Sosyal Medya

Kürsü

Abdurrahman Dilipak: Takvim inkılabı ile yeni bir takvim getirilmedi, sadece İslami olan yasaklandı

31-12-2018 07:24

Abdurrahman Dilipak- Yeni Akit


Yarın Miladi 1 Ocak 2019. Bu sene Hicri Yılbaşı Miladi Takvim’e göre 31 AÄŸustos 2019 Cumartesi gününe denk geliyor. 1 Ocak aynı zamanda Hicri 24 Rebiülevvel 1440, Rumî 25 Kasım 1434’e denk geliyor.. “Milletlerarası takvim” denilen takvim, dünyanın yarısında geçerli deÄŸil bu arada. Yerli ve milli olmadığı gibi “Milletlerarası” da deÄŸil. Birileri milleti kandırıyor! Sahi bu devrimle uygulaması zorunlu kılınan Gregoryen, Jülyen takvimi ne kadar milli ve yerli!? Ya da buna gerek var mı idi?
 
Size Ebced hesabı ile küçük bir hatırlatmada bulunayım: Hicri 1440’ın sayılarını toplarsanız “9” eder, bu da bir “son” anlamına gelir. Miladi 2019’a giriyoruz. Orada da “19”un 2. ve yeni bir baÅŸlangıca iÅŸaret ettiÄŸi kabul edilir. 2019 ile ilgili farklı inanç topluluklarında felaketlerle ilgili ilginç beklentiler olduÄŸunu da hatırlatıp geçelim. Aslında Müslümanlar hem Kameri, hem Åžemsi takvimi kullanırlar. Ayet: “… Ay ve güneÅŸ Allah’ın iki ÅŸearidir…”der. (Fussilet 37). Müslümanlar günlük ibadetlerini güneÅŸe, yıllık ibadetlerini aya göre yaparlar.
 
Esasen Osmanlı yurdunda birçok takvim kullanılıyordu. Sadece Hicri, Miladi, Rumi deÄŸil, Ä°brani, Farisi, Ermeni, Süryani ve daha birçok takvim. Her din ya da medeniyete mensup topluluk kendi takvimini kullanmakta özgürdü. Takvim inkılabı ile yeni bir takvim getirilmedi, sadece Ä°slami olan yasaklandı. Bu sadece takvimle ilgili deÄŸil, kıyafet ya da harf için de geçerli. Osmanlı çok dilli bir topluluktu ve her millet kendi alfabesini kullanmakta serbestti. Dini ve / veya geleneksel olsun kendi kıyafetini giymekte de serbestti. Ä°nkılaplar, yeni bir ÅŸey getirmedi, sadece Ä°slami olanı yasakladı. 
 
Resulullah’ın Medîne’ye hicret ettiÄŸi yılın Muharrem ayının 1. gününü baÅŸlangıç olarak alan ve ayın, dünyâ etrâfında on iki defâ dönmesiyle bir yılı tamamlayan takvime Hicri takvim diyoruz. Bu takvime aynı zamanda “Kameri takvim” de denir. Hicri aylar, Muharrem, Safer, Rebiyülevvel, Rebiyülâhır, Cemaziyelevvel, Cemaziyelâhir, Recep, Åžaban, Ramazan, Åževval, Zilkade ve Zilhicce aylarından oluÅŸur. Gelenekte Muharrem, Sefer, Rebii (Bahar) Recep, Åžaban, Ramazan, Åževval insan adı olarak da kullanılır. Mesela Osmanlıda Malî/Ä°dari takvime “Rumi Takvim” denir. “Rum” burada Osmanlı halkına verilen, Ä°stanbul’dan yönetilen, DoÄŸu Roma halkının ortak adıdır. “Rumî” zaman içinde “Türkî/Anadolulu” anlamı da kazanmıştır, ama bugün çok farklı bir anlamda kullanılmaktadır. Biliyorsunuz, Kur’an-ı Kerim’de bir de “Rum suresi” bulunuyor. Anadolu’nun bir diÄŸer adı da “Arz-ı Rum”dur. Onun için bizlere, aynı zamanda “Ahiyani Rum, Baciyani Rum, Gaziyanı Rum denir.    
 
