Güncel
2018’in defterini kapattık, fakat kitabı açık duruyor
Her kitap okundukça bir diğerini çağırır. Okunmayan kitapların yalnızlığını da siz hayal edin. Gündemlerin siyasa ve piyasa ile işgal edildiği bir ortamda bir seneye kaç kitap düşer? Hüseyin Akın yazdı.
2018 yılı ilk kitap bolluÄŸu ile geçti. Öykücünün sesi sanki ÅŸairin sesine baskın mıydı yoksa bana mı öyle geliyordu? Belki de 2018 öykücülerin daha belirgin dayanışmasına sahne olan bir yıl olduÄŸu için ÅŸiir biraz tali planda kaldı. Roman yine bir arayış üzere kendine yer bulmaya çalıştı. Ä°simleri yazdıklarından önde giden romancılar edebiyatta daha ayrıksı bir yerde durdular. Yazdıkları hakkında kim ne demiÅŸ ne yazılmış çok da umursamayan bir tavırları vardı romancıların. Bu eskiden beri böyledir gerçi. Bir öyküde ya da ÅŸiirde gecelemekle bir romanda gecelemek onun için aynı ÅŸey deÄŸil. Öyküye ya da ÅŸiire düzayak girebilirsiniz. Halbuki romana girmeniz için bir sürü odayı dolaÅŸmanız gerekebilir. 2018 yılını ÅŸiir, deneme, öykü ve de roman baÄŸlamından okumak gerekirse çok farklı sonuçlar çıkacağı bir gerçek. Nasıl okuduÄŸumuza ve ne aradığımıza baÄŸlıdır biraz da bu. GeçtiÄŸimiz günler açıkladığım “2018 Kendimce Edebiyat Ödülleri” kendi zaviyemden böyle bir okumanın mahsulüydü. Bu kez pergelin boÅŸluktaki diÄŸer ucunu biraz daha geniÅŸten alırsak ÅŸöyle bir tablo ortaya çıkacaktır:
Åžiir
Ä°smail Karakurt ‘Çiçekli Yazma’ kitabı, Süleyman Unutmaz ‘Köpeklerin Kalbi’ kitabı,Hasan BoztaÅŸ ‘Adil Bir AkÅŸam kitabı ve Enes Talha Tüfekçi, ‘Ben Orda Yoktum’ kitabı 2018 yılında okuduÄŸum hafızamı evi bilip belleÄŸime oturan kitaplardandır. Hiç kuÅŸkusuz daha baÅŸka güzel ÅŸiir kitapları da vardı, fakat bu dört kitap erken davranıp hafızamda yer kaptılar.
Öykü
Mustafa Kutlu’nun ‘Sevincini Bulmak’, Cihan AktaÅŸ ‘FotoÄŸrafta Ayrı Duran’, Yunus Nadir Eraslan’ın ‘Çırak’, Özlem Metin’in ‘alameti farika’, Naime Erkovan’ın ‘Akvaryum Fırtınası’Gülhan Tuba Çelik’in ‘evsizler ÅŸarkı söyler’,Zeynep Delav’ın ‘Kemik Tozu’ isimli öykü kitapları farklı aylarda çıksalar da yıl boyu peÅŸimizden ayrılmayan kitaplar oldu. Hepsinin bu kadar olmadığını söylemeye bile gerek yok sanırım. Ben onlara “burada bekleyin” dedim, biraz durup ben hemen gelmeyince çekip gittiler.
Roman
Yazımın başında da söyledim gibi roman diÄŸer türlere benzemez. Yazması da, roman kiÅŸilerini disipline etmesi de, okuması da zor bir türdür. Bu yüzden midir bilmiyorum, bir romancı bir ÅŸairle ya da bir denemeciyle öyle kolay kolay arkadaÅŸ olmaz. Bir öykücü ile bir romancının arkadaÅŸlıkları da köÅŸeyi dönünceye kadardır. 2018 yılında kendini okutturan romanlardan bazıları ÅŸunlar: ‘Alesta Gönül’ (Hakkı Özdemir), ‘Dünya Bir Gelindir’ (M. Sabri Genç), ‘Baltar’ (Åžule Köklü).
Deneme
Deneme diÄŸer türlere göre kendi okulunu ve de okurunu hâlâ oluÅŸturabilmiÅŸ deÄŸil. Bu yüzden müstakil ve hususi bir deneme sahası bulmak bir takım yeni çabalar gerektiriyor. Åžair-denemeci, hikayeci-denemeci, romancı-denemeci gibi yazarların ikincil ve dinlenmeye dönük alanı haline gelmiÅŸ denemecilik yönlerini bu çift yönlülük içerisinde deÄŸerlendirmek gerekiyor. Sadece deneme yazan kalemleri birbirleriyle paylaşım yapacak ya da rekabet edecek seviyeye getirebilmek ÅŸimdiki halde pek mümkün gözükmüyor. 2018 yılı deneme kitapları bu sebepten daha çok ÅŸair ve öykücülerin kaleminden çıkan deneme metinlerine dayanıyor. 2018’deMehmet DoÄŸan’ın ‘Söz Okyanusunda Yolculuk’ kitabı, Ali Ural’ın ‘Ay Tiradı’, Mustafa Uçurum’un ‘Åžiirin Aynası’ kitabı, Cemal Kurnaz’ın ‘Bir Köy Vardı’, Köksal Alver’in ‘Yerli Yerinde’ kitabı ve Yağız Gönüler’in kaleme aldığı ‘Unuttun Ama Çocuktun’ kitabı deneme tahtasının en başına yazılacak cinsten kitaplar oldu.
Anı
Hatıra ve anı alanında her seneye birkaç kitap düÅŸse de bu kitapların edebiyat okuyucusunda merak uyandırıp eleÅŸtirmenlerin ilgisini çekecek düzeye gelmesi için sanırım vakit henüz erken. 2018’in son ayında çıkan ‘Bir Sokak Müzisyeninin Kaleminden’ ‘Sokakname’ kitabıyla Sedat Anar dinleyicilerine hoÅŸ bir sürpriz yapmış oldu. Dinleyicilerini aynı zamanda okuyucuları kıldı da diyebilirsiniz. Santur çalgısını ülkemize yeniden tanıtan Sedat Anar’ın bu kulağı önce sokakta sonra salonlarda nasıl yakaladığının hikayesini sahibinden dinlemek için bu anılar iyi bir fırsat.
EleÅŸtiri-inceleme
Malum, eleÅŸtiri edebiyatın en zorlu alanlarından biri. Bu yüzden ‘DüÅŸman Kazanma Sanatı’ olarak bilinir. Hatta fazlaca üslup ve usturup gerekir. 2018’in penceresinden baktığımızda bu alanın hâlâ hareketli olduÄŸunu görmek sevindirici. Osman Özbahçe. ‘Ä°kinci Yeninin DoÄŸuÅŸu’ kitabıyla, Alâattin Karaca. ‘Sivil Edebiyat’ adlı eseriyle Necip Tosun ‘Modern Öykü Kuramı’ adlı incelemesiyle 2018 yılının tutanaklarına geçtiler.
Åžehir
Son dönemlerde ÅŸehir yazıları, ÅŸehir dergileri, kent kültürü duyarlığı gibi ÅŸehir üzerine yazılan kitapların sayısında da belirgin artış oldu. Bunun son örneÄŸi benim de doÄŸduÄŸum topraklara ışık tutması hasebiyle ayrı bir heyecan duyduÄŸum Ä°smail Efe’nin 2018’in sonlarına doÄŸru çıkan Sinop Kitabı’dır. 1214’ten 1923 Cumhuriyet’in ilanına kadarki süreçte Sinop’un geliÅŸen ve deÄŸiÅŸen taraflarını inceleyen Ä°smail Efe gerçekten güzel bir çalışma ortaya koymuÅŸ. Yine 2018’in son günlerinde çıkan bir Erol Güngör kitabı da ÅŸehir kitapları alanında önemli bir boÅŸluÄŸu dolduracak cinstendi. “Evliya Çelebi Seyahatnamesi’nde Ä°stanbul” isimli kitap bu anlamda okunası eserler arasındadır.
Araştırma
ÇaÄŸdaÅŸ Türk düÅŸüncesi alanında birçok eserinden istifade ettiÄŸimiz Ä°smail Kara2018’i “Zafer DeÄŸil Sefer” kitabıyla kapattı. Ä°ncelenmesi gereken ÅŸeyleri titiz bir araÅŸtırmaya tabi tutan Ä°smail Kara’nın bu kitabı da güncel olan meselelerin köklerine inmek noktasında kılavuzluk eder nitelikte. Selçuk Küpçük’ün kaleme aldığı ‘AÅŸk ve Teselli: Susmanın Müzikal PoetiÄŸi’ isimli eseri de titiz bir inceleme araÅŸtırma ürünü olup mutlaka okunması gereken bir kitap. Roman Diliyle Siyasetve Roman Diliyle Ä°ktisat adlı eserleriyle Mustafa Özel 2018 yılında diÄŸer disiplinleri anlamakta edebiyatı, özellikle romanı eksen alan özgün kitaplara imza attı. Kapı aralığından da olsa siyasete, iktisatla ve günlük hadiselere edebiyat perspektifinden bakmak, bakabilmek anlayışımıza bir esneklik katıyor sanki. Okuyup tecrübe etmek gerek.
Her kitap okundukça bir diÄŸerini çağırır. Okunmayan kitapların yalnızlığını da siz hayal edin. Gündemlerin siyasa ve piyasa ile iÅŸgal edildiÄŸi bir ortamda bir seneye kaç kitap düÅŸer düÅŸünebilirsiniz. DüÅŸüncenin ucuzladığı bir dünyada elbette kâğıda zam gelecektir. Mazrufa deÄŸil zarfa baktıkça kitapların cildi, ebadı ve kütüphanelerimizde baÄŸdaÅŸ kuruÅŸ biçimi önem kazanacaktır elbet. 2018’in defterini kapattık, kitabı açık kaldı. Åžimdi kaldığımız yerden okumaya devam edebiliriz.
Hüseyin Akın
Henüz yorum yapılmamış.