Mısır'ın kadim ilim yuvaları: Kuttab

AydoÄŸan Kalabalık

Mısır'da Yusuf el-Karadavi ve Mutevelli eÅŸ-Åžaravi gibi dünyaca ünlü pek çok alimin temel eÄŸitimlerini aldığı ilk merkezler olan kuttablar, okul öncesi dönemde çocukların okuma-yazma, matematik ve Kur'an-ı Kerim öÄŸrendikleri kadim eÄŸitim merkezleri olarak hizmet vermeyi sürdürüyor.

Dört yaÅŸ üstü çocukların kabul edildiÄŸi ve daha çok Kur'an-ı Kerim ezberine yoÄŸunluk verilen bu kurumlar Mısır'ın köy, kasaba, ilçe ve kentlerinde hala yaygın ÅŸekilde hizmet veriyor. 

ÖÄŸretmen ile ilk kez bu kurumlarda tanışan çocuklar burada Kur'an-ı Kerim ezberinin yanı sıra okuma-yazma ve matematik gibi dersler de görüyor. 

Türkiye'deki camilerde yaz aylarında çocuklar için açılan Kur'an Kurslarına benzeyen ve eÄŸitim sistemi olarak Osmanlı medrese usulünü andıran bu kadim eÄŸitim kurumları, diÄŸer Ä°slam ülkelerine nazaran Mısır'da çok daha geliÅŸmiÅŸ ve yaygın bir ÅŸekilde faaliyet göstermiÅŸ ve göstermeye de devam ediyor.

Aileler çocuklarını para ödeyerek buralarda okutuyor

Bu kurumlarda okuyan çocuklara herhangi bir diploma veya belge verilmemesine raÄŸmen Mısırlı aileler, çocuklarının küçük yaÅŸtan itibaren Kur'an-ı Kerim ile tanışması ve hafızalarının Kur'an hıfzı ile açılması için hocalara para vererek onları buralarda okutmayı tercih ediyor.

AA muhabirine konuÅŸan Mısır'ın Menufiye kentinde yaÅŸayan Zeyneb Ä°brahim, oÄŸlu Muhammed'i 4 yaşında Kuttab'a gönderdiÄŸini ve oÄŸlunun kısa sürede Kur'an-ı Kerim'in son cüzünü ezberlediÄŸini söyledi. 

Åžu anda Muhammed'in 10 yaşına geldiÄŸini ve okulda çok baÅŸarılı bir öÄŸrenci olduÄŸunu anlatan Zeynep Ä°brahim, 3 yaşındaki ikinci oÄŸlu Ömer'i de aynı ÅŸekilde Kuttab'a göndereceÄŸini dile getirdi.

Mısırlı gazeteci Hüseyin Abbas ise bu kurumların Mısır'da eski zamanlardan beri okur yazar oranının yüksek olmasında çok önemli bir rol oynadığını söyledi.

OÄŸlu Basim'in de düzenli eÄŸitim öncesi Kuttab'ın rahle-i tedrisatından geçtiÄŸini ifade eden Abbas, ÅŸunları anlattı;

"Kuttab, bizim eÄŸitim anlayışımızın ayrılmaz bir parçasıdır. Dedelerimizden devraldığımız bu güzel adeti onların torunları olan oÄŸullarımıza aktararak ilim halkalarını tamamlıyoruz. Çocukların, ileride hangi alanda ihtisas yaparlarsa yapsın önce Kur'an-ı Kerim'i iyi öÄŸrenmesi gerekir. Çünkü Kur'an Mısır'da okunmuÅŸtur ve okunmaktadır."

Karadavi ve Şaravi eğitime "kuttab" ile başladı

Mısır'ın dünyaca ünlü alimleri eÄŸitimlerine "kuttab" ile baÅŸladı. Kur'an-ı Kerim'i sözlü olarak tefsir eden Mısırlı büyük alim Mutevelli eÅŸ-Åžaravi (1911-1998) Kur'an-ı Kerim ezberine ilk bu okullarda baÅŸlamış ve sonrasında El-Ezher'de ilk, orta, lise ve üniversiteye gitmiÅŸtir.

Bu kurumlarda eÄŸitim alan bir diÄŸer önemli isim de Mısır'ın yetiÅŸtirdiÄŸi en büyük alimlerden biri olarak bilinen eski Dünya Müslüman Alimler BirliÄŸi BaÅŸkanı Yusuf el-Karadavi (93). 

Karadavi, Mısır'da yayın yapan "Dream" televizyonuna verdiÄŸi bir mülakatta, eÄŸitim hayatına ilk "kuttab" ile baÅŸladığını ve hoca ücreti olarak da bir kümes hayvanı verdiklerini gülümseyerek anlatmıştı.

Firavunlar dönemi Tapınak okullarından günümüze ulaÅŸan miras

Mısırlı tarihçiler bu tür dini eÄŸitim kurumlarının temellerinin eski Mısır medeniyetine kadar dayandığını belirtiyor.

Firavunlar döneminde "Tapınak okulları" adı verilen eÄŸitim kurumları bulunduÄŸunu aktaran tarihçiler, Mısırlıların Hristiyanlığı kabul etmesinin ardından kiliselerde, Müslüman olmalarının ardından ise daha çok camilerde eÄŸitim aldığını ve bu kurumların "kuttab" adıyla günümüze kadar geldiÄŸini kaydediyor.  

kaynak: Dünya Bülteni