Sosyal Medya

Güncel

Türkiye Rusya'dan hava sahası hakimiyeti için yeşil ışık alamadı

03-01-2019 22:27

Metin Gürcan’a göre Trump’ın Suriye’den çekilme kararı ABD derin devletine yönelik isyandı ama durum izah edilince ağırdan almaya ikna oldu. Rusya ise Trump-Pentagon bilek güreşinin sonucunu görmek istiyor. Gürcan, Trump’tan ‘IŞİD’la mücadele şartıyla giriş anahtarını alan’ Türkiye’nin Rusya’dan hava sahası için olumlu yanıt alamadığını söyledi.



ABD BaÅŸkanı Donald Trump, güvenlik bürokrasisinde yeni yaprak dökümü yaratan Suriye'den çekilme kararında ‘hızla' vurgusunu ‘belirsiz' bir sürece erteledi. Trump ÅŸaşırtıcı açıklamalar yaptığı 2019'un ilk kabine toplantısında çekilme için zaman dilimi vermediÄŸini belirtirken, ‘Suriye Kürtleri'ne yönelik Ä°ran'a petrol satışı' ithamlarına raÄŸmen onları korumaktan söz etti. Trump'ın çekilme takvimi ve stratejisi tartışılmaya devam edilirken, en önemli mesele Türkiye ile koordinasyonun nasıl saÄŸlanacağı ve Ankara'nın Rusya Federasyonu ile sergileyeceÄŸi iÅŸbirliÄŸi.
GeliÅŸmeleri güvenlik uzmanı Metin Gürcan ile konuÅŸtuk.
 
‘TRUMP'IN YAPTIÄžI AMERÄ°KAN DERÄ°N DEVLETÄ°NE YÖNELÄ°K BÄ°R Ä°SYANDI'
 
Metin Gürcan'a göre Trump'ın Suriye'den çekilme kararı Amerikan derin devletine yönelik bir isyandı. Ancak Gürcan, CumhurbaÅŸkanı ErdoÄŸan ile telefon konuÅŸmasında Trump'ın aniden aldığı bu karar daha sonra sahadaki durum kendisine daha ayrıntılı izah edilince çekilmenin ağırdan alınması konusunda baÅŸkanı ikna ettiler:

"2019'da Suriye'de yarım kalan iÅŸlere baktığımızda ne yazık ki çok da iyimser bir tablo önümüze çıkmıyor. Özellikle Suriye kuzeyinde iki kör düÄŸüm, biri Fırat'ın doÄŸusu diÄŸeri Ä°dlib. DoÄŸrudan Türkiye'nin çok derin bir ÅŸekilde taraf olduÄŸu bir sorun. DiÄŸer olaysa Fırat'ın doÄŸusunda Amerika'nın geri çekilmesi ve ortada bundan kaynaklanacak güç boÅŸluÄŸu hem hava sahasında hem sahada kimler tarafından ve nasıl doldurulacağı sorunsalı Demokles'in kılıcı misali Türkiye'nin üzerinde. Trump ve CumhurbaÅŸkanı arasında yapılan telefon görüÅŸmesi ve Trump'ın sürpriz ÅŸekilde kimseye sormadan o görüÅŸme esnasında verdiÄŸi karar. Aslında bu kararın da arkasında bence Suriye'deki gerçeklik veya Türkiye ile olan iliÅŸkilerden ziyade iç siyaset yatıyor. Amerika'nın derin devleti diyebileceÄŸimiz Pentagon'un başını çektiÄŸi savunma ve güvenlik bürokrasine karşı Trump'ın içeride sürdürdüÄŸü bir mücadele var. Trump'ın yaptığı siyasete ve Amerikan derin devletine yönelik bir isyandı. Ama Trump'a bence bu telefon görüÅŸmesinden sonra çok ayrıntılı ÅŸekilde anlattılar ve ikna etmiÅŸ de gözüküyorlar. VerdiÄŸi karar konusundaki son iki haftada Amerika ve Trump'ın kıvırmaları bunu göstertiyor."
 