Miladi takvim, “Åžemsi” takvimdir. Daha çok Hristiyan toplumlarında kullanılır. Jülyen ve Gregoryen takvim de denir. January (Jan): Ocak (Türkçe). February (Feb): Åžubat (Åžabat/Ä°branice). March (Mar): Mart. (Ä°ngilice/March/Mar) April (Apr): Nisan. (Ä°branice) May (-): Mayıs (Ä°ngilizce/May). June (-): Haziran. July (-): Temmuz (Ä°branice/Tamuz). August (Aug): AÄŸustos (Ä°ngilizce) Bu ay Tanrı/Kral Augustos adına kutsanmış bir aydır.. September (Sep): Eylül (Alul/Ä°branice). October (Oct): Ekim (Türkçe). November (Nov): Kasım (Arapça). December (Dec): Aralık (Türkçe). Ä°branice isimler benzer ÅŸekilde Aramice ve Süryanicede de vardır.
 
Tanrı/Kral Augustus zamanında haftanın her günü özel bir Tanrıya adandı. Birinci gün (Pazar/Bazar/Arapça)-Güneş Tanrısına, 2. gün (pazartesi) -Ay Tanrısına, 3. gün (Salı/Farsça) -Mars Tanrısına, 4. gün (Çarşamba/Farsça) -Merkür’e, 5. gün (PerÅŸembe/Farsça) -Jüpiter’e, 6. gün (Cuma/Arapça) -Venüs’e, 7. gün (Cumartesi) -Satürn’e adanmıştı.
 
Hıristiyanlar İsa (AS)’ın dirilişi ile iliÅŸkilendirerek “Tanrı günü” olarak 7. Günü (“sebt”i / Cumartesiyi deÄŸil de Pazar gününü tercih ettiler.) Hristiyan dünyası haftanın birinci gününe “Tanrı ana” anlamına gelen adlar verdiler, Almanlar ve İngilizler 1. güne “Güneş günü” anlamına gelen “Sunday” ve “Sontag” derler. Arapça’da günler Pazar (yevm ül-Ahad), Pazartesi (yevm ül-İsneyn), Salı (Yevmüs-Selase), Çarşamba (yevmül-Erbaa), Perşembe (yevmül-Hamis), Cuma (yevmül-Cum’a), Cumartesi (yevmüs-Sebt) ÅŸeklinde kullanılmaktadır. Arapçada 24 saatlik süreye “yevm” (gün), geceye “leyl” ve gündüz’e “nehar’’’ denmektedir. Mesela yakın zamanlara kadar kullanılan “Leyli Meccani” “Parasız yatılı” demektir. Arapça’da 4 mevsimin adı ÅŸöyledir: Rebii (Bahar), Harif (Güz/Sonbahar), Şita (Kış) ve Sayf (Yaz). “Sayfiye bir yere gitmek” deyimi, “Yazlık bir yere gitmek” anlamında kullanılmakta idi. 
 
Bizim geleneÄŸimizde bir de “Haram aylar” var. Kur’an-ı Kerimin 9. Suresi / Tevbe suresi’nin 37. ayetinde, ayların sayısının 12, haftanın 7 gün olduğu, bu aylardan 4’ünün “haram” yani “bu aylarda savaşın yasaklandığı” belirtilmektedir.. Bu kutsal aylar yılın son 2 ayı olan Zilkade, Zilhicce ile ondan sonra gelen ve Hicri takvime göre yeni yılın ilk ayı Muharrem ve 7. ay olan Recep’tir. Bu zamanlar, dini açıdan Hac ibadeti için yol güvenliÄŸi, genel olarak da ticari faaliyetler için yol ve mal mübadelesinin güvenliÄŸi, ekim ve hasad mevsimleri ya da hayvanların yavrulama ve/veya göç zamanlarına denk gelmektedir. Belli zamanlar yanında belli mekânlar da savaÅŸ dışı bırakılmıştır. Mabedler, hastahaneler, silahsız kadın, çocuk, yaÅŸlıların bulunduÄŸu mekânlar korunmuÅŸtur.
 
“Milletlerarası (!?) Takvim ve Saatin Yeni Rakamların Kabulü ve Ölçülerde DeÄŸiÅŸiklik” 1 Nisan 1931 tarihinde çıkarılan 1782 Sayılı Kanunla, eski ağırlık ve uzunluk ölçüleri deÄŸiÅŸtirilmiÅŸ; arşın, endaze, okka, çeki gibi hem belirli olmayan hem de bölgelere göre deÄŸiÅŸen eski ölçüler kaldırılmıştır. Türkiye’deki saat sistemi 26 Aralık 1925’te “Günün 24 Saate Taksimine Dair Kanun”un mecliste görüÅŸülüp kabul edilmesi ile deÄŸiÅŸti. Böylece Miladi takvim kabul edilmiÅŸ oldu. 1 Ocak 1926’dan itibaren de kullanılmaya baÅŸlandı. Bu kanunun numarası: 697, kabul tarihi: 26.12.1925.20 Mayıs 1928 tarihli yasayla da “uluslararası rakamlar” (!?) kullanılmaya baÅŸlanmıştır. 1931 yılında çıkarılan bir yasayla dünyada yaygın olan kilogram, metre ve litre gibi ölçü birimleri kabul edilmiÅŸtir. Hafta tatili de yeniden düzenlenmiÅŸ ve daha önce cuma günü olan hafta tatili pazar gününe alınmıştır (1935).
 
Bu arada NOEL BABA 1927 yılında California’da Coca Cola’nın reklam kampanyası için Nordik bir efsaneden yola çıkılarak yeniden üretildi. Ruhani bir kiÅŸilik, Hz. Peygamberden 300 yıl önce yaÅŸayan “incil hafızı” bir kiÅŸi, Kapitalizmin tüketim çılgınlığının maskotu haline dönüÅŸtürüldü.
 
Yazımızı, kıyafetimizi, zaman algımızı, her ÅŸeyimizi deÄŸiÅŸtirdiler. Mesela neden Ä°srail, Gürcistan, Ermenistan kendi yazı ve takvimlerini korudular? Cumamız Pazar oldu! Onlar “küçük” ise Rusya, Çin, Hindistan, Japonya neden onlar deÄŸiÅŸtirmedi.. “Ezani saat”imiz vardı bizim. Ona “Ala Turca” dediler. “Ala Franga” bir saatimiz var bugün, adına “vasati saat” denen, güneÅŸin hareketine göre deÄŸil, ortalama bir ÅŸey. Bizde yeni gün, gün batımında baÅŸlardı, Ala Franga saate göre 24.00’de baÅŸlar yeni gün. DüÅŸünsenize, kendi saatimizin adını bile Fransızca söylüyoruz: Ala Turca!
 
Biliyor musunuz, dünyanın sıfır noktası 1962’ye kadar Ä°stanbul’du Grewinch deÄŸil. Yasayla Grevinch yaptılar.. Kanun Numarası: 698, Kabul Tarihi: 26.12.1925 “Takvimde tarih mebdeinin tebdili hakkında kanun” ile takvimin baÅŸlangıcı yasayla deÄŸiÅŸtirildi. 13 Ocak 1945 gün ve 4696 sayılı “bazı ay adlarının değiştirilmesi hakkında kanun” ile de ayların adı deÄŸiÅŸtirildi: “Teşrin-i evvel” ayı “Ekim”, “Teşrin-i sani” ayı “Kasım”, “Kanun-u evvel” ayı “Aralık”, “Kanun-u sani” ayı da “Ocak” olarak deÄŸiÅŸtirildi. Ä°ÅŸte böyle, Hırstiyan yurttaÅŸlarımızın Noellerinin Ruhulkudüsün ruhaniyetine baÄŸlı olanlar için esenlik vesilesi olmasını temenni ediyorum. Gelecek günler ise, inÅŸallah Allah’ın rızasının tecellisinin vesilesi olanlar için hayrolur. Ves selâmu alâ menittebeal hudâ ve dua. 

Etiketler :

Henüz yorum yapılmamış.

* İşaretli tüm alanları doldurunuz.