İşte dolardaki ani yükselişin nedeni

Çin'de imalat PMI rakamlarının gerilemesi küresel büyüme endiÅŸelerini tavan yaptırdı. Borsa Ä°stanbul'da kayıp tüm dünya borsaları ile birlikte arttı ve yüzde 2.6'yı geçti. Dolar ise 5.87'yi test etti. Yurtiçinde yarın enflasyon verisi beklenirken, bu verinin Merkez'in faiz indirimine kapı aralayıp aralamayacağı merak ediliyor. Kurun ateÅŸinin yükselmesinde ÅŸirketlerin 31 Aralık'ta bilanço döneminin sona ermesi ile bir süredir satışlar ile tuttukları dövizde bu satışlara son vermeleri etken olarak gösteriliyor.

Yılbaşı öncesi yaklaşık 1 ay 5.30 civarında seyreden dolar/TL'nin ateÅŸi yükseldi ve 5.87'yi test etti. Borsa Ä°stanbul'da da satışlar arttı ve borsadaki kayıp yüzde 2.6'yı buldu.

Borsa günü yüzde 2.64 düÅŸüÅŸle 88 bin 865 puandan kapattı. Bir ara Borsa Ä°stanbul 100 endeksi 88 bin 650 puana kadar indi.

Avrupa'da Paris borsası yüzde 1,27 Milano borsası 0,56 Madrid borsası 0,46 deÄŸer yitirirken UzakdoÄŸu'da Japonya borsası yüzde 2,77 Çin borsası ise yüzde 1.25 düÅŸtü. ABD borsaları da yüzde 1'in üstünde kayıplarla güne baÅŸladı.

DüÅŸüÅŸlerde fitili ateÅŸleyen Çin'in imalat PMI verisi oldu. Bu veri aralık ayıda daralma bölgesine geçerek beklenmedik düÅŸüÅŸle 49.7'ye indi. Veri düÅŸük gelince yen gibi güvenli liman kabul edilen para birimleri ve altın dolar karşısında deÄŸer kazandı. Hisse senetleri, para birimleri, borsalar ve petrol ise düÅŸmeye baÅŸladı.

Altın fiyatları yüzde 0,30 deÄŸer kazancı ile 1.285 dolara çıkarken ham petrol fiyatı yüzde 1.39 deÄŸer kaybı ile 44.87 dolara indi. Brent petroldeki fiyat düÅŸüÅŸ de yüzde 0,78'i geçti.

ENFLASYON ÖNCESÄ° AYNI SENARYO

Yurtdışında piyasaları olumsuz etkileyen diÄŸer nedenler Çin'in fabrika aktivitesinin 9 ay içinde ilk kez daralma yaÅŸamasının yanı sıra Kuzey Kore Lideri Kim Jong Un'un ABD BaÅŸkanı Trump'a yaptığı uyarı de etkili oldu.

ABD hükümetinin kısmi kapalılık durumunun devam etmesi piyasalar üzerinde etkili olurken Türk Lirası ve Borsa Ä°stanbul'u negatif ayrıştıran iki ayrı dedikodu oldu. Bunlardan ilki bundan önceki enflasyon rakımında olduÄŸu gibi Merkez Bankası'nın düÅŸen enflasyonun ardından faiz indirimine gideceÄŸi beklentilerinin yeniden gündeme getirilmesi oldu.

BilindiÄŸi gibi yarın açıklanacak olan aralık ayı enflasyonunda yıllık enflasyonun gerileyeceÄŸi bekleniyor. Ayrıca ÖTV ve KDV indirimlerinin devam etmesi ve elektrik ile doÄŸalgazda fiyat indirimlerinin enflasyonu olumlu etkilemesi bekleniyor.

DiÄŸer senaryo ise döviz borçlusu dev ÅŸirketlerin 31 Aralık'ta sona eren bilanço dönemi öncesi kuru düÅŸük tutup bilançodaki zararını azaltması giriÅŸimlerinin yeni yıldan itibaren gerek kalmadığı için son bulduÄŸu bu nedenle kurdaki yükseliÅŸin sürdüÄŸü spekülasyonları oldu. Bu spekülasyonlara göre döviz borçlusu ÅŸirketler yıl bayı öncesi döviz satarak kurun 5.30 düzeyinde kalmasını saÄŸladı. Yılbaşından sonra ise böyle bir harekete gerek kalmadı. Bu nedenle dolar kur 5.9'u geçti. 

PMI ENDEKSÄ° NEDÄ°R?

PMI Endeksi, ÅŸirketlerin satın alma yöneticilerinin, mal ve hizmet satın alma eÄŸilimlerini inceleyen bir göstergedir. Bu gösterge temel olarak büyüme öngörülerini açıklamaya yönelik anket niteliÄŸi taşımaktadır. Bu ankette ÅŸirket satın alma müdürlerinin, aylık periyotlarla mal ve hizmet talepleri konusunda nasıl pozisyon alacakları konusunda sorular yer alır. Amaç bu müdürlerin eÄŸilimlerini incelemektir. Bu anketler, güncel, doÄŸru ve genellikle benzersiz aylık ekonomik eÄŸilim göstergeleri sunabilme kapasitesi sayesinde, merkez bankaları yanında, mali piyasalar ve ticari karar vericiler tarafından dünyada en çok takip edilen iÅŸ anketi unvanına sahiptir.

KAYNAK: HABERTÜRK /RAHÄ°M AK