‘AMERÄ°KA FIRAT'IN DOÄžUSUNDA HAVA SAHASI AÇISINDAN ÅžU ANDA PATRON'
 
Türkiye'nin Suriye'nin kuzeydoÄŸusuna yönelik olası hamleleri açısından hava sahası hakimiyetinin önemine deÄŸinen Gürcan, ABD ve Rusya arasındaki bilek güreÅŸine dikkat çekti. Gürcün'a göre, ABD hava kuvvetleri, ÅŸu anda bölgede hava sahası hakimiyeti açısından ‘patron' konumunda ancak Rusya da ortaya çıkacak boÅŸluÄŸu doldurabilecek kapasitede:

"Büyük resmi görmek lazım. Büyük resim Türkiye, YPG-PYD-PKK olayından biraz daha büyük. Bölgesel anlamda Rusya ile Amerika arasındaki güç mücadelesi. Karada deÄŸil, hava sahası hakimiyeti üzerine bu güç mücadelesi. Trump'a da bence bunu anlattılar. Amerika'nın Fırat doÄŸusundaki hava sahası hâkimiyetini boÅŸaltamayacağı ve bunun gerekçelerinin çok güçlü olduÄŸunu anlattılar ve Trump da bana göre ikna olmuÅŸ gözüküyor. Amerika, hava sahası hakimiyeti açısından Fırat doÄŸusunda ÅŸu anda patron. O nedenle biz Münbiç üzerinde Amerikan helikopterlerini uçarken görüyoruz. Amerika helikopterleri Irak'tan Suriye'ye çok rahat bir ÅŸekilde geçerken görüyoruz. Patron o. Trump'ın geri çekilme kararında karadaki unsurlarla ilgili çok ÅŸey konuÅŸuldu ama hava kuvvetlerinin Fırat'ın doÄŸusunu boÅŸaltıp boÅŸaltmayacağı muammaydı. Hiçbir ÅŸey yayınlanmadı ve yaklaşık iki haftadan beri Trump'ın kıvırmalarını görüyoruz. Çünkü Amerika, Fırat doÄŸusundaki hava sahasını boÅŸaltamayacak kadar kritik bir yer. Irak'a baÄŸlanıyor ve DoÄŸu Akdeniz'e açılıyor. EÄŸer burayı boÅŸaltırsa CENTCOM tabir ettiÄŸimiz ve bizi çok rahatsız eden Merkez Kuvvetler Komutanlığı'nın hava sahasını Rusya, tabii ki bu boÅŸluÄŸu Rusya dolduracak haliyle. Hazar Denizi'nden Ä°ran üzerinden Irak ve Suriye'den DoÄŸu Akdeniz'e kadar bir hançer misali. Güneyden Deyri Zor bölgesindeki Haseke, o bölgeler petrol yatakları, Suriye'nin en zengin bölgeleri. Zaten Åžam Hava Kuvvetleri ve Rusya güneyden zaten Amerika'nın bu hâkimiyetini yıpratmak için hava sahası ihlalleri yapma pahasına hem uçak ve insansız uçakları, hem de orta menzilli hava savunma füzeleriyle bir ÅŸemsiye, bir hat kuruyordu. Bu çekilme kararı onlar için de çok sürpriz oldu."
 
‘Ä°KÄ° OPERASYONDA ACI TECRÜBELERÄ° YAÅžANDI, HAVA SAHASI HAKÄ°MÄ°YETÄ° KURMAK ÖNEMLÄ°'
 
Gürcan, Türkiye açısından bölgede yapılan son iki operasyonun hava sahası açısından önemli dersler içerdiÄŸi görüÅŸünde:

"Fırat Kalkanı operasyonunda biz bunun acı tecrübesini yaÅŸadık. Bab'ı 72 günde kontrol edemememizin temel sebebi hava sahası hâkimiyetini kuramamamızdı. Bunun da sebebi Rusya'nın bize hava sahasını açmamasıydı. Afrin'de 18 Mart, iki günde düÅŸtü. Ama Afrin düÅŸerken Rusya hava sahasını bize kapattı. O sayede Afrin'deki YPG güçleri rahat bir ÅŸekilde Tel Rıfat'a çekilebildi. Suriye'deki çatışmanın temel karakteristiÄŸi mevzilermiÅŸ, savunma hatları tesis etmiÅŸ, konvansiyonel zırhlı yetenekleri de olan bir gayri nizami harp, bir düÅŸük yoÄŸunlukta çatışma ortamı, hal böyle olunca ister istemez sizin karadaki birlikleriniz hem zırhlı yeteneÄŸe sahip olmak zorunda. Yani tank ve zırhlı araç yanınızda olmak zorunda. Bunun yanında hem IŞİD'te hem Afrin harekatında YPG'ye karşı gördük. Tünellerle desteklenmiÅŸ savunma hatlarında zırhlı yetenekleri olan ve tank füzeleri kullanabilen bir düÅŸmana karşı siz mutlaka uçaklarınız ve saldırı helikopterlerinizle karadaki ilerleyen unsurlarınızın himaye edilmesi gerekiyor."
 
‘MOSKOVA HAVA SAHASI Ä°ÇÄ°N YEŞİL IÅžIK YAKMIÅž OLSAYDI…'
 
Gürcan hava sahası kullanımı açısından geçtiÄŸimiz cumartesi günü Moskova'ya giden Türk heyetinin temaslarının önemine dikkat çekti. Trump'ın Türkiye'ye IŞİD'la savaÅŸ misyonu biçmesinin ardından hedeflerin baÅŸarılması için Ankara'nın Rusya'dan hava sahasının açılmasını istediÄŸini söyleyen Gürcan'a göre, Moskova bu talebi kabul etmedi. Gürcan, Moskova'nın geliÅŸmeleri yerli yerine oturtuncaya kadar temkinli davranacağı görüÅŸünde:

"Moskova toplantısı çok netti. Trump'ın telefon görüÅŸmesinden sonra söylediÄŸi iki defa da vurguladığı ne güvence verdik biz? CumhurbaÅŸkanı telefon görüÅŸmesinde bu güvenceyi verdiÄŸi ve sonrasında Ankara'nın iki kez teyit ettiÄŸini söyledi Trump. Fırat doÄŸusunda arta kalan IŞİD unsurlarıyla da Ankara mücadele edecek, bu sözü bana verdiler dedi. Arta kalan IŞİD unsurları nerede, Deyri Zor'da, Rakka'nın güneyinde, Türkiye'nin sınırına 300-350 km mesafede. Bize bir ÅŸekilde Amerika, Fırat doÄŸusunda anahtarı verdi ama ÅŸartlı verdi. ‘Ben karışmıyorum, yerelde ne yapıyorsan yap ama temel görevin IŞİD ile mücadele olacak' dedi. IŞİD ile mücadele etmemiz lazım. Suriye'de IŞİD ile mücadele etmeniz lazım sizin. Bunun için de teknik ayrıntı yakın hava desteÄŸi olmalı, savaÅŸ uçaklarınız ve saldırı helikopterlerinizin olması lazım. Aynı zamanda karadaki lojistik akışın devamı ve tahliye ve takviye için de hava ikmal yolu mutlaka tesis edilmesi lazım. Åžimdi siz Suriye'nin 350 km içerisinde her gün yapacağınız uçak faaliyetleri için birileriyle koordine etmeniz lazım. Bence tam da bu nedenle Moskova ziyareti gerçekleÅŸti. Bu ziyaretin temel ajandasındaki en birinci madde Ankara'nın Fırat doÄŸusunda Amerika'nın izninden sonra ‘Ben IŞİD ile mücadele etmek istiyorum. Orada geçici de olsa istediÄŸim zamanda hava sahasını açar mısın, açmaz mısın'ı sormak için bence Moskova'ya gitti heyet. Moskova çok da yeÅŸil ışık yakmamış gibi gözüküyor. EÄŸer yeÅŸil ışık vermiÅŸ olsaydı biz Türk savaÅŸ uçaklarının Suriye'nin 300 km içerisindeki kritik IŞİD hedeflerini bombaladığı haberlerini okuyor olurduk."
‘
RUSYA, ANKARA Ä°LE WASHINGTON YAKINLAÅžMASINDAN ENDÄ°ÅžE DUYDU'
 
Gürcan'a göre, Rusya, Türkiye ile ABD'nin buzları eritmesinden endiÅŸe duyuyor, bu yüzden de Fırat'ın doÄŸusunda Ankara ile iÅŸbirliÄŸine yeÅŸil ışık yakmayabilir. Gürcan böylesi bir durumun da Fırat Kalkanı ve Zeytin Dalı deneyimlerinden görüldüÄŸü üzere TSK'nın iÅŸini zorlaÅŸtıracağının altını çizdi:

"Bence Moskova, Ankara ile Washington arasında 14 Aralık'taki telefon görüÅŸmesinden sonra baÅŸlayan hızlı yakınlaÅŸma, normalleÅŸme ve iÅŸbirliÄŸi çabalarından ve bir ÅŸekilde bu balayı döneminden ciddi anlamda endiÅŸe duydu. Suriye, Türkiye, Rusya, Amerika iliÅŸkilerinde önemli bir madde ve bir paket. Bu paketin içerisinde Patriot, S-400 satışları da var. Bana göre karadaki güç mücadelesinden ziyade Fırat doÄŸusunda çatışmanın veya sürecin neye evrileceÄŸi doÄŸrudan hava sahasındaki mücadeleye dönüyor. Bizim askerimizin güçsüz olması veya yeterince savaÅŸçı kabiliyetlerinin olmasından deÄŸil, oradaki çatışmanın karakteristiÄŸinden kaynaklanan bir ÅŸey. EÄŸer siz başınızı yukarıya kaldırdığınızda size yakın hava desteÄŸinizi saÄŸlayacak, kritik hedefleri yok edecek yolunuzu açacak, yaralıyı tahliye edecek, kritik bölgelerde mühimmat ikmali yapacak, size havadan istihbarat faaliyeti saÄŸlayacak bir hava gücünüz yoksa Suriye kuzeyinde harekat ortamında bırakın ilerlemeyi yani taarruz içeren bir harekatı, bulunduÄŸunuz yerde durabilmeniz, bulunduÄŸunuz alanları savunabilmeniz bile çok zor. Nereden biliyoruz bunu, Zeytin Dalı ve Fırat Kalkanı operasyonlarından. Zeytin Dalı ve Fırat Kalkanı operasyonlarında Rusya aslında hava sahasını bize bazı zamanlarda açarak, bazı zamanlarda kapatarak harekat temposunu da kontrol etme imkanı elde etti."
 
‘Ä°DLÄ°B RUSYA'NIN ÖNCELİĞİ ÇÜNKÜ…'
 
Gürcan, ‘ABD'nin Ankara'ya Fırat'ın doÄŸusuna girin istediÄŸinizi yapın' mesajı vermiÅŸ gibi göründüÄŸünü kaydederken, Rusya'nın ise Trump ile Pentagon arasındaki güç mücadelesinin nereye evrileceÄŸini görmek istediÄŸini belirtti. Rusya'nın odağında asıl Ä°dlib'in bulunduÄŸunu söyleyen Gürcan, "Rusya'nın gözü Ä°dlib'de, Amerika'nın gözü Fırat'ın doÄŸsuunda, Ankara'nın gözü karışık" ifadelerini kullanarak ÅŸu deÄŸerlendirmede bulundu:

"Fırat doÄŸusuna Amerika bize hadi girin, istediÄŸinizi yapın diyor gözüküyor ÅŸu anda. Biz IŞİD ile operasyon kapsamında uçağımızı, helikopterimizi uçurabileceÄŸiz. Ama Kremlin'in bize bu konuda çok da yeÅŸil ışık yakmadığını görüyoruz. Bunun nedeni bence tamamen pragmatik ve çıkar odaklı hesaplamalar var. Amerika'nın tavrını Trump ile Pentagon arasındaki güç mücadelesinin neye evrileceÄŸini görmek istiyor. Ä°ki önemli prensiptir askerlikte, kuvvet tasarrufu ve sıklet merkezi. Åžimdi Rusya'nın gözü Ä°dlib'te. Amerika'nın gözü Fırat doÄŸusunda, Ankara'nın gözü karışık. Rusya önce Ä°dlib'i bir halledelim diyor. Son iki haftada Ä°dlib'teki radikallerin güney ve güneybatı hattında kazanımları var. Ankara'nın dikkati dağıldığında ve Fırat doÄŸusuna yoÄŸunlaÅŸtığında Ankara'nın desteklediÄŸi Özgür Suriye unsurlarında bir gevÅŸeme bir rahatlama ve bulundukları pozisyonları bırakma gibi bir seçenek çıkıyor ortaya. Bazı senaryolar var. 10-15 bin kiÅŸilik ÖSO gücünün Fırat doÄŸusuna transferi ve orada PKK baÄŸlantılı YPG ile mücadele. Buna Moskova yeÅŸil ışık verir mi, bunda da tereddütlüyüm. Çünkü Ä°dlib ÅŸu anda Moskova'nın önceliÄŸi. O nedenle Ankara'nın Fırat doÄŸusuna çok da odaklanarak dikkatinin dağılmasını istemiyor. Ankara son 3 haftadır odaklandı. Hemen radikallerin kazanımlarını gördük. Mutlaka bunlar Moskova'da not ediliyor. Bence ÅŸu anda Ankara bir kritik karar aÅŸamasında. Her ne kadar sürpriz ÅŸekilde Fırat doÄŸusunda biz manevra sahası açılsa da Moskova ısrarla önce Ä°dlib'i halledelim, müteakiben siyasi geçiÅŸ sürecinde ve Anayasa sürecinde Åžam ile Kürtler arasındaki çevre merkez iliÅŸkisini tanımlarız. Ona göre belki bir kültürel otonomi, bu süreci sen de dahil olursun tarzında Ankara'ya güvenceler veriyor. Fırat doÄŸusunda ÅŸu anda bir operasyon için Moskova'dan bize yeÅŸil ışık yakılmamış gözüküyor. Herkes karadaki birlikleri, tankı, topu, gelen takviyeyi sayıyor. Yukarıya bakıyorum ben. Hava sahası hakimiyeti, savaÅŸ uçakları, helikopterler ve kara unsurlarına saÄŸlanacak yakın hava desteÄŸi budur. O nedenle sahaya odaklanmak yerine havayı gözetlemek ÅŸu dönemde en doÄŸru yöntem olur."

Sputnik

Etiketler :

Henüz yorum yapılmamış.

* İşaretli tüm alanları doldurunuz.