Türkiye'nin 'israf raporu' açıklandı

Ticaret Bakanlığınca açıklanan Türkiye Ä°sraf AraÅŸtırması'na göre, haftada ortalama 2 ekmek israf edilirken, vatandaÅŸların cep telefonu deÄŸiÅŸtirme sıklığı ortalama 3,7 yılı, otomobil deÄŸiÅŸtirme sıklığı 8 yıl ve üzerini buluyor.

Bakanlıktan yapılan açıklamaya göre, Ticaret Bakanlığı koordinasyonunda hazırlanan 2018 yılı Türkiye Ä°sraf AraÅŸtırması sonuçlandı. AraÅŸtırma, bakanlık koordinasyonunda, bir araÅŸtırma ÅŸirketi ve Hacettepe Üniversitesi akademisyenleri iÅŸ birliÄŸiyle Türkiye genelinde 26 ilde 2 bin 209 tüketici ile yapılan anket verilerine dayanılarak hazırlandı.

AraÅŸtırma kapsamına giren bireyler, çoÄŸunluÄŸu 18-29 yaÅŸ aralığında, bin 405 ve 3 bin lira gelir grubunda, evli ve ücretli çalışanlardan oluÅŸtu. AraÅŸtırma, aylık ortalama hane giderleri, konut, otomobil ve eÅŸya sahipliÄŸi, bireylerin israf algısı, gıda, ekmek, giyim tüketim davranışı ve israfı, geri dönüÅŸüm kavramının toplumdaki yeri, bireylerin tasarruf, birikim ve borçlanma davranışları gibi pek çok baÅŸlıkta önemli tespitler içeriyor.

Gıda tüketim davranışları ve israfına iliÅŸkin sonuçlara göre, bireylerin çoÄŸu haftada bir gıda alışveriÅŸi yaparken, alışveriÅŸte en fazla marketler ve ardından pazarlar kullanılıyor. Türk halkının geleneksel yapısı ve alışkanlıklarına paralel olarak hanelerin büyük çoÄŸunluÄŸu evinde yemek piÅŸiriyor.

2017 araÅŸtırma sonuçları dikkate alındığında bitirilemeden çöpe atılan yemek miktarında artış olduÄŸu tespit edilirken, gıdaların tüketilmeden çöpe atıldığını belirtenlerin oranı yüzde 22,8 oldu. Bunun nedenleri gıdanın bozulması ve tüketilememesi olarak kayıtlara geçti.

GENÇLER DAHA SIK CEP TELEFONU DEÄžIÅžTIRIYOR

AraÅŸtırmaya katılanların, bireysel günlük ekmek tüketim miktarı ortalama yaklaşık 0,78 adet olarak tespit edilirken, haftada ortalama iki adet ekmek çöpe atılıyor. Satın aldığı ekmeÄŸi tüketemeden çöpe attığını ifade eden bireylerin oranı ise yüzde 11,7 olarak belirlendi.

Cep telefonu olan bireylerin neredeyse tamamı akıllı telefon kullanırken, ortalama 3,7 yılda bir cep telefonu deÄŸiÅŸtiriliyor. Cep telefonu deÄŸiÅŸtirme nedenleri arasında öncelikle bozulma ve piyasaya çıkan yeni modele sahip olma isteÄŸi gösterildi. Genç yaÅŸtaki bireylerin daha ileri yaÅŸ gruptakilere göre daha sık cep telefonu deÄŸiÅŸtirdikleri görüldü.

Otomobil deÄŸiÅŸtirme sıklığı 8 yıl ve üzeri olarak belirledi.

Katılımcıların büyük bölümü ekonomik olduÄŸu gerekçesiyle ulaşım aracı olarak toplu taşıma araçlarını kullanırken, ortak araç kullanımı çok düÅŸük seviyelerde kaldı. Bir önceki yılın sonuçları ile karşılaÅŸtırıldığında otomobil sahibi olanların oranı yüzde 27,3'den yüzde 31,1'e yükseldi.

TASARRUF YAPANLAR ARTTI

Son 1 yılda aylık gelirinin bir bölümünü biriktirerek finansal tasarruf yapanların oranı 2017'de yüzde 13,6 iken, 2018 yılında yüzde 38,1'e yükseldi. 2017 yılı araÅŸtırmasına katılan bireylerin çoÄŸu tasarruflarını banka mevduatında deÄŸerlendirirken 2018 yılı araÅŸtırmasına katılanların büyük bölümü tasarruf aracı olarak tercihini altından yana kullandı.

AraÅŸtırma sonuçlarına göre, bireylerin yüzde 72,2'si yerli malı kullanımının israfı önlemeye ve tasarrufa katkı saÄŸlamaya olumlu etkisi olduÄŸunu düÅŸündüÄŸünü belirtti.

"Ä°HTÄ°YAÇ KADAR TÜKETÄ°MDE BULUNULMALI"

Ticaret Bakanı Ruhsar Pekcan, konuya iliÅŸkin deÄŸerlendirmesinde, araÅŸtırmayla israfın boyutlarının tespit edildiÄŸini aktardı. Ä°srafın önüne geçilmesi gerektiÄŸini ve bu konuda kamuoyu bilincinin artırılmasının büyük önem taşıdığını vurgulayan Pekcan, israfla ilgili eÄŸitim programları hazırlanmasının ve bu programların yaÅŸam boyu eÄŸitim çerçevesinde sürekli hale getirilmesinin önemine iÅŸaret etti. Pekcan, bireylerin tasarruf bilincinin artırılması gerektiÄŸine de dikkati çekti.

Ekmekte israfın önüne geçmek amacıyla önemli bir adım attıklarını anımsatan Pekcan, "Bakanlığımızca hazırlanan Perakende Ticarette Uygulanacak Ä°lke ve Kurallar Hakkında Yönetmelikte DeÄŸiÅŸiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik'le büyük maÄŸaza, zincir maÄŸaza ve tedarikçilerce bir gün içinde üreticiden teslim alınan ve azami fiyatı tarifeyle belirlenen ekmek, unlu mamuller gibi hızlı tüketim mallarının, satılamadığı gerekçesiyle daha önce yüzde 25-30 olan iade oranını en fazla yüzde 5 olarak belirledik. Böylece ekmekte israfı azaltacak çok önemli bir düzenlemeyi hayata geçirmiÅŸ olduk." ifadesini kullandı.

Gıda ve ekmek tasarrufu için bireylerin alışveriÅŸ listesi yapması ve ihtiyacı kadar tüketmesi tavsiyesinde bulunan Pekcan, geri dönüÅŸüm konusunda da bireylerin hassasiyet göstermesi gerektiÄŸini kaydetti.

Pekcan, vatandaÅŸların tasarruflarını finansal sistem içerisinde nasıl deÄŸerlendirmesi gerektiÄŸi konusunda farkındalık yaratılmasının önemine de iÅŸaret ederek, "15 Mart Dünya Tüketiciler Günü dolayısıyla bu yıl 22'ncisi düzenlenecek Tüketici Ödülleri Programı kapsamında 'Tüketici Özel Ödülü'nün verilmesinde tematik bir yaklaşım benimsendi. Bu yılın temasını 'Ä°srafın Önlenmesi ve Sıfır Atık' olarak belirledik." deÄŸerlendirmesinde bulundu.