸi 52 yaşında emekli olup, örneÄŸin 2 bin TL maaÅŸ alacağı yerde, 60 yaşında emekli olunca 1800 TL maaÅŸ alıyor.
 
Böyle bir sistem asla ve asla olmaz.
 
Ve maalesef bu sistemde çözüm arıyoruz. Sorunu teÅŸhis edemiyoruz ki, çözüm bulalım.

Etiketler :

Henüz yorum yapılmamış.

* İşaretli tüm alanları doldurunuz.