Yavrularını yiyen kangalların sırrı çözüldü

Kangal köpeklerinin doÄŸurduktan sonra yavrularını yemesiyle ilgili dünyada ilk kez Cumhuriyet Üniversitesinde (CÜ) yapılan çalışma sonucunda köpeklerde hormon eksikliÄŸi olduÄŸu belirlendi, çalışma uluslararası dergide yayımlanarak literatüre girdi.

CÜ Veteriner Fakültesi Veterinerlik Fizyolojisi Ana Bilim Dalı Doktor ÖÄŸretim Üyesi Mustafa Koçkaya, diÅŸi Kangal köpeklerinin yavrularını yemesiyle ilgili kendilerine gelen ÅŸikayetler üzerine 5 yıl önce çalışma baÅŸlattı.

Ä°lk olarak anket yapan ve yavrularını yiyen diÅŸi köpekleri tespit eden Koçkaya, tespit edilen 15 köpek üzerinde çalışma yürüttü. Yavrulayan köpeklerin davranışlarını kulübelere kamera yerleÅŸtirerek gözlemleyen ve çalışmasını laboratuvar ortamına da taşıyan Koçkaya, yavrularını yiyen tüm köpeklerde hormon eksikliÄŸi olduÄŸu bulgusuna ulaÅŸtı.

Hormon eksikliÄŸi bulunun köpeklerin yavruladıktan sonra 10 gün içerisinde yavrularını yemesinin nedenine yönelik araÅŸtırma, uluslararası bir dergide yayımlanarak literatüre geçti. Koçkaya, Kangal ırkında görülen bu durumun tedavisi üzerine de çalışma yürütüyor.

Koçkaya, gazetecilere yaptığı açıklamada, yaklaşık 5 yıl önce bir vatandaşın, köpeklerinin her doÄŸumda yavrularını yediÄŸine yönelik ÅŸikayeti üzerine bu çalışmaya baÅŸladıklarını belirterek, ÅŸunları söyledi:

"Buna bir çözüm bulmamız için geldiklerinde bu olayın araÅŸtırılması gerektiÄŸini düÅŸündük. YetiÅŸtiricilerimize ve köylülerimize yönelik anket çalışması yaptığımızda, önemli bir oranda kendi yavrusunu yiyen köpekler sonucuna ulaÅŸtık. Yaklaşık her 100 kangal köpeÄŸinin birinde bu sıkıntı gözüküyor. Bu da bizim için yüksek bir oran. Zaten bizi çalışmaya yönelten en büyük sebeplerden biri buydu. Köylülerimiz de bu hayvanlarla karşılaÅŸtıklarında, her doÄŸumda bütün yavrularını telef ettikleri için ya anneleri azat ediyor ya da anneleri baÅŸka yöntemlerle uzaklaÅŸtırıyor. Bu hem Kangal köpeklerinin geleceÄŸi açısından hem de ekonomik açıdan büyük bir kayıptı ve biz bunun önüne geçebilmek için çalışmaya baÅŸladık."

DÜNYADA BÄ°R Ä°LK

Koçkaya, yavrusunu yiyen 15 Kangal köpeÄŸi üzerinde çalışmaya baÅŸladıklarını anlatarak, "Kangal köpeklerini takip ettiÄŸimizde köylülerin söylediÄŸi gibi her doÄŸumda kendi yavrularının tamamını 10 gün içerisinde ya bütünüyle yediklerini ya da kafa ve ayak kısımlarını yediklerini gördük. Hayvanların davranışları üzerinden hareket ettik, laboratuvar ortamında nedenlerini araÅŸtırmaya baÅŸladık. 20 neden sıraladık ve sonunda sıkıntının hormon yetersizliÄŸi olduÄŸunu tespit ettik. Daha sonra bu çalışmamız dünyanın en iyi davranış dergilerinden birinde yayımlandı ve dünyada yapılan ilk çalışma olarak literatüre geçti." ifadelerini kullandı.

Çalışma literatüre geçtikten sonra çok sayıda kiÅŸinin bu ÅŸikayetle kendilerine ulaÅŸtığına da deÄŸinen Koçkaya, ÅŸunları kaydetti:

"Özellikle Ä°ngiltere'de bir hayvanat bahçesinin veteriner hekimi bize ulaÅŸtı. Hayvanat bahçesinde bir ayının 2 yavrusunu telef ettiÄŸini söyledi ve yardımcı olmamızı istedi. Temaslarımız devam ediyor. Ama bizim asıl sonucuna ulaÅŸtığımız ırk Kangal köpeÄŸi. Bunun dışında diÄŸer ırklar üzerinde çalışmamız gerekiyor. Kangal köpeÄŸi üzerinde biz olayı bir aÅŸama daha ileriye götürmeye çalışıyoruz. Ayrıca araÅŸtırmalarımız sonucunda bunun bir çok ırkta göründüÄŸünü gördük. Tedavisine yönelik projemiz devam ediyor, bir tedavi protokolü çıkaracağız. Tedaviye yönelik uygulamamız gereken preparatların hangi yoldan ve ne kadar verilmesi gerektiÄŸini belirleyeceÄŸiz. Kısa bir süre sonra da neticelendireceÄŸimizi düÅŸünüyoruz. Denemelerde de olumlu neticeler aldığımızı söyleyebilirim."