Sosyal Medya

Güncel

Türkiye ve Rusya Suriye’de yeni neler yapabilir?

02-01-2019 09:39

Rusya Genelkurmay Başkanı Valery Gerasimov, Türk heyetinin önünde esip gürlüyordu.



“Bu iÅŸ ya çözülür, ya da taÅŸ üstünde taÅŸ kalmaz” gibisinden tehdit cümleleri kuruyordu.
 
Türk heyeti bir yandan Gerasimov’a ‘Altta kalmayan’ bir tutumla cevap yetiÅŸtirirken, diÄŸer yandan yan taraftan gelecek haberleri bekliyordu.
 
Yan tarafta Rusya Devlet BaÅŸkanı Putin ile Türkiye CumhurbaÅŸkanı Tayyip ErdoÄŸan, baÅŸ baÅŸa yaptıkları görüÅŸmede Ä°dlib krizini konuÅŸuyordu.
 
Nihayet o baÅŸ baÅŸa görüÅŸme bitti, Putin ve ErdoÄŸan heyetin yanına geldi, “Biz ÅŸu ÅŸu konularda mutabakat saÄŸladık” diyerek Ä°dlib anlaÅŸmasını taraflara duyurdu.
 
Böylece Gerasimov’un tehditleri havada kalmış oldu.
 
Tabi, bu durum aslında, Rus Genelkurmay BaÅŸkanı’nın ‘kafasına göre takıldığı’ anlamına gelmiyordu.
 
Ruslar açısından ortada bir ‘Rol paylaşımı’ vardı ve Gerasimov, kuvvetle muhtemel Putin’in kendisine verdiÄŸi ‘Kötü polis’ rolünü oynuyordu.
 
Nihayetinde bu durumu, Putin’in pozisyonunu güçlendiren, muhatapları nezdinde kıymetini artıran bir ‘Ä°yi polis, kötü polis’ paylaşımı olarak anlayabiliriz.
 
ÇIKAR ODAKLI GÜÇ MERKEZLÄ° BÄ°R Ä°LÄ°ÅžKÄ° BÄ°ÇÄ°MÄ°
 
Türkiye ile Rusya arasındaki iliÅŸkilerin ‘doÄŸasını yansıtan’ bir anekdot paylaÅŸmış olduk.
 
Ankara’da bu iÅŸlere mesai harcayan çevrelerden daha önceki yıllara ait benzeri baÅŸka anekdotlar da dinlediÄŸimiz olmuÅŸtu.
 
Mesela Putin’in Türkiye ziyaretinde yapılan görüÅŸmelerden birinde, Putin ErdoÄŸan’a sürpriz bir öneri getirdiÄŸinde aynı masada oturan Rusya DışiÅŸleri Bakanı Lavrov, orada bulunan herkesin anlayabileceÄŸi ÅŸekilde “O öneriyi kendisi de ilk defa orada duyuyormuÅŸ” gibi bir tutum takındı.
 
“Bakınız benim Devlet BaÅŸkanım Türkiye’ye o kadar çok önem veriyor ki, bazı teklifleri benim bile haberim olmadan ortaya atabiliyor” havası vermek için.
 
Rusya ile Türkiye arasındaki iliÅŸkilerin doÄŸasını yansıtan bir takım örnekler veriyoruz ama iÅŸin aslı bu ikili iliÅŸki biçiminin doÄŸrudan ‘çıkar odaklı’ olduÄŸunun altını çizelim.
 
Suriye özelinde ise bu çıkar odaklı iliÅŸki biçiminin doÄŸrudan saha gerçeklerine ve güç dağılımına baÄŸlı olarak ilerlediÄŸini söyleyebiliriz.
 
ÖrneÄŸin Ä°dlib’de bu böyle olmuÅŸtu.
 
Ruslara daha önceden saÄŸlanan Halep uzlaÅŸmasının Ä°dlib ÅŸartına baÄŸlı olduÄŸunun hatırlatılması, Ä°dlib’de büyüyecek bir savaşın Halep’i de yeniden çatışma iklimine sokacağının ihsas edilmesi, sahada rejim güçlerinin ÖSO ve Türkiye varlığına karşı son derece zayıf olduÄŸunun Ruslar tarafından da biliniyor olması, Ä°dlib anlaÅŸmasının arka planındaki ‘güç dengesini’ yansıtıyordu.
 
SURÄ°YE’NÄ°N GELECEĞİNE TÜRKÄ°YE VE RUSYA MI KARAR VERECEK?
 
Bugünlerde sahada olup bitenlerin okumasını da Ankara’daki bir güvenlik kaynağının “Her ÅŸey sahadaki gerçekliÄŸe baÄŸlı olarak ilerliyor” ifadesinden yola çıkarak yapmak bizleri saÄŸlıklı bir yoruma götürür.
 
ABD BaÅŸkanı Donald Trump’ın Suriye’den hızlı ve toptan çekilme kararı almasından sonra, uygulamaya yansıması halinde bu kararın Türkiye ile Rusya arasında yeni müzakereler ve pazarlıklara kapı araladığı gibi bir gerçek karşımıza çıktı.
 
Öncesinde Rusya ile yürütülen müzakerelerin hepsinde bulunmuÅŸ olan Türk heyetinin geçtiÄŸimiz günlerde Moskova’ya yaptıkları ziyaretin mahiyeti de bu yeni denklemle ilgiliydi.
 
Türk heyetinin Moskova ziyaretinin takvimiyle eÅŸ zamanlı olarak Ruslar’ın havadan, rejimin karadan Ä°dlib’e saldırması, Åžam rejiminin Münbiç’e içi boÅŸ bayrak dikme ÅŸovunun perdeye yansıtılması, eÅŸ zamanlı olarak Cerablus’tan hareket eden Türkiye destekli ÖSO güçlerinin Münbiç’in 15 km uzağında mevzilenmesi, Türkiye’nin sınır bölgesine yine göstere göstere yeni askeri yığınaklar yapmasını da masada kimin hangi kozlarla oturacağının iÅŸaretleri olarak görebiliriz.
 
Tabi, bütün bunların ABD’nin çekilme sözünü gerçekten yerine getirip getirmeyeceÄŸi ile ilgili konular olduÄŸunun altını çizelim.
 
“AVRASYA’NIN GÜVENLİĞİNÄ° BÄ°RLÄ°KTE GÜÇLENDÄ°RECEĞİZ”
 
Rusya Devlet BaÅŸkanı Putin, yılbaşı vesilesiyle Türkiye’ye gönderdiÄŸi mesajda “Türkiye ve Rusya’nın, Avrasya’nın güvenliÄŸini birlikte güçlendirmeye devam edeceÄŸine eminim” ifadelerini kullandı.
 
Peki, bu ifadeleri Moskova’da yapılan son görüÅŸmelere Rusya’nın yaklaşım biçimi olarak okumak mümkün olabilir mi?
 
Evet, sanki öyle bir ima var gibi duruyor.
 
Ama ÅŸunun altını tekrardan çizelim.
 
Sahada ne kadar gücünüz varsa, o gücün gölgesi masaya o ölçüde yansıyor.
 
Bu, özellikle Suriye baÄŸlamında Türkiye Rusya iliÅŸkileri için geçerli.
 
Düzeltme notu
 
Pazartesi günkü yazımda, tek kanaldan gelen bir iddiayı dikkate alarak CHP/Ä°yi Parti’nin Ankara adayı Mansur YavaÅŸ’ın Makedonya kökenli olduÄŸunu yazmıştım. YavaÅŸ, alt/üst soy belgesini göndererek bu bilginin doÄŸru olmadığını, kendisinin ve dedelerinin Ankara Beypazarlı olduÄŸunu dile getirdi. Cevap hakkı gereÄŸi bu notu burada bu ÅŸekilde paylaşıyor, yazımda geçen ifadeyi düzeltiyorum.
 
Mehmet Acet - Yeni Åžafak

Etiketler :

Henüz yorum yapılmamış.

* İşaretli tüm alanları doldurunuz